چارسو پرس: یازدهم مارس ۲۰۲۴ مراسم اسکار برگزار می‌شود. مجله ووگ به این مناسبت نگاهی به فیلم‌های خارجی زبان نامزد اسکار انداخته است. نویسنده این مقاله معتقد است که بهترین جایزه اسکار، همین رشته بهترین فیلم‌های خارجی یا غیر انگلیسی‌زبان است. هر سال در این بخش ما شاهد فیلم‌های بسیار خوبی هستیم، جواهرات کشف‌نشده. یکی از جواهرات سینمای سال ۲۰۲۳ فیلم برنده نخل طلای کن «آناتومی یک سقوط» (Anatomy of a Fall) بود که متأسفانه فرانسه نتوانست آن را به اسکار برساند. در عوض، فیلم «طعم چیزها» (The Taste of Things) را به عنوان نماینده خود به اسکار فرستاد که نتوانست نامزد بخش بهترین فیلم‌های خارجی شود.
اما به یکباره «آناتومی یک سقوط» به شکلی معجزه‌آسا نامزد جایزه بهترین فیلم اسکار شد. هر پنج فیلمی که نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی اسکار شدند، شایسته حضور در این بخش هستند. ۲۰۲۳ سال خوبی برای فیلم‌های غیر انگلیسی‌زبان بود. بیشتر فیلم‌های خارجی نامزد اسکار در حال حاضر اکران محدودی در سالن‌های سینما دارند. یک فیلم از پلتفرم پخش آنلاین اکران شده است. نگاهی به بهترین فیلم‌های خارجی نامزد اسکار می‌اندازیم. به نظر شما کدام فیلم تندیس طلایی را با خود به خانه خواهد برد؟
۱. منطقه مورد علاقه (The Zone of Interest)؛ برنده احتمالی فیلم‌های خارجی نامزد اسکار
- کارگردان: جاناتان گلیزر
- بازیگران: زاندرا هولر، کریستیان فریدل، مدوسا کنوپف، دانیل هولزبرگ، ساشا ماز، مکس بک، ولفگانگ لمپل، یوهان کارتهاوس، رالف هرفورث، فریا کرویتزکام، لیلی فالک، نله آهرنسمایر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
جای تعجب خواهد بود اگر شاهکار جاناتان گلیزر اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌ربان را با خود به خانه نبرد. فیلمی درباره هولوکاست که ساختش مدت‌ها طول کشید. سال ۲۰۲۳ هیچ فیلمی به اندازه «منطقه مورد علاقه» بی‌پروا، بحث‌برانگیز یا خوش‌ساخت و نکته‌سنج نبوده است. گلیزر فیلمسازی اهل بریتانیاست اما بازیگرانش در کل فیلم به زبان آلمانی حرف می‌زنند؛ بنابراین این فیلم به عنوان نماینده آلمان در میان نامزدهای بهترین فیلم‌های خارجی اسکار قرار گرفته است. «منطقه مورد علاقه» بر اساس رمانی به همین نام اثر مارتین آمیس چاپ سال ۲۰۱۴ ساخته شده‌است.
فیلم در اردوگاه آشویتس فیلمبرداری شد و داستانش حول محور فرمانده اردوگاه می‌چرخد که در کنار شغل عجیبش، زندگی خانوادگی را با همسر و فرزندانش از سر می‌گذراند. این فیلم صریح‌ترین نمایش حیطه‌بندی است. «منطقه مورد علاقه» حتی بدون یک صحنه خشن، بی‌رحم و مخوف است و مخاطب را به این فکر وا می‌دارد که همه ما انسان‌ها قادر به انجام چه کارهایی که نیستیم. «منطقه مورد علاقه» نخستین نمایش جهانی خود را در هفتاد و ششمین جشنواره فیلم کن در ۱۹ مه ۲۰۲۳ داشت که آنجا برنده جایزه بزرگ و جایزه فیپرِشی شد.
