چارسو پرس: نمایش «هدویگ» به نویسندگی و کارگردانی نادر برهانی‌مرند که پس از اجراهای عمومی در چهل‌وسومین جشنواره تئاتر فجر نیز روی صحنه رفت، توانسته است به یکی از آثار قابل بحث در تئاتر امروز ایران تبدیل شود.
بینامتنیت با ایبسن و بازآفرینی دراماتیک
یکی از نقاط قوت این نمایش، بینامتنیت آن با نمایشنامه معروف «مرغابی وحشی» هنریک ایبسن، نمایشنامه‌نویس برجسته نروژی است. برهانی‌مرند در نگارش «هدویگ» به شیوه‌ای پیش رفته که ردپای متن اصلی به وضوح حس می‌شود، اما اثر نهایی صرفاً بازآفرینی ساده‌ای از متن ایبسن نیست. این نمایش، دراماتورژی غنی، پی‌رنگ و عمیقی دارد که نشانه‌هایی از چندصدایی میخائیل باختین را به نمایش می‌گذارد.
در طول نمایش، مخاطب با فضای چندزبانی روبه‌رو می‌شود که به تعبیر باختین، والاترین درجه آن در رمان محقق می‌شود. این چندزبانی نه‌تنها به متن «مرغابی وحشی» وفادار است، بلکه ارزش‌های جدیدی نیز به آن می‌افزاید و برهانی‌مرند به خوبی توانسته است این ظرفیت را در متن «هدویگ» تقویت کند.
بیشتر بخوانید: مطالب مربوط به تئاتر ایران
سیالیت ذهنی بدون انحراف از مسیر اصلی
روایت نمایش «هدویگ» از فضایی سیال ذهن بهره می‌گیرد که آن را از قالب کلاسیک آثار ایبسن جدا می‌کند. این ویژگی به کارگردان اجازه داده است تا میزانسن‌هایی خلاقانه و تأثیرگذار خلق کند. اما با وجود این نوآوری‌ها، نمایش از مرزهای روایی خود خارج نمی‌شود و گرفتار حواشی بی‌مورد یا زیبایی‌شناسی‌های صرف نمی‌گردد. زیبایی، منطق و دینامیک اجرایی در این نمایش به شکلی هماهنگ و هدفمند پیش می‌رود.
بازی بازیگران و ریل‌گذاری دقیق کارگردان
یکی دیگر از نکات برجسته در نمایش «هدویگ»، هدایت بازیگران توسط کارگردان است. بازی‌ها در طول نمایش، انسجام و کیفیت خود را حفظ می‌کنند و هیچ‌گاه از فضای کلی اثر جدا نمی‌شوند. این موضوع به‌ویژه در اثری با بن‌مایه‌های کلاسیک، چالشی بزرگ است که برهانی‌مرند توانسته است به‌خوبی از عهده آن برآید.
نورپردازی، طراحی صحنه و دیگر عناصر اجرایی نیز کاملاً در خدمت روایت نمایش قرار گرفته‌اند و هیچ‌گونه گسست یا انحرافی در تمرکز مخاطب ایجاد نمی‌کنند. این انسجام اجرایی باعث شده است تا نمایش «هدویگ» به اثری ۱۰۰ دقیقه‌ای تبدیل شود که مخاطب را تا انتها همراه نگه می‌دارد.
تحلیل‌پذیری مدرن و کلاسیک «هدویگ»
«هدویگ» نمایشی است که هم از منظر کلاسیک و هم مدرن قابلیت تحلیل دارد. ساختار دراماتیک اثر به‌راحتی امکان تحلیل بر اساس ژانرشناسی ارسطویی را فراهم می‌کند در حالی که نگاه مدرن به چندصدایی و سیالیت روایت، دریچه‌های جدیدی برای بررسی متن و اجرا می‌گشاید.
به طور کلی، نمایش «هدویگ» را می‌توان یک کل منسجم دانست که از جنبه‌های مختلف همچون متن، کارگردانی، طراحی نور، صحنه‌آرایی و بازیگری قابل تحلیل است. این نمایش بی‌شک یکی از آثار مهم و تأثیرگذار تئاتر ایران در سال‌های اخیر به شمار می‌رود.
منبع: خبرگزاری مهر
