کتاب «چارلز چاپلین: موجود عجیب – داستان یک فیلم ناتمام» با همکاری انتشارات استیکینگ پلیس و سینتکا بولونیا منتشر شد. این کتاب فیلمنامه آخرین پروژه رؤیایی چاپلین را که هرگز ساخته نشد، به همراه صدها سند و یادداشت‌های دست‌نویس کارگردان بازتولید کرده است.
چارسو پرس: در سال ۱۹۶۷، چارلز چاپلین آخرین فیلمش، «کنتسی از هنگ‌کنگ»، را کارگردانی کرد. پروژه‌ای نحس که به دلیل تفاوت در روش‌های کاری میان کارگردان چاپلین و بازیگر اصلی فیلم، مارلون براندو، از همان ابتدا محکوم به شکست بود. این فیلم چاپلین را از نظری روحی به ویرانی کشاند و مچ پایش نیز، هنگامی که در حین تولید در استودیو زمین خورد، شکست. در آن زمان، او دیگر هیچ شباهتی به هنرمند الهام‌گرفته‌ای که شاهکارهایی چون «دیکتاتور بزرگ»، «مسیو وردو» و «روشنایی‌های صحنه» را آفریده بود، نداشت. اما مدتی نه‌چندان پس از شکست هنری و تجاری «کنتس»، تخیل چاپلین بار دیگر شعله‌ور شد، زمانی که ایده فیلمی به نام «موجود عجیب» را در ذهن پروراند؛ یک فانتزی تمثیلی درباره دختری جوان که با بال‌هایی بر پشتش متولد می‌شود و وضعیت او بهترین و بدترین وجوه بشریت را به سمت خود جذب می‌کند. چاپلین در ۸۰ سالگی نه‌تنها فیلمنامه کامل فیلم را نوشت، بلکه طراحی بال‌ها را انجام داد، دکورها را طراحی کرد، برای فیلم‌برداری و بودجه برنامه ریخت و از یک هنرمند خواست تا استوری‌بورد بسیاری از صحنه‌ها را ترسیم کند.
«موجود عجیب» تا مرز تولید پیش رفت، اما چاپلین هرگز هیچ تصویری جز چند عکس آزمایشی از بال‌های شخصیت اصلی فیلم نگرفت. یکی از مشکلات همیشگی، تأمین مالی بود. این اسطوره زنده در جمع‌آوری بودجه لازم ناکام ماند و حتی از سوی یونایتد آرتیستز، استودیویی که خود در دوران صامت تأسیس کرده بود، با تحقیر پس زده شد. مشکل دیگر، سلامت روبه‌افول چاپلین بود؛ هرچند او از ایده پروژه جدید احساس جوانی می‌کرد، همسرش اونا چاپلین نگران بود که چالش‌های لجستیکی فیلم جان او را بگیرد و در خفا تلاش کرد مانع از پیشرفت پروژه شود.
با اینکه هرگز امکان دیدن آخرین پروژه رؤیایی چاپلین فراهم نخواهد شد، انتشارات استیکینگ پلیس و سینتکا بولونیا با همکاری یکدیگر بهترین جایگزین ممکن را ارائه کرده‌اند: کتابی با عنوان «چارلز چاپلین: موجود عجیب – داستان یک فیلم ناتمام» که فیلمنامه نهایی فیلم را بازتولید می‌کند و با صدها سند برگرفته از آرشیو چاپلین و اسناد تازه‌یاب‌شده جری اپستاین تهیه‌کننده همراه است. این کتاب گنجینه‌ای ارزشمند برای علاقه‌مندان چاپلین است، از یادداشت‌های دست‌نویس او در مورد فیلمنامه و طراحی بال‌ها گرفته تا اسناد تولید و فهرستی از فیلم‌هایی که چاپلین برای تماشای شخصی خود نگه داشته بود (از جمله «باربِرلا» و «پروفسور حواس‌پرت»).
این مواد آرشیوی توسط زندگینامه‌نویس چاپلین، دیوید رابینسون، و ویراستار چچلیا چنچیارلی تنظیم و حاشیه‌نویسی شده‌اند. رابینسون با استفاده از این اسناد، روایتی گام‌به‌گام از فرآیند خلاقانه چاپلین ارائه می‌دهد؛ تلاشی ارزشمند، حتی درباره فیلمی که هرگز کامل نشد؛ شاید مخصوصا درباره چنین فیلمی، زیرا این نزدیک‌ترین تجربه‌ای است که می‌توانیم به رؤیای پایانی چاپلین داشته باشیم. هرکسی که نسخه‌های ارزشمند مجموعه‌ی کریتریون از آثار چاپلین را دیده باشد، می‌داند که او کارگردانی منحصربه‌فرد با روشی زمان‌بر بود که تنها پس از شکست‌های مکرر و مسیرهای بی‌فرجام به شاهکار دست می‌یافت. «موجود عجیب» نیز از این قاعده مستثنی نبود. رابینسون به‌روشنی ایده‌های کنار گذاشته‌شده را ترسیم می‌کند و سیر تکامل فیلمنامه را از میان هزاران صفحه‌ی پراکنده در میان دست‌نوشته‌های چاپلین دنبال می‌کند.
غور در روش‌های کاری چاپلین، هم جذاب و هم روشنگر است، و خود فیلمنامه نشان می‌دهد که این فیلم‌ساز همیشه حساس و فلسفی تا پایان عمر نیز هیچ‌یک از آتش درونی یا خلاقیت خود را از دست نداده بود. مصاحبه‌هایی با دو نفر از نزدیکان پروژه ــ دختر چاپلین، ویکتوریا چاپلین که قرار بود نقش اصلی را بازی کند، و هنرمند استوری‌بورد، جرالد لارْن ــ جنبه‌ای انسانی به این کتاب می‌افزایند و شور و اشتیاقی را که «موجود عجیب» در فیلم‌ساز هشتادساله برانگیخته بود، تأیید می‌کنند.
برای کسانی که چاپلین را می‌ستایند، «داستان یک فیلم ناتمام» اثری حیاتی و خواندنی در زمینه‌ی تاریخ و پژوهش سینماست و برای ناآشنایان، مقدمه‌ای عالی بر روش‌های وسواسی و نابغه‌وار یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های سینمای قرن بیستم.
https://teater.ir/news/73541