۲. انجمن برف (Society of the Snow)؛ فیلم باب میل مخاطب
- کارگردان: جی.ای. بایونا
- بازیگران: انزو ووگرینچیچ رولدان، ماتیاس رکالت، آگوستین پاردلا، فیلیپه گونزالس اوتانیو، لوسیانو چتون، والنتینو آلونسو، فرانسیسکو رومرو، آگوستین بروتی، اندی پروس، سیمون همپ، خوان کاروسو، استبان بیلیاردی، روکو پوسکا، استبان کوکوریچکا، رافائل فدرمن، آگوستین دلا کورته
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
حتماً تعجب می‌کنید به فیلمی که آدمخواری را به نمایش می‌گذارد، بگوییم باب میل مخاطب. «انجمن برف» به عنوان نماینده سینمای اسپانیا در مراسم اسکار ۲۰۲۴ حضور خواهد داشت. این فیلم بر اساس رمانی به همین نام نوشته پابلو ویِرسی، داستان واقعی فاجعه سقوط پرواز شماره ۵۷۱ نیروی هوایی اروگوئه را روایت می‌کند. در واقع گزارشی است از شانزده بازمانده سانحه که بسیاری‌شان را ویرسی از کودکی می‌شناخت. گروه بازیگران فیلم اروگوئه‌ای و آرژانتینی هستند که بیشترشان تازه‌وارداند.
سال ۱۹۷۰ هواپیمای حامل تیم راگبی اروگوئه در کوه‌های آند کرانه غربی آمریکای لاتین سقوط کرد. چند نفر توانستند هفتاد و دو روز را در کوه‌های پوشیده از برف آند زنده بمانند و بعد نجات پیدا کردند. و بله، این بازماندگان برای زنده ماندن از جسد هم‌تیمی‌های خود تغذیه کردند. اما تمرکز این فیلم ژانر بقا که تصویربرداری زیبایی دارد و به لحاظ فنی بسیار قوی است، بر این بخش فاجعه نیست. در عوض، فیلمی صادقانه و به همان اندازه محترم، درباره قدرت روح انسان و عشقی است که این مردان جوان نسبت به هم داشتند. بعضی جاهای فیلم واقعاً وحشتناک است (به‌خصوص خود سقوط هواپیما) اما جوری مهندسی شده است که در پایان فیلم عملاً خوشحال و راضی باشید.
۳. من کاپیتان هستم (Io Capitano)؛ برنده غیرمنتظره فیلم‌های خارجی نامزد اسکار
- کارگردان: ماتئو گارونه
- بازیگران: سیدو صیر، مصطفی فال، ایساکا ساواگودو، هاشم یعقوبی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
«من کاپیتان هستم» در هشتادمین جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز برای دریافت جایزه شیر طلایی رقابت کرد. ماتئو گارونه کارگردان فیلم جایزه شیر نقره‌ای و سیدو صیرر جایزه مارچلو ماستریانی را برای بازی در این فیلم دریافت کرد. «من کاپیتان هستم» حالا به عنوان نماینده ایتالیا در نود و ششمین مراسم اسکار بین فیلم‌های خارجی نامزد این جایزه قرار گرفته است. این فیلم مهم و غم‌انگیز داستان دو نوجوان اهل سنگال را روایت می‌کند که در پی زندگی بهتر از داکار، پایتخت سنگال و شهر محل زندگی‌شان به ایتالیا می‌روند.
ماتئو گارونه، کارگردان این فیلم را با درام جنایی جسورانه و صریحش محصول ۲۰۰۸ «گومورا» (Gomorrah) میشناسیم. او فیلمش را در مکانی، از جمله صحراهای ممنوعه بزرگ آفریقا، تصویربرداری کرد؛ راهی که بسیاری از مهاجران آفریقای غربی طی کرده‌اند. «من کاپیتان هستم» ترکیبی است از اصالت سینما حقیقت را با فانتزی‌های محزون و زیبا. تماشای این فیلم شاید واقعاً برای عده‌ای سخت باشد. از سویی، نگاهی که به استقامت و بقا دارد، می‌تواند الهام‌بخش باشد. اما کشف اصلی فیللم ستاره جوان جذابش، سیدو صیرر تازه‌نفس است که برای اولین بار بر پرده سینما ظاهر شده است. سکانس پایانی فیلم نفسگیر است.
