چارسو پرس: در دنیای امروز کسب و کار و کارآفرینی دیگر تقریباً حرف اول را میزند. طبیعی است که در چنین دورهای میل و علاقه به دانستن داستان پشت پرده شکلگیری برندها و کمپانیهای بزرگ دنیا بیشتر شود. از آنجا که همه به فکر پولسازی و انجام کاری بزرگ هستند، کتابهای زیادی در این باره منتشر میشود و سینما هم به نوبه خود سهمش را در این حوزه ادا کرده و میکند، به طور ویژه در بیست سال اخیر، به خصوص در دههی ۲۰۱۰، گرایش هالیوود همگام با سیر جامعه جهانی به تولید آثاری درباره کسب و کارها و کارآفرینان مهم جهان بیشتر شد. البته هالیوود در تمام تلاشهایش در این راستا موفق نبوده اما سعی کرده داستان بعضی از مهمترین استارتاپها و کسبوکارهای جهان را روایت کند تا درسی برای سایرین باشد یا صرفاً بازخوانی برگی از واقعیت. اگر به این حوزه علاقهمندید این ۱۵ فیلم درباره کسبوکارها و استارتاپها را تماشا کنید؛ در این آثار با داستان شکلگیری بعضی از بزرگترین نامهای تجاری جهان از مکدونالد تا فیسبوک و چند داستان اورجینال دربارهی کسبوکار و کارآفرینی آشنا میشوید که شاید به کارتان بیاید.
۱. بنیانگذار (The Founder)
- سال اکران: ۲۰۱۷
- کارگردان: جان لی هنکاک
- بازیگران: مایکل کیتون، لورا درن، نیک آفرمن، جان کارول لینچ، پاتریک ویلسون، بی جی نواک
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
کسی نیست که اسم مکدونالد تا به حال به گوشش نخورده باشد. شهریها که بدون شک با این نام آشنایند و بسیاری آرزو دارند طعم آن را بچشند. با اینکه محصولات این فست فود زنجیرهای به لحاظ کیفیت تولید و مفاد اولیه، چنانکه گزارشهای عمومی میگوید، چندان چنگی به دل نمیزنند. اما با آن ام بزرگ که در بسیاری از کشورهای دنیا در گوشه گوشه شهرهایشان به چشم میخورند، همچنان مهمترین برند فست فود به حساب میآیند.
بسیاری از داستانهای کارآفرینی عنصر فریبکاری را در خود دارند؛ گویا این ویژگی جزو جدانشدنی پولسازی است و بسیاری از افراد جاهطلب به آن تن میدهند، هرچند به بهای از دست رفتن خیلی چیزهای دیگر از جمله شرافتشان تمام شود. درام زندگینامهای آمریکایی «بنیانگذار» درباره ری کروک، مردی که مکدونالد را از یک زنجیره همبرگر کوچک خانوادگی به یک امپراتوری جهانی فست فود تبدیل کرد.
این فیلم روزهای اولیه مکدونالد را دنبال میکند و با داستان بنیانگذاران اصلی، برادران ریچارد و موریس مکدونالد، که یک سیستم فست فود انقلابی را در دهه ۱۹۵۰ ایجاد کردند، شروع میشود. بعد پای رک کروک، فروشنده دورهای به میان میآید که پتانسیل سیستم مکدونالد را میبیند و برادران را متقاعد میکند که به او اجازه دهند رستورانهایشان را تبدیل به فرنچایز کند. کروک در نهایت شرکت را تصاحب میکند و آن را به یک تجارت چند میلیارد دلاری گسترش میدهد، اما به قیمت رابطهاش با برادران مکدونالد و شرافت شخصی خودش.
