نقد فیلم سه تفنگدار: دارتانیان/ اقتباسی دیگر از سه تفنگدار

چارسو پرس: The Three Musketeers یک فیلم اکشن، ماجراجویی و حماسی، محصول مشترک سال ۲۰۲۳ فرانسه، بلژیک، آلمان، اسپانیا و اولین قسمت از مجموعه دو بخشی می‌باشد. The Three Musketeers فیلمی به کارگردانی مارتین بوربولون (Martin Bourboulon) است که بر اساس کتاب سه تفنگدار الکساندر دوما که در سال ۱۸۴۴ به رشته تحریر درآمده، ساخته و پرداخته شده است. فیلم‌نامه این اثر نیز بر عهده متیو دلاپورت (Matthieu Delaporte) و الکساندرا دلا پاتلیر (Alexandre de La Patellière) می‌باشد. این مجموعه دو قسمتی یکی از پرهزینه‌ترین فیلم‌های ۲۰۲۳ فرانسه به شمار می‌روند. علاوه بر این، سه تفنگدار توانسته فروش چشم‌گیری در گیشه‌های سینما هم داشته باشد.

فرانسوا سیویل (François Civil) در نقش دارتانیان، وینسنت کسل (Vincent Cassel)، رومن دوریس (Romain Duris) و پیو مارمای (Pio Marmaï) به ترتیب آتوس، آرامیس و پورتوس به عنوان سه تفنگدار، لویی گارل (Louis Garrel) در نقش لویی سیزدهم، ویکی کرایپس (Vicky Krieps) به عنوان ملکه، اوا گرین (Eva Green) به عنوان میلادی که در قسمت دوم موضوعیت پررنگ‌تری دارد، لاینا کدری (Lyna Khoudri)، جیکوب فورچون لاید (Jacob Fortune-Lloyd) و چندی دیگر در سه تفنگدار به ایفای نقش می‌پردازند.

آن‌چه که در جریان است

دارتانیان قصد دارد به پاریس برود تا به تفنگداران گارد پادشاه لویی سیزدهم بپیوندد. میانه مسیر او برای نجات زنی از دست مردان مسلح، تیر می‌خورد؛ با این وجود زنده می‌ماند. دارتانیان بعد از ورود به پاریس، مردانی را می‌بیند که قبل‌تر قصد کشتنش را داشتند. به دنبالشان می‌رود و در مسیر ناخواسته به سه نفر به نام‌های آتوس، پورتوس و آرامیس برخورد می‌کند و با آن‌ها قرار دوئل می‌گذارد. بر سر اولین قرار که می‌رود دو نفر دیگر را نیز می‌بیند که دوستان آتوس هستند. حین اولین دوئل نیروهای کاردینال سر می‌رسند و راجع به ممنوعیت دوئل می‌گویند، اما این سه نفر به علاوه دارتانیان با نگهبانان کاردینال وارد مبارزه می‌شوند و آن‌ها را می‌کشند.

دارتانیان بعد از این ماجرا با سه تفنگدار دیگر دوست می‌شود. او مهمان‌خانه‌ای را اجاره می‌کند و در وهله اول عاشق دختری به نام کنستانس بوناسیو می‌شود. بوناسیو برای ملکه فرانسه، همسر پادشاه لوئی، که مخفیانه عاشق دوک انگلیسی باکینگهام است، کار می‌کند. کاردینال ریشلیو که دست راست پادشاه است، نقشه می کشد تا نشان دهد که ملکه به شوهرش خیانت می کند، در همین بحبوحه مشاوران نظامی و روحانی پادشاه و برادر کوچکترش گاستون، رقیب احتمالی سیاسی و وارث لوئی سیزدهم، از پادشاه می خواهند تا با شورشیان پروتستان مبارزه کند. لویی که از تاریخ جنگ‌های مذهبی در دوران پیشینیان خود آگاه است، از صدور مجوز جنگ خودداری می‌کند.

