«شنبه ساعت ۱۰:۱۰»؛ روایتی از زیسته‌ها و نزیسته‌ها

چارسو پرس: الهه موچانی کارگردان نمایش «شنبه ساعت ۱۰:۱۰» که در قالب جشنواره تئاتر «خوشه پروین» در خانه نمایش دا روی صحنه می‌رود درباره روند شکل‌گیری نمایش گفت: انسان در نقطه‌ای قرار دارد که به طور عمیقی نیازمند فهم کل است، بنابراین برای رسیدن به این فهم باید دایره تفکرات خود را از محدودیت‌ها نجات داده و خود را از گیر کردن در جزییات بی‌ارزش یا کم ارزش برهاند تا به اصل ماجرا که یکی شدن با هم هست، برسد. بدون داشتن چنین دانشی هرگز انسان مقصود و منظور آمدن و رفتن خودش را نخواهد فهمید. ایده این نمایش از جایی شکل گرفت که انسان در عالم خلا، لامکان و لازمان مسیر زندگی خودش را بر اساس داشته‌ها و تجربیاتش در زندگی مادی مورد بررسی قرار دهد که این بخش به طور نامحسوس مسایل روانشناختی و سیر تکامل انسان را مورد بررسی قرار می‌دهد. همین امر باعث شد من حوزه زنان را انتخاب کنم و از زاویه نگاه زن این مسیر را طی کنم. زنان مختلفی در طول تاریخ مسیرهای پر فراز و نشیبی را طی کردند که این مسیر با وجود دردهای بیشمار آنها را تبدیل به روح‌های کهن باتجربه و صبوری کرده است که قطعا تاثیر شگرفی در جهان پیرامون خودشان در زمان حیات گذاشته‌اند.

وی درباره مضمون و موضوع نمایش یادآور شد: ماجرای هشت زن که طی سال‌های مختلف در یک روز و یک ساعت کشته شدند موضوع جالبی است برای اینکه به یک درد مشترک بین آن‌ها برسیم. زن‌هایی از دهه‌های مختلف با فرهنگ‌های مختلف و اینکه هر کدامشان چه مسیری را طی کردند؟ چطور زندگی کردند؟ و رسالتشان از این دنیای مادی چه بوده؟ چه آرزوهایی داشتند و چقدر درد کشیدند؟

موچانی درباره ویژگی‌های نمایش «شنبه ساعت ۱۰:۱۰» عنوان کرد: این نمایش با قاب‌ها و تصاویری که دارد به پذیرش حرکت غیرارادی، بیان افکار ناخودآگاه و تخیلات ذهن شخصیت‌ها می‌پردازد؛ امری که از سوی هر مخاطبی به شکلی متفاوتی تفسیر می‌شود. در صحنه‌هایی از این نمایش، افکار و احساسات درونی انسان که در دنیای واقعی قابل بیان نیست به نمایش گذاشته شده است. دردها و زجرهایی که قابل بیان و قابل درک نبودند. این نمایشنامه قابلیت آن را دارد که مخاطب چشم‌هایش را ببندد و تنها از طریق گوش‌هایش با دردی که شخصیت نمایش به آن رسیده، همذات‌پنداری کند. در «شنبه ساعت ۱۰:۱۰ دقیقه» ضمن تمرکز بر روایت داستانی مشخص، به تجسم تصاویر ذهنی، رویاها، دردها و ناکامی‌های انسان نیز پرداخته‌ام. زمان و مکان به شکلی غیرمتعارف به تصویر کشیده شده؛ گاه زمان به صورت متوالی و منظم جلو نمی‌رود و مکان‌ها نیز ثابت یا واقعی نیستند. این عناصر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مخاطب را از قید و بندهای عقلانی رها ‌می‌کند و تجربه‌ای متفاوت از مواجهه با فرا واقعیت را برای مخاطب می‌آفریند.

این کارگردان با اشاره به سبک سوررئال نمایش بیان کرد: سعی کردم با استفاده از تصاویر رویاگونه و پیچیده، سیری بر طبقات اجتماعی، فرهنگی و ارزش‌های انسانی ارائه دهم. در صحنه‌هایی از این نمایش با از بین بردن مرزهای واقعیت و خیال، دنیایی را به مخاطب نشان می‌دهیم که در آن تجربیات ذهنی و ناخودآگاه به شدت پررنگ هستند. مخاطب با بازیگران نمایش زندگی نزیسته‌ آنان را زندگی و دردهایشان را لمس می‌کند.

موچانی ضمن اشاره به اینکه تمرینات این نمایش حدود ۲ ماه به طول انجامید، درباره انتخاب بازیگران متذکر شد: این نمایش حاصل ۲ ماه تمرین و تلاش مستمر گروه است. بازیگران بر اساس نزدیکی‌شان با کاراکترها انتخاب شدند چه از نظر فیزیکی، جنس صدا و بازی. شخصیتی که به کاراکتر نزدیک باشد سریع در قالب نقش فرو می‌رود و نقش در ضمیر ناخودآگاهش شکل می‌گیرد و پخته می‌شود.

وی در پایان درباره حضور در نخستین جشنواره تئاتر «خوشه پروین» با محوریت کارگردانان زن جوان اظهار کرد: از طرف دبیرخانه جشنواره برای شرکت دعوت شدم البته جشنواره‌ای با محوریت زنانه به نظرم موضوع جذابی بود. از این مسئله نباید غافل شد که این جشنواره بستر مناسبی است برای دیده شدن و شنیده شدن زنانی که در حوزه تئاتر با وجود فراز و فرودهای فراوان هنوز دست از فعالیت نکشیده‌اند. ما برای خلق این نمایش خیلی زحمت کشیدیم و قطعا من به تنهایی نمی‌توانستم این اثر را به صحنه ببرم. یک همدلی در تک تک عوامل از بازیگران تا گروه تولید وجود داشت که من در هیچ جای دیگر ندیده بودم و با همین همدلی بود که توانستیم همه موانع را کنار بزنیم و در مدت زمان کوتاه کار را برای اجرا آماده کنیم.

نمایش «شنبه ساعت ۱۰:۱۰» روز دوشنبه ۱۷ دی ساعت ۱۷ اجرا داشته و قرار است امروز سه‌شنبه ۱۸ دی نیز ساعت ۲۰ و به مدت ۷۰ دقیقه در خانه نمایش «دا» روی صحنه برود. علاقه‌مندان برای تهیه بلیت اجرا می‌توانند به سایت تیوال مراجعه کنند.