۲. شبکه اجتماعی (The Social Network)
- سال اکران: ۲۰۱۰
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: جسی آیزنبرگ، اندرو گارفیلد، جاستین تیمبرلیک، برندا سونگ، آرمی همر، مکس مینگلا، رشیدا جونز، رونی مارا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
فیسبوک امروز دیگر نامی است که البته برای ما به تاریخ پیوسته است. البته برای بسیاری از نقاط دنیا همچنان مهم است و بسیاری از مردم سرتاسر دنیا هنوز حضوری فعالانه در آن دارند. وقتی فیلم دیوید فینچر در سال ۲۰۱۰ اکران شد، فیسبوک در شبکههای اجتماعی حرف اول را میزد، بنابراین این فیلم مهم بود و از عهده رسالت بزرگش به خوبی برآمد. این فیلم داستان شکلگیری فیسبوک و درگیریهای حقوقیای را روایت میکند که پس از متهم شدن یکی از بنیانگذاران این شبکه اجتماعی مارک زاکربرگ به دزدیدن این ایده از همکلاسیهای سابقش رخ داد.
فیلم زاکربرگ (با بازی جسی آیزنبرگ) را دنبال میکند که فیسبوک را در سال ۲۰۰۴ در حین تحصیل در دانشگاه هاروارد راه میاندازد. این فیلم همچنین به بررسی اختلافات قانونی بین زاکربرگ و شرکای تجاری و دوستان سابقش، ادواردو ساورین (با بازی اندرو گارفیلد) و دوقلوهای وینکلووس (با بازی آرمی همر و جاش پنس) میپردازد. «شبکه اجتماعی» مورد تحسین گسترده منتقدان قرار گرفت و یک موفقیت تجاری بزرگ بود. این فیلم نامزد چندین جایزه از جمله هشت جایزه اسکار شد و موفق شد سه جایزه از جمله بهترین فیلمنامه اقتباسی را از آن خود کند.
۳. فایر: مهمانی بزرگی که هرگز اتفاق نیفتاد (Fyre – The greates Party that never happened)
- سال اکران: ۲۰۱۹
- کارگردان: کریس اسمیت
فیلمی مستند درباره جشنواره فایر، یک جشنواره موسیقی شکستخورده که قرار بود در جزیره گریت اگزوما در باهاما در آوریل و مه ۲۰۱۷ برگزار شود. این رویداد به عنوان یک جشنواره موسیقی مجلل با اجراهای موسیقی سطح بالا و اقامتگاههای مجلل تبلیغ شد. اما به سرعت به یک فاجعه تبدیل شد، چرا که شرکتکنندگان با یک رویداد آشفته و بد سازماندهیشده با غذا، سرپناه و سایر نیازهای اولیه ناکافی مواجه شدند. این فیلم که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، پیشینه و رویدادهای منتهی به جشنواره و همچنین ماجراهای بعد و عواقب قانونی برای برگزارکنندگان را بررسی میکند، که شامل مصاحبه با کارمندان سابق، پیمانکاران، و شرکتکنندگان میشود، به همراه تصاویری از خود رویداد و نگاهی اجمالی به پشت صحنه روند برنامهریزی آن.
۴. جوی (Joy)
- سال اکران: ۲۰۱۵
- کارگردان: دیوید او. راسل
- بازیگران: جنیفر لارنس، رابرت دنیرو، ادگار رامیرز، داین لد، ویرجینیا مادسن، ایزابلا روسلینی، بردلی کوپر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۰ از ۱۰۰
یک کمدی-درام زندگینامهای آمریکایی درباره جوی مانگانو، میلیونر خودساخته که جاروی جادویی (Miracle Mop) را اختراع کرد. این فیلم زندگی جوی را از کودکی تا بزرگسالی دنبال میکند، در حالی که او برای غلبه بر چالشها و مشکلات مختلف برای رسیدن به موفقیت و ایجاد یک امپراتوری تجاری تلاش میکند. در این فیلم همچنین رابرت دنیرو در نقش پدر جوی، ادگار، و بردلی کوپر در نقش نیل واکر، مدیر اجرایی مبارزی که به جوی کمک میکند تا کسب و کار خودش را راهاندازی کند، بازی میکتند. «جوی» از داستان واقعی جوی مانگانو الهام گرفته است که علیرغم مواجهه با موانع و چالشهای متعدد، به یک کارآفرین موفق تبدیل شد. این فیلم پس از اکران با موفقیت تجاری و انتقادی روبهرو شد و جنیفر لارنس برای بازی در نقش جوی نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر زن شد.
