وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حکمی رضا مردانی را به عنوان سرپرست ادارهکل هنرهای نمایشی این وزارتخانه منصوب کرد. این اداره کل که تابعه معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، متولی برنامهریزی و سیاستگذاری هنرهای نمایشی کشور است. این انتصاب پس از مدتها بلاتکلیفی در مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی و پس از اتابک نادری صورت میگیرد.
چالشهای ثبت تاریخ تئاتر ایران پس از انقلاب، با انتشار کتاب "تئاتر در ایران: نخستین سالهای انقلاب ۵۷" نوشتهی ناصر حسینیمهر، رویکردی تازه یافته است. این پژوهشگر برجسته با تکیه بر مصاحبهها و اسناد، به تقابل "تئاتر سیاسی" هنرمندان با "سیاست تئاتری" دولت جدید میپردازد و جزئیاتی بیسابقه از جدالها، رویدادها و چهرههای مطرح آن دوران، از مرگ یزدگرد بیضایی تا اشغال لالهزار را ارائه میدهد. این کتاب با وجود نقدهایی بر چارچوب نظریاش، جایگاهی ویژه در تاریخنگاری تئاتر معاصر ایران خواهد داشت.
یک صحنهی گردان بیپایان، فیگورهای بینام در سفر زمان، و تقابل خدایان سومر با بت یوتیوب؛ "بر زمین میزَنَدَش" علی شمس، نمایشی پستدراماتیک که تابستان ۱۴۰۴ در تئاترشهر تهران اجرا شد، به واسازی درام سنتی میپردازد. این اثر با تأکید بر "رویدادبودگی" و "لحظهی پرفورماتیو"، چالشهای مدرن درک واقعیت را به تصویر میکشد و با تلفیق ارجاعات برشتی، شکسپیری و بودلر، تجربهای متفاوت و ماندگار را برای مخاطب ایرانی رقم میزند.
در شرایط جنگی، وقتی اضطراب و ناامنی بر زندگی روزمره سایه میافکند، هنر میتواند نقشی حیاتی در بازگرداندن حس امید و همبستگی ایفا کند. در جنگ اخیر، تعطیلی سالنهای تئاتر و کنسرت، نشان داد که مردم درگیر جنگ، بیش از هر چیز به فکر بقا هستند، اما در این میان، اجراهای خیابانی موسیقی، توانستند برای لحظاتی ریتم جنگ را بشکنند و حالوهوای تازهای به مردم بدهند. این امر، این پرسش را مطرح میکند که آیا تئاتر در دوران جنگ از یاد میرود یا شکلی از آن، مثل پرفورمنسهای خیابانی، میتواند مؤثرتر باشد؟ این مطلب به بررسی نقش تئاتر در زمان جنگ، از محاصره سارایوو تا جنگ جهانی و تحولات تئاتر جنگ در ایران، میپردازد.
بوتیک هنر ایران فصل جدید فعالیتهای خود را با اجرای ۶ نمایش متنوع آغاز کرده است. از مونولوگهای شکسپیر و چخوف گرفته تا بازسازی آثار کلاسیک بهرام بیضایی، این مجموعه در حال حاضر میزبان آثار نمایشی متعددی است.
نمایش «نزیسته» به کارگردانی عارف شریفی و تهیهکنندگی رضا سرپرست، از ۲۵ تیرماه در خانه نمایش دا روی صحنه میرود. این نمایش با بازی شادی امیری، حنانه جعفرینژاد، پاربی زاریانس و سینا علیپور، داستان زوجی را روایت میکند که در دوران تعطیلی شهر، وارد دنیای خیالپردازی و کاوش در امیال درونی خود میشوند.
نمایش «بلیت ساعت یک بعد از نیمه شب» به نویسندگی و کارگردانی محمد طاهری، از ۲۴ تیرماه به مدت پنج شب در تماشاخانه صحنه آبی اجرا خواهد شد. در این نمایش، ۹ بازیگر به ایفای نقش پرداختهاند.
نمایش جدید سعید خیرآبادی با تهیهکنندگی شبیر پرستار و حضور گلاب آدینه از هفته دوم مرداد ماه در تماشاخانه ملک روی صحنه میرود.
به پیشنهاد حسین پارسایی، کارگردان شناختهشده تئاتر، مهدی یزدانیخرم، نویسنده و پژوهشگر، نگارش و پژوهش نمایشنامهای را با محوریت زندگی و اسطوره کوروش کبیر آغاز کرده است. این پروژه نمایشی که با عنوان اولیه «امپراطور» شناخته میشود، با رویکردی تاریخی و اسطورهای، روایتی جدید از این شخصیت برجسته ایرانی ارائه خواهد داد.
همزمان با آغاز بلیتفروشی نمایش «روزهای بی باران» به نویسندگی و کارگردانی امین بهروزی، پوستر این اثر با طرحی از امیر صداقتی رونمایی شد. این نمایش عاشقانه با بازی وحید آقاپور و محمد صدیقیمهر، از بیستوپنجم تیرماه، هر شب ساعت ۲۱ در سالن ۲ عمارت هما به صحنه خواهد رفت.