در میانه این جریانات، آتوس به دروغ متهم به قتل یک زن جوان ناشناس است که برهنه و با ضربات چاقو متعدد در کنارش در رختخواب پیدا می شود و آتوس توسط دادگاه پادشاه به اعدام محکوم می شود. دارتانیان متوجه می‌شود که این همان زن جوانی بود که سعی کرد در راه پاریس از ربوده شدن نجات دهد. تفنگداران تصمیم می‌گیرند تا بفهمند او کیست تا بتوانند آتوس را نجات دهند. دارتانیان به خانه شخصی می رود تا با خانواده ای صحبت کند که تفنگداران معتقدند با زن مرتبط هستند. شخصی که او در آنجا ملاقات می کند میلادی است. وقتی دآرتانیان تشخیص داد که او یک شیاد است، میلادی تلاش می کند او را بکشد، اما دآرتانیان از او فرار می کند.

آتوس در راه اعدام توسط برادر کوچکترش، بنجامین، که با متحدانش، یعنی رهبران شورشیان پروتستان، مخفی شده است، آزاد می‌شود. به موازات ملکه نیز گردنبندی که شاه به او هدیه کرده است را به عنوان یادگاری به لرد باکینگهام می دهد. پادشاه شایعات این رابطه را می شنود و از ملکه می خواهد که الماس ها را برای عروسی برادرش بپوشد. کنستانس، دآرتانیان را به انگلستان می فرستد تا الماس ها را از باکینگهام بیاورد. میلادی، مامور کاردینال ریشلیو، الماس‌ها را از باکینگهام می‌دزدد، اما دآرتانیان او را تعقیب می‌کند و آنها را پس می‌گیرد.
میلادی برای فرار از صخره می پرد. دآرتانیان جواهرات را به ملکه به موقع برمی گرداند تا آبرویش را حفظ کند. در مراسم عروسی گاستون و توطئه‌گران همسو با گاستون در رده‌های بالای ارتش فرانسه با شورشیان پروتستان، از جمله برادر آتوس، برای ترور پادشاه متحد می شوند. آتوس و بقیه تفنگداران او را نجات می دهند. پادشاه آتوس را عفو می کند و دآرتانیان را یک ستوان در تفنگدارها منصوب می کند. در پایان فیلم، دآرتانیان در حالی که تلاش می‌کند کنستانس را از ربوده شدن نجات دهد، در خیابانی تاریک توسط یکی از توطئه‌گران بیهوش می شود.

ارتباط شکل نگرفته

Three Musketeers از آن دسته از فیلم‌ها است که شخصیت‌هایش ناگهانی باهم برخورد می‌کنند و بدون این که به ارتباطشان پرداخته شود، مرتبه دوستی‌شان تغییر می‌کند و وارد مرحله جدیدی می‌شوند. آن‌چه راجع به ارتباط بین اشخاص در خود داستان اصلی سه تفنگدار به آن پرداخته شده، جزیئات بیشتری را با مخاطب درمیان می‌گذارد. با این وجود در فیلم مورد نظر آن‌طور که باید به رشته‌های ارتباطی بین اشخاص پرداخته نشده است.

بین ملکه و معشوقه‌ انگلیسی‌اش همه چیز می‌توانست دراماتیک‌تر رقم بخورد. حتی بین دارتانیان و معشوقه‌اش که ندیمه ملکه می‌باشد هم اتفاق خاصی شکل نگرفته. این دو بسیار ناگهانی یکدیگر را ملاقات می‌کنند و هم‌سو می‌شوند. به طوری که مخاطب ناگهان بعد از آشنایی دو غریبه، پیوند عاشقانه آن‌ها را به تماشا می‌نشیند بدون آن که بداند میانه داستان چه اتفاقاتی برای این دو کاراکتر رخ داده است.

این پرش‌های بی‌مقدمه برای معرفی ارتباط‌های موجود در داستان، مخاطب را از داستان دور می‌کند و برانگیخته شدن احساسات بیننده را از او دریغ می‌کند. این صدمه جایی به اوج می‌رسد که با سه تفنگدار همراه با دارتانیان روبه‌رو می‌شویم. همه چیز گنگ‌ می‌شود به ویژه اگر اثر دوما را نخوانده باشید! بین این چهار نفر هر آنچه که باید اتفاق بیافتد در آنی انجام می‌گیرد. آن‌قدر سریع که فرصت تحلیل رابطه تفنگداران پادشاه برای مخاطب غیر قابل درک می‌شود.