۵. هک بزرگ (The Great Hack)
- سال اکران: ۲۰۱۹
- کارگردان: کریم عامر، جیهان نجیم
- بازیگران: کارول کادوالادر، دیوید کارول، بریتنی کایزر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
فیلمی مستند درباره رسوایی کمبریج آنالیتیکا، که در آن این شرکت مشاوره سیاسی اطلاعات شخصی میلیونها کاربر فیسبوک را بدون اطلاع یا رضایت آنها جمعآوری کرد و از آن برای تأثیرگذاری بر کمپینهای سیاسی در سراسر جهان استفاده کرد. این مستند به بررسی تأثیر این رسوایی بر سیاست، حریم خصوصی و نقش فناوری در جامعه میپردازد و مصاحبههایی با شخصیتهای کلیدی درگیر در داستان، از جمله کارمندان سابق کمبریج آنالیتیکا، افشاگران و روزنامهنگاران ارائه میکند. این فیلم به کارگردانی کریم عامر و جیهان نوجیم ساخته شد و در ژوئیه ۲۰۱۹ در نتفلیکس به نمایش درآمد. فیلم عموماً نقدهای مثبتی از منتقدان دریافت کرد و نامزد چندین جایزه از جمله جایزه Primetime Emmy برای مستند برجسته یا غیرداستانی ویژه شد.
۶. در جستوجوی خوشبختی (The Pursuit of Happyness)
- سال اکران: ۲۰۰۶
- کارگردان: گابریل موچینو
- بازیگران: ویل اسمیت، جیدن اسمیت، تندی نیوتون، دن کستلانتا، میشل کروزیک
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۷ از ۱۰۰
از آن فیلمهای مبتنی بر زندگی واقعی که تأثیرگذاریاش به خاطر واقعی بودنش چندین برابر میشود. در این درام زندگینامهای آمریکایی با بازی ویل اسمیت در نقش کریس گاردنر، فروشندهای که با پسر خردسالش (با بازی پسر واقعی اسمیت، جیدن اسمیت) بیخانمان میشود و سعی میکند زندگی بهتری برای خود بسازد. این فیلم بر اساس یک داستان واقعی، سفر گاردنر را دنبال میکند در حالی که تلاش میکند بر چالشها و مشکلات متعددی از جمله مشکلات مالی، بیخانمانی و تبعیض غلبه کند، و در عین حال، تلاش میکند زندگی پسرش را تامین کند و رویای خود را برای تبدیل شدن به یک دلال سهام دنبال کند. گاردنر با وجود مواجهه با موانع متعدد در نهایت به موفقیت میرسد و به یک مدیر مالی موفق تبدیل میشود. «در جستوجوی خوشبختی» پس از اکران موفقیتی انتقادی و تجاری داشت و جوایز متعددی از جمله نامزدی اسکار بهترین بازیگر مرد برای بازی ویل اسمیت دریافت کرد.
۷. جابز (Jobs)
- سال اکران: ۲۰۱۳
- کارگردان: جاشوا مایکل استرن
- بازیگران: اشتون کوچر، جش گد، آنا ارایلی، درموت مولرونی، متیو موداین، جی کی سیمونس
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۲۸ از ۱۰۰
یک درام زندگینامهای دیگر دربارهی یکی از معروفترین و مهمترین چهرههای حوزهی فناوری قرن بیستم که زندگی همهی ما را تا ابد از این رو به آن رو کرد. البته دربارهی او هم داستانهایی دال بر برداشتن ایده دیگران و از آن خود کردن وجود دارد. اما در نهایت آنچه مهم است این است که در تاریخ نام برند اپل با نام استیو جابز گره خورده است. اوایل دههی ۲۰۱۰ به فاصلهی دو سال دو فیلم دربارهی این شخصیت شاخص ساخته شد. در اولی که چندان موفق هم نبود اشتون کوچر در نقش استیو جابز، یکی از بنیانگذاران شرکت اپل، ظاهر شد و فیلم سالهای اولیه زندگی حرفهای او، از دوران ترک تحصیلش از دانشگاه تا راهاندازی کامپیوتر مکینتاش در سال ۱۹۸۴ را روایت میکند.