فیلمتئاتر «شاهلیر» به کارگردانی مسعود دلخواه، چهارشنبه ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۸ در سالن استاد ناصری خانه هنرمندان ایران به نمایش درمیآید. این فیلمتئاتر نسخهای ضبطشده از نمایش «شاهلیر» (۱۳۹۷) است که پیش از این با بازی مهدی سلطانی روی صحنه رفته بود.
معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فراخوان بخش کارگاهها و دورههای آموزشی بیست و دومین جشنواره بینالمللی نمایشهای آئینی و سنتی را با شعار «نمایش ایرانی برای تمام مردم ایران زمین» منتشر کرد. این رویداد با هدف پاسداشت و ترویج سنتهای نمایشی ایران، در سه بخش اصلی برگزار میشود.
پردیس تئاتر شهرزاد در ماه تیر با برنامهای متنوع، میزبان پنج نمایش جدید و تمدید شده خواهد بود. نمایشهای «محیط زیست» به کارگردانی رسول کاهانی، «رام کردن اسب چوبی» اثر سینا رازانی، «ایرج، زهره منوچهر» به کارگردانی مهران آبجار، «پدر» ونداد صادقی و «هتل ترانسیلوانیا» به کارگردانی امین گلستانه، از جمله آثاری هستند که در این ماه به صحنه میروند.
نمایش «کُهته» به نویسندگی عقیل جماعتی، پس از موفقیت در چهل و دومین جشنواره تئاتر فجر و کسب تجلیل در بخشهای کارگردانی، بازیگری و موسیقی، اکنون آماده اجرای عمومی در سالن چهارسو تئاترشهر میشود.
بر اساس اعلام روابط عمومی تماشاخانه ایرانشهر، چهار نمایش «نکراسوف»، «امر ملوکانه»، «جغد» و «عزادار» که از ۲۳ اردیبهشت تا ۲۲ خرداد ۱۴۰۴ به روی صحنه رفتند، مجموعاً بیش از ۲.۵ میلیارد تومان فروش و ۸۷۳۸ تماشاگر داشتند. نمایش «عزادار» با ۹۵۶ میلیون تومان فروش و ۳۱۳۴ تماشاگر، پرفروشترین و پرمخاطبترین اثر این دوره بود. لازم به ذکر است که اجرای این نمایشها به دلیل جنگ تحمیلی متوقف شد.
نمایش «برف زمین را گرم میکند» به نویسندگی و کارگردانی مریم منصوری، از روز سهشنبه ۲۴ تیر ماه، ساعت ۱۹ در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر آغاز به کار میکند. این اثر که متنی برگزیده از جشنواره تئاتر فجر و نامزد جوایز ادبیاتی بوده، با قیمت بلیت ۱۷۰ هزار تومان و مدت زمان ۷۰ دقیقه، هر شب (به جز شنبهها) برای علاقهمندان تئاتر به روی صحنه میرود.
حمید سمندریان، استاد بیبدیل تئاتر ایران که سیزده سال از درگذشت او میگذرد، همواره آرزوهای بزرگی برای به صحنه بردن نمایشنامههایی خاص در سر داشت. «گالیله» که او از آن به عنوان وصیتنامه حرفهایاش یاد میکرد و هرگز فرصت اجرایش را نیافت، تنها یکی از این رویاهای ناتمام نبود. در سیزدهمین سالگرد عروج این عاشق تئاتر، یادی میکنیم از دیگر آثاری که او فرصت اجرایشان را پیدا نکرد.
نمایش «یخبستگی» به نویسندگی و کارگردانی احمد سلگی، از روز ۲۵ تیر ماه ساعت ۱۹، با هنرنمایی سارا بهرامی و مجتبی پیرزاده در تالار دکتر فرهاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه میرود. این نمایش پیش از این نیز با همین بازیگران در همین تالار به اجرا رفته بود و حالا پس از وقفهای که به دلیل جنگ ۱۲ روزه ایجاد شده بود، دوباره به صحنه بازگشته است.
آیین شب چراغ نمایش «روز واقعه»، اقتباسی از درام سینمایی مطرح بهرام بیضایی، جمعه ۲۰ تیر ماه در تماشاخانه سنگلج برگزار شد. در این مراسم، حسین کیانی بر اهمیت تاریخی و ادبی متن «روز واقعه» تأکید کرد و از جسارت مریم علی اکبری، کارگردان نمایش، در به صحنه آوردن این اثر قدردانی کرد. این نمایش حاصل دو سال کار گروه اجرایی است و نخستین اجرای خود را شب گذشته تجربه کرد.
تئاتر ایران در حال حاضر دستخوش تحولات عمیقی است که بخش عمدهای از آن به تغییرات در رویکردهای تبلیغاتی و نقش فزاینده فضای مجازی بازمیگردد. در حالی که تبلیغات مؤثر برای بقای تئاتر حیاتی است، چالشهایی نظیر استفاده از چهرههای غیرتئاتری و عدم تناسب کیفیت تبلیغات با محتوای اجرا، تهدیداتی جدی برای این هنر اصیل محسوب میشوند.
نمایش «مرد روی کاناپه» به نویسندگی و کارگردانی آرام محضری، با بازی محمد معتضدی، فریبا امینیان و محمدرضا آبانگاه، از پنجشنبه ۱۹ تیرماه روی صحنه تماشاخانه هامون میرود. این کمدی با نگاهی متفاوت، تلاش برای جدا کردن مردی از کاناپه مورد علاقهاش را روایت میکند.