نقد فیلم «به او بگو که دوستش دارم» | روایتی شخصی و چندلایه از غم مادران گمشده

چارسو پرس در سینمای فرانسه، پرداختن به موضوعات شخصی و درونی از دیرباز جایگاه ویژه‌ای داشته است. فیلم «Tell Her I Love Her» یا به فارسی «به او بگو که دوستش دارم»، ساخته‌ی بازیگر و کارگردان فرانسوی، رومَن بُرَنژه (Romane Bohringer)، در همین راستا ساخته شده است؛ فیلمی که مرز میان مستند، داستانی و خودزندگینامه‌ را درهم می‌شکند تا به کنکاشی درونی درباره رابطه مادر-دختر، فقدان، خاطره و هویت زنانه بپردازد.

فیلم با ترکیبی شلوغ و سردرگم از تصاویر آرشیوی، ویدیوهای خانگی، و صداگذاری شاعرانه آغاز می‌شود؛ شروعی نه‌چندان دلچسب، اما به مرور و با گسترش خطوط روایی، فیلم جان می‌گیرد و روایت اصلی آشکار می‌شود: برَنژه با الهام از کتاب کلمانتین اوتن، سیاستمدار و نویسنده فرانسوی که مادر خود، دومینیک لافن (بازیگر مشهور فرانسوی) را در نوجوانی از دست داده، به جست‌وجویی شخصی درباره‌ی مادر گمشده‌ی خود می‌پردازد.

یکی از جنبه‌های بحث‌برانگیز فیلم، نمایش فرآیند انتخاب بازیگر برای نقش اوتن است؛ جایی که چهره‌هایی مانند الزا زیلبرشتاین، ژولی دوپاردیو و سلین سالت برای ایفای این نقش تست می‌دهند، اما هیچ‌کدام پذیرفته نمی‌شوند. شاید هدف از این سکانس‌ها تنها افزودن جذابیت پشت‌صحنه به اثر باشد، اما در کلیت فیلم کمی بی‌ربط و حواس‌پرت‌کن به نظر می‌رسد.

فیلم در برخی لحظات بیش از حد از عناصر تزئینی استفاده می‌کند؛ از جمله حضور پسر نوجوان برَنژه در قالب یک کارآگاه دهه ۴۰ میلادی برای کشف گذشته خانوادگی، یا سکانس‌های گفت‌وگوی کارگردان با روان‌درمانگر، که جنبه‌های درمانی فیلم را بیش از حد واضح می‌کنند. اما شاید این زیاده‌روی‌ها هم بخشی از ماهیت «لایه‌گذاری» فیلم باشد: لایه‌ای برای فراموشی، لایه‌ای برای خاطره، و لایه‌ای برای جست‌وجوی حقیقتی درونی.

نکته درخشان فیلم، بی‌شک حضور اِوا یِلمانی در نقش دومینیک لافن در فلش‌بک‌هاست؛ بازی‌ای غریزی و مغناطیسی که به همراه فیلم‌برداری گرم و دانه‌دار برتران مولی، حس نوستالژی و عمق احساسی خاطرات را کاملاً به تصویر می‌کشد.

در نهایت، اگرچه فیلم در ساختار روایی دچار پراکندگی‌ست، اما در لایه‌های درونی و مفهومی، موفق می‌شود سوگ، ناپدیدشدگی، و دختری‌بودن ابدی را به‌زیبایی به تصویر بکشد. همان‌طور که در دیالوگی کلیدی، پدر برَنژه می‌گوید:
«تو دختربچه‌ای هستی که قایم‌موشک بازی می‌کنی، و نمی‌دانی بیشتر می‌خواهی پیدا شوی یا پنهان بمانی.»