در این فیلم جابز به همراه استیو وزنیاک (با بازی جاش گاد) اپل را راه میاندازد و درگیر انقلاب کامپیوترهای شخصی در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میشود. فیلم همچنین به بررسی روابط او با چهرههای کلیدی زندگیاش، از جمله شریک تجاری، خانواده و همکارانش در اپل میپردازد. «جابز» پس از انتشار نقدهای متفاوتی دریافت کرد و یک ناامیدی تجاری بود. با این حال، بازی اشتون کوچر در نقش استیو جابز مورد تحسین منتقدان قرار گرفت
۸. رکود بزرگ (The Big Short)
- سال اکران: ۲۰۱۵
- کارگردان: آدام مککی
- بازیگران: کریستین بیل، استیو کارل، رایان گاسلینگ، برد پیت، کارن گیلان، مریسا تومی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
باز هم یک فیلم زندگینامهای البته کمدی-درام و بسیار هیجانانگیز بر اساس کتابی به همین نام به قلم مایکل لوئیس که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، داستان گروهی از سرمایهگذاران را روایت میکند که از سقوط بازار مسکن در اواخر دهه ۲۰۰۰ با شرطبندی علیه بازار وام مسکن سود بردهاند. در این فیلم کریستین بیل، استیو کارل، رایان گاسلینگ و برد پیت نقش شخصیتهای اصلی بازی میکنند. «رکود بزرگ» پس از اکران موفقیتهای تجاری و انتقادی داشت و جوایز متعددی از جمله پنج جایزه اسکار و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای بازی کریستین بیل دریافت کرد. این فیلم به دلیل به تصویر کشیدن رویدادهای منتهی به سقوط بازار مسکن و توضیح مفاهیم پیچیده مالی به گونهای که برای مخاطبان وسیعی قابل فهم باشد، مورد تحسین قرار گرفت.
۹. کارآموز (The Intern)
- سال اکران: ۲۰۱۵
- کارگردان: نانسی مایرز
- بازیگران: رابرت دنیرو، آن هاتاوی، رنه روسو
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۹ از ۱۰۰
از دسته فیلمهای اورجینال در حوزهی کسب و کار و کارآفرینی این فیلم کمدی درام تقریباً موفق نانسی میرز است که در ساخت کمدی چه از نوع درام چه عاشقانه مهارت دارد. فیلم با بازی رابرت دنیرو در نقش بن ویتاکر داستان زندگی مرد زنمرده هفتاد سالهای که کارآموز یک شرکت تجارت الکترونیکی موفق میشود که آن راجولز اوستین (آن هاتاوی) اداره میکند.
این فیلم بن را دنبال میکند که خودش را با نقش جدیدش به عنوان کارآموز تطبیق میدهد و با همکاران جوانتر خود از جمله جولز رابطه دوستانه برقرار میکند. در طول مسیر، او جولز را که در تلاش است بین خواستههای شغلی و زندگی شخصی خود تعادل ایجاد کند، راهنمایی و حمایت میکند و به او کمک میکند تا اهمیت تعادل کار و زندگی را درک کند. «کارآموز» با استقبال خوبی از سوی منتقدان مواجه شد و پس از اکران به موفقیت تجاری دست یافت. این فیلم به خاطر بازیهای جذابش و تصویر دلگرمکنندهای که از رابطه بین بن و جولز به نمایش میگذارد، مورد تحسین قرار گرفت.
