نقد فیلم «Steal Away»: فانتزی معماگونه با مضامین ناتمام

چارسو پرس: «Steal Away» با نمایش اولیه‌ای که از طریق نوشته‌های روی پرده (intertitles) آغاز می‌شود، خود را به عنوان داستانی درباره «دو شاهزاده» معرفی می‌کند. این جلوه‌های قصه‌گویی و فضاسازی فانتزی با تم‌های استعاری فیلم هم‌خوانی دارد. کلمنت ویرگو (Clement Virgo) به همراه تامارا فیت برگر (Tamara Faith Berger) رمان غیرتخیلی «Steal Away Home» نوشته کارولین اسماردز فراست (Karolyn Smardz Frost) را بازآفرینی کرده‌اند و رابطه یک برده فراری با خانم جوانی که در کودکی با هم آشنا شده‌اند را به شکلی نمادین و روان‌شناسانه تصویر می‌کنند.

فیلم بدون ارائه موقعیت زمانی و مکانی مشخص، داستان سسیل (مالوری جانسون / Mallori Johnson)، دختر جوانی از کنگو که از جنگ فرار کرده است، را روایت می‌کند. سسیل به عنوان پناهنده در خانه‌ای بزرگ و عجیب از سوی یک خانواده سفیدپوست پذیرفته می‌شود و با فانی (آنگوری رایس / Angourie Rice)، همسن خود، آشنا می‌شود. فانی در این خانه بزرگ و محافظت‌شده بزرگ شده و کاملاً از جهان بیرون بی‌خبر است. تفاوت‌های سسیل و فانی در تجربه‌های زندگی و رنگ پوست، محور کنجکاوی و تنش میان آن‌هاست.

فانی شروع به تقلید رفتار و پوشش سسیل می‌کند؛ این بخش از فیلم یادآور آثار روان‌شناسانه‌ای مانند «Persona» است، با تفاوت این که در اینجا مسائل نژادی نیز دخیل است. هنگامی که فانی لباس‌ها و ظاهر فرهنگی سسیل را بر تن می‌کند، موضوعاتی مانند سرقت فرهنگی و بازنمایی فرهنگ‌ها به صورت غیرمستقیم مطرح می‌شود.

با این حال، فیلم هیچ‌گاه تعارض روان‌شناختی عمیقی میان دو شخصیت اصلی ایجاد نمی‌کند. سسیل وارد رابطه‌ای عاشقانه با پسر باغبان می‌شود، کسی که فانی به او علاقه داشته است. بنابراین بسیاری از تم‌های اجتماعی و فرهنگی فیلم در نهایت به یک داستان ساده حسادت و رقابت عاشقانه تقلیل پیدا می‌کنند.

از نظر فضاسازی، «Steal Away» موفق است. فضاهایی که فیلم خلق می‌کند، می‌تواند یادآور اروپا در میانه قرن بیستم، جنوب ایالات متحده معاصر یا مکانی آینده‌نگرانه باشد. تضادهای سیاسی، اجتماعی و نژادی فیلم با بحران مهاجرت در جهان امروز هم‌خوانی دارد و طراحی لباس‌ها و نمادهای فرهنگی آفریقایی به این موضوعات اشاره دارند.

با این حال، فیلم بیشتر به نشانه‌گذاری بسنده می‌کند و به مسائل اصلی نمی‌پردازد. به جای اینکه گفت‌وگویی واقعی ایجاد کند، روایت چنان مبهم است که مخاطب در درک عمق موضوعات ناتوان می‌ماند. جانسون با حضور زمینی و واقعی خود، تضاد خوبی با شخصیت سرد و فاصله‌گیر فانی (رایس) ایجاد می‌کند، اما فانی در طول فیلم رشد یا تحول مشخصی ندارد و رایس مجبور است مدام همان ویژگی‌ها را تکرار کند.

در نهایت، «Steal Away» مجموعه‌ای از ایده‌ها و تصاویر جذاب است که به یک روایت دراماتیک منسجم و تاثیرگذار تبدیل نمی‌شوند. ویرگو و برگر تنها به طرح مسائل بسنده می‌کنند و در پایان حتی رمز و راز استعاری فیلم را کامل توضیح می‌دهند. با این حال، فضایی از بیگانگی و نگرانی در فیلم باقی می‌ماند که آن را در جایگاه خاصی میان آثار داستانی و نمادین قرار می‌دهد.