برهوت

Three Musketeers به عنوان یک فیلم دو ساعته، نتوانست حواس مخاطب را به خود جلب کند. با این که فیلم سه تفنگدار از کتابی کمدی و حماسی و تاریخی اقتباس شده است، اما نتوانست بخش کمدی را پررنگ رقم بزند. متاسفانه همه قاب‌ها در این فیلم خشک و خالی از احساسات هستند. بنابراین ممکن است که حتی حین دیدن فیلم حوصله‌تان سر برود. چرا که Three Musketeers یک روایت خشک و سفت تاریخی را در معرض دید مخاطب قرار می‌دهد که جنبه‌های دراماتیک و حس برانگیز و کمدی آن حذف شده است.

علاوه بر این Three Musketeers سعی دارد تا بتواند ماجراجویی و رازآلود بودن را در فیلم بگنجاند اما در این مسئله هم موفق نبوده. این فیلم را درست مثل یک برهوت می‌بینم که خالی از هرگونه عمق در ژانر است. سازنده به داستان متعهد مانده و تقریبا اقتباس نعل به نعلی از داستان ارائه کرده اما نتوانست جنبه‌های ماجراجویانه و کمدی و حتی احساسی را در فیلم بگنجاند. این‌طور به نظر می‌رسد که فضای بصری Three Musketeers چیزی را کم دارد. بنابراین خام بودن از ابتدا تا انتهای فیلم مشخص است.

لازم به ذکر است که در طول فیلم اوج و فود خاصی دیده نمی‌شود. با این که در داستان اصلی، استرس، غم، هیجان و حتی شادی به خوبی به مخاطب منتقل می‌شود و حتی اوج و فرود می‌تواند خواننده را در داستان غرق کند، با این وجود در فیلم Three Musketeers فراز و سقوط‌های داستان بدون پیش زمینه و هیجان رقم می‌خورد. کارگردان روح لطیف داستان را کشته و آن را به یک فیلم عبوس و گذرا و به یادنماندنی بدل کرده است.

کلام آخر

همچنان چیزهای خوب و سرگرم‌کننده در داستان‌سرایی دوما وجود دارد اما کارگردان نتوانست آن را به تصویر بکشد. نقشه‌های شیطانی که باید گره‌گشایی شوند، تبهکارانی که باید افشا شوند و قهرمانانی اصولگرا که خطر مرگ حتمی را به دوش می‌کشند، همه و همه در فیلم سه تفنگدار وجود دارد اما دقیق و جزئی به این نقشه ریزی‌ها پرداخته نمی‌شود. تنها چیزی که در این فیلم عیان می‌باشد این است که آن‌ها بی‌رحمانه یکدیگر را با انبوهی از قدرت فیزیکی و کلامی اذیت می کنند.

نماهای داخلی مجلل هستند و روحیه اشرافی دوره پادشاهی لویی را منعکس می‌کنند اما قاب‌های بیرونی تاریک و گل آلود هستند. به طوری که گاهی باید به صدای شمشیر در سکانس‌ها اکتفا کرد! برای به چالش کشیدن بیننده، Three Musketeers انتخاب خوبی برای تبدیل شدن به فیلم است. چون فیلم‌نامه‌ای کلاسیک و شناخته شده است. با این وجود کمی آزار دهنده می‌باشد که به تماشای اقتباسی بی‌روح از سه تفنگدار بنشینیم. به طور کل این فیلم خام و شکننده است و نسبت به داستان قدرتمند اصلی، ترسو و دو دل به نظر می‌رسد.

یا یک داستان جدید بسازید، یا داستان قبلی را به درستی تصویر کنید، بین این دو ماندن یک اثر نسبتا دیدنی را رقم می‌زند که می‌تواند به راحتی از دست برود و به فراموشی سپرده شود. حیف است، چرا که همه چیز درست است؛ فیلمبرداری، لوکیشن ها و دکورهای زیبا، بازیگران و گریم، اما کارگردان و نویسندگان در نهایت شکست خوردند. یکی دیگر از آزاردهنده ترین نکات فیلم مورد نظر جوک‌هایی می‌باشد که سعی دارد بخش کمدی داستان را حفظ کند اما Three Musketeers در این مسئله نیز با شکست مواجه می‌شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنم دیگر اقتباس‌های این رمان معروف را به تماشا بنشینید.