۱۰. گرگ وال استریت (The Wolf of Wall Street)
- سال اکران: ۲۰۱۳
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: لئوناردو دیکاپریو، جونا هیل، مارگو رابی، متیو مککانهی، کایل چندلر، راب راینر، جان فاورو، ژان دوژاردن، جان برنثال
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
یک فیلم جنایی/کمدی زندگینامهای پرسر و صدا از مارتین اسکورسیزی بر اساس خاطرات جردن بلفورت که البته چندان الگوی مناسب و اخلاقمدارانهای برای راهاندازی یک کسب و کار و کارآفرینی نیست اما درس عبرت خوبی است و هدف اصلیاش به تصویر کشیدن زندگی از نوع وال استریتیاش است. بلفورت که لئوناردو دی کاپریو نقش او را در این فیلم بازی میکند، یک دلال سهام نیویورک در دهه ۱۹۹۰ بود که درگیر فعالیتهای فاسد و کلاهبرداری میشود.
این فیلم به موفقیت بلفورت به عنوان یک دلال سهام و پس از آن سقوط او به دلیل تقلب در اوراق بهادار و پولشویی میپردازد. همچنین روابط او با همکارانش، خانوادهاش و مقامات را بررسی میکند و افراط و تفریط فرهنگ وال استریت آن زمان را به تصویر میکشد. «گرگ وال استریت» پس از اکران موفقیتهای تجاری و انتقادی داشت و جوایز متعددی از جمله نامزدی پنج جایزه اسکار دریافت کرد. این فیلم به خاطر بازیهایش، بهویژه بازی دیکاپریو در نقش بلفورت، و به تصویر کشیدن دنیای فاسد و منحط والاستریت، مورد تحسین قرار گرفت.
۱۱. اتاق بخار (Boiler Room)
- سال اکران: ۲۰۰۰
- کارگردان: بن یانگر
- بازیگران: کریستین بیل، استیو کارل، رایان گاسلینگ، برد پیت، کارن گیلان، مریسا تومی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰
یک قصه اورجینال دیگر در فیلمی تجاری/درام درباره مرد جوانی به نام ست دیویس است که درگیر یک شرکت کارگزاری سهام مشکوک و تحت فشار به نام جی.تی. مارلین، که دانشجویان کالج را استخدام میکند تا سهام گرانقیمت را به سرمایهگذاران بیخبر بفروشند. همانطور که ست بیشتر درگیر شرکت و شیوههای تجاری مبهم آن میشود، شروع به زیر سؤال بردن اصول اخلاقی اقدامات خود و پیامدهای مشارکت خود میکند. این فیلم همچنین به بررسی روابط ست با همکاران، خانواده و دوست دخترش و تأثیری که کار با این شرکت بر زندگی آنها میگذارد میپردازد. «اتاق بخار» پس از اکران به طور کلی بازخوردهای مثبتی را دریافت کرد و یک موفقیت تجاری بود. به خاطر بازیهایش و به تصویر کشیدن دنیای بیرحم فروش مورد ستایش قرار گرفت.
۱۲. زندگی مخفی والتر میتی (The Secret Life of Walter Mitty)
- سال اکران: ۲۰۱۳
- کارگردان: بن استیلر
- بازیگران: بن استیلر، کریستن ویگ، شان پن
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۲ از ۱۰۰
یک کمدی-درام ماجراجویی به کارگردانی بن استیلر و با بازی استیلر در نقش شخصیت اصلی، والتر میتی. این فیلم بر اساس داستان کوتاهی به همین نام در سال ۱۹۳۹ نوشته جیمز توربر ساخته شده است و داستان میتی، کارمند خیالباف مجلهای را روایت میکند که پس از به خطر افتادن شغل و زندگی شخصیاش، سفری را برای کشف خود و ماجراجویی آغاز میکند. این فیلم داستان میتی را در حین سفر به مکانهای مختلف در سراسر جهان از جمله گرینلند، ایسلند و افغانستان دنبال میکند. او در جستوجوی نگاتیو گمشده عکسی است که معتقد است جلد آخرین شماره چاپ مجله لایف خواهد بود. در طول مسیر، او با شخصیتها و چالشهای مختلفی مواجه میشود و یاد میگیرد که از پتانسیل واقعی خود استفاده و در زمان حال زندگی کند.