۴. روزهای عالی (Perfect Days)؛ فیلمی که احتمال بردش کم است، اما آن‌قدر خوب است که باید جایزه را ببرد
- کارگردان: ویم وندرس
- بازیگران: کوجی یاکوشو، آریسا ناکانو، تاکیو اموتو، یومی آسو، سایوری ایشیکاوا، توموکازو میورا، آئوی یامادا، مین تاناکا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
«روزهای عالی» ویم وندرس فیلم جمع و جوری درباره مردی ژاپنی است که کارش تمیز کردن توالت‌های عمومی در توکیو است. نقش این مرد، هیرایاما را یکی از معتبرترین بازیگران سینمای ژاپن کوجی یاکوشو بازی می‌کند. اما بازی او به قدری ساده و ظریف است که اصلاً به نظر نمی‌آید دارد نقش بازی می‌کند. یاکوشو برای بازی در «روزهای عالی» در هفتاد و ششمین جشنواره فیلم کن برنده جایزه بهترین بازیگر مرد شد. «روزهای عالی» ابتدا پروژه‌ای مستند در ستایش معماری توالت‌های توکیو بود. وندرش آن را به یک فیلم سینمایی جادویی درباره معنای زیست ساده تبدیل کرد؛ زندگی ساده‌ای که تعادلی میان کار و لذت‌های دنیوی است.
برای قهرمان میانسال این قصه لذت در موسیقی معنا می‌شود؛ در پتی اسمیت، ولوت آندرگراند، ون موریسون که دائم در اتومبیلش آن‌ها را گوش می‌دهد. او شادی را در عکاسی مبتدیانه از درختان، صیقل دادن خود در حمام عمومی، یک نوشیدنی لذیذ در پایان روز و تنهایی‌ای پیدا می‌کند که گویا اصلاً آزارش نمی‌دهد. کم‌کم گذشته این قهرمان ساده با یک سری برخوردهای غیرمنتظره آشکار می‌شود. درست است که یک درام خانوادگی در انتهای فیلم آشکار می‌شود، اما جذبه این فیلم در ستایش زندگی در درامش نیست، در ستایشش از صبر، روزمرگی و نیکخواهی است. «روزهای عالی» به تمام این دلایل فیلم باشکوه و محترمی است که احتمال بردش در اسکار کم است. اما آن‌قدر خوب است که باید جایزه را ببرد.
۵. اتاق دبیران (The Teachers’ Lounge)؛ فیلمی که بعد از تماشایش دوست دارید راجع به آن بحث کنید
- کارگردان: ایلکر چاتاک
- بازیگران: لیونی بنش، میشائیل کلاما، رافائل اشتاخوویاک، آنا کاترین گومژ، اوا لوباو
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
این فیلم بحث‌برانگیز در پایان سال ۲۰۲۳ بی سر و صدا اکران شد. به همین خاطر، احتمال اینکه خیلی‌ها اصلاً فیلم را ندیده باشند، بسیار زیاد است. فیلم داستان اخلاقی است درباره معلمی ایده‌آلگرا در مدرسه‌ای آلمانی که تلاش می‌کند به بی‌عدالتی مسئولان مدرسه به دانش‌آموزانش واکنش نشان دهد. غافل از اینکه اعمالش به شکلی غیرمنتظره نتیجه معکوس می‌دهد. نقش معلم را لیونی بنش متعهد و بی‌نظیر بازی می‌کند. او مصمم تلاش می‌کند که دانش‌آموزانش درستکار باشند و عدالت در حقشان رعایت شود، به‌خصوص درباره کسی که از سوی یک خانواده مهاجر ترک مورد حمله واقع می‌شود. اما بعد متوجه می‌شود هیچ قطعیتی در مفهوم عدالت وجود ندارد، بلکه مفهومی کاملاً ناپایدار است. فیلم به هیچ وجه سیاسی نیست، بیشتر انسانی و به همین خاطر پرکشش است.
///.
منبع: دیجی‌مگ