۱۳. استارتاپ.کام (Startup.com)
- سال اکران: ۲۰۰۱
- کارگردان: جیهان نجیم
- بازیگران: تام هرمان
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
فیلمی مستند درباره ظهور و سقوط شرکت استارتاپ اینترنتی govWorks.com. فیلم تجربه بنیانگذاران این شرکت کالهیل ایزازا توزمن و تام هرمان را در دوران رونق دات کامها در اواخر دهه ۱۹۹۰ تلاش برای ایجاد و توسعه شرکتشان دنبال میکند که هدفش ارائه یک پلتفرم آنلاین برای خدمات دولتی بود. «استارتاپ.کام» چالشها و شکستهای پیش روی بنیانگذاران، از جمله مسائل مالی و مدیریتی، و همچنین تأثیر ترکیدن حباب دات کام بر شرکت آنها را شرح میدهد. همچنین روابط شخصی و حرفهای بین توزمان و هرمان و تأثیری را که نیازهای اداره یک استارتاپ بر دوستی آنها داشت بررسی میکند. این فیلم فیلمی کلاسیک از دوران دات کام و یک داستان هشداردهنده درباره خطرات و چالشهای راهاندازی یک کسب و کار به حساب میآید.
۱۴. دایره (The Circle)
- سال اکران: ۲۰۱۷
- کارگردان: جیمز پانسولت
- بازیگران: تام هنکس، اما واتسون، جان بویگا، کارن گیلان، پتن اسوالت، بیل پکستون، الار کولترین، جیمی وانگ
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۵ از ۱۰۰
یک تکنو تریلر بر اساس رمانی به همین نام اثر اگرز در سال ۲۰۱۳. در این فیلم اما واتسون در نقش مای هالند، زن جوانی که در یک شرکت فناوری قدرتمند و تأثیرگذار به نام The Circle مشغول به کار میشود، بازی میکند. این فیلم مای را دنبال میکند در حالی که بیشتر و بیشتر درگیر شرکت و محصولات آن میشود، از جمله یک پلتفرم رسانه اجتماعی جدید که به کاربران اجازه میدهد تمام جنبههای زندگی خود را به صورت آنلاین به اشتراک بگذارند. با عمیقتر شدن مشارکت مای با The Circle، او شروع به زیر سؤال بردن اخلاق و پیامدهای اقدامات شرکت و تأثیر محصولات آن بر جامعه میکند. «دایره» پس از اکران نقدهای متفاوتی دریافت کرد و یک ناامیدی تجاری بود. با این حال، به دلیل بازیهایش، به ویژه بازی واتسون در نقش مای، و پرداختن به موضوعات مرتبط با حریم خصوصی، نظارت و نقش فناوری در جامعه مورد تحسین قرار گرفت.
۱۵. فریبکاری (The Hustle)
- سال اکران: ۲۰۱۹
- کارگردان: کریس آدیسون
- بازیگران: ان هتوی، ربل ویلسون، الکس شارپ، تیم بلیک نلسون، اینگرید الیور، ناتاشا رادسکی، کاسپر کریستنسن، نیکلاس وودسان
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۳ از ۱۰۰
یک فیلم کمدی جنایی به کارگردانی کریس ادیسون و با بازی آن هاتاوی و ربل ویلسون در نقش دو کلاهبردار که با هم متحد میشوند تا یک غول فناوری را از بین ببرند. فیلم این دو شخصیت را دنبال میکند که سعی میکنند یک سری کلاهبرداریها و نقشههای پیچیده را انجام دهند تا از تاجر ثروتمندی که به آنها ظلم کرده است انتقام بگیرند. این فیلم در فوریه ۲۰۲۰ در سینماها اکران شد و عموماً نقدهای مثبتی از سوی منتقدان دریافت کرد و از بازیهای هاتاوی و ویلسون و پیرنگ جالب و سرگرمکننده فیلم تمجید شد.
منبع: دیجیمگ