چارسو پرس: کوروش سلیمانی، مدیر جدید مجموعه تئاتر شهر – در نخستین نشست رسمی خود با اصحاب رسانه که روز چهارشنبه ۵ آذر در کافه‌تریای تئاتر شهر برگزار شد، با قدردانی از حضور خبرنگاران تأکید کرد: هدف اصلی مدیریت جدید، بازگرداندن جایگاه تئاتر شهر به عنوان مرکز فرهنگی و حرفه‌ای تئاتر ایران است.
او توضیح داد: شرایط کلی تئاتر در کشور نیازمند اصلاحات جدی است و با توجه به سابقه تاریخی این مجموعه، باید نقش مرجعیت فرهنگی تئاتر شهر دوباره احیا شود. سلیمانی یادآور شد که این مجموعه در گذشته محوریت تئاتر کشور را بر عهده داشته و تلاش مدیریت جدید بر این است که این جایگاه بازگردد.
تک‌اجرایی شدن سالن‌ها و حذف فراخوان انتخاب آثار
سلیمانی یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های جدید را «تک‌اجرایی شدن» سالن‌های اصلی – شامل سالن‌های سایه، قشقایی و چهارسو – از سال آینده اعلام کرد. به گفته او، اجرای چند نمایش در یک سالن به کیفیت آثار لطمه می‌زند؛ زیرا طراحی صحنه و نور آسیب می‌بیند، تمرکز بازیگران مختل می‌شود و این شیوه در نهایت بی‌احترامی به تماشاگر و هنرمند است.
او با اشاره به حذف فراخوان‌های عمومی برای انتخاب آثار، گفت: از این پس هنرمندان باید شخصاً درخواست اجرای خود را پیگیری کنند؛ چراکه در گذشته تعداد زیاد آثار ارسال‌شده عملاً رسیدگی را غیرممکن می‌کرد.
معیارهای تازه برای انتخاب آثار نیز شامل مواردی همچون کیفیت به‌عنوان مهم‌ترین معیار، توجه به نسل‌های مختلف، ضرورت داشتن تجربه موفق برای اجرا در سالن‌های اصلی، اولویت متون قوی و آثار نو و توقف نمایش‌های بازتولید است.
نوسازی سالن‌ها، افزایش مدت اجراها و بازسازی حریم تئاتر شهر
به گفته مدیر تئاتر شهر، برنامه افزایش مدت اجرای نمایش‌ها به ۳۰ شب برای حمایت اقتصادی از گروه‌ها، به‌روزرسانی سیستم اعلام حریق، اجرای سریع‌تر پروژه بازسازی حریم تئاتر شهر و نوسازی فیزیکی سالن‌ها در دستور کار قرار گرفته است.
او تأکید کرد که قصد دارد با همکاری هنرمندان و رعایت عدالت، جایگاه فرهنگی و هنری تئاتر شهر را دوباره احیا کند. برنامه‌های تا پایان سال طبق تعهدات گذشته اجرا می‌شوند اما تحولات اساسی از سال آینده آغاز خواهد شد.
سلیمانی همچنین با اشاره به اهمیت نمادین و شهری تئاتر شهر، از بازسازی حریم این مجموعه خبر داد و گفت: مرجعیت تئاتر شهر باید دوباره احیا شود و از این پس هنرمندانی که تجربه موفق نداشته باشند، امکان اجرای نخستین کار خود در این مجموعه را نخواهند داشت.
او با یک مثال نمادین افزود: «اگر کسی با هلیکوپتر به قله دماوند برود، نمی‌تواند ادعا کند کوهنوردی کرده است. ما چنین رویکردی را در تئاتر شهر نمی‌پذیریم.»
تأکید بر کیفیت آثار و مقابله با پیشنهادهای غیرمتعارف
سلیمانی اعلام کرد که کیفیت و شایستگی تنها معیار انتخاب آثار خواهد بود و برخی پیشنهادهای غیرمتداول – مانند اسپانسری در برابر دریافت امتیاز – قابل قبول نیست. او گفت: ترجیح می‌دهیم تنها پنج اثر باکیفیت انتخاب کنیم تا اینکه صرفاً برای افزایش تعدادِ اجراها آثار ضعیف روی صحنه بروند.
او ضمن اشاره به مشکلات ساختاری فعلی افزود: گاهی هنرمندی هر دو سال یک بار فرصت اجرا در تئاتر شهر را پیدا می‌کند و خود او نیز هفت سال برای این فرصت منتظر بوده است؛ بنابراین هدف مدیریت جدید عدالت بیشتر در این روند است.
چالش‌ها، نقدها و برنامه‌ریزی‌های مدیریتی
سلیمانی با اشاره به فشارها و نقدهای بیرونی و رفتارهای تهاجمی برخی سالن‌های اقماری گفت: نقد سازنده را می‌پذیریم و آن را عامل پیشرفت می‌دانیم. او از تشکیل شورای سه نفره بررسی متون خبر داد که در صورت نیاز، اصلاحات و مشاوره‌های لازم را به کارگردانان ارائه خواهد کرد.
در خصوص اقدامات عمرانی نیز توضیح داد که نورپردازی نمای مجموعه، مرمت گلدان‌ها و حوض انجام شده و تسریع در ساخت حریم تئاتر شهر از مهم‌ترین کارهای جاری است. همکاری با وزارت میراث فرهنگی برای مرمت درهای قدیمی نیز در دستور کار قرار دارد.
او افزود: پاکیزگی، نظم و حتی چیدمان صندلی‌ها از موارد مهمی است که با جدیت پیگیری می‌شود. همچنین برنامه‌ریزی برای تابستان آینده در جهت پیشگیری از مشکلات سرمایشی و کمبود آب در حال انجام است.
تئاتر متعهد و احترام به قوانین
مدیر تئاتر شهر بر ضرورت تولید آثار هنری متعهد و باکیفیت در چارچوب قوانین تأکید کرد و گفت: اعمال سلیقه شخصی باید به حداقل برسد و نهادهای ناظر مانند اداره کل هنرهای نمایشی نقش قانونی خود را ایفا می‌کنند. او هشدار داد که انتشار گزارش‌های نادرست می‌تواند حساسیت‌های غیرواقعی در جامعه ایجاد کند.
به گفته سلیمانی، تئاتر همواره در جهان نقش مهمی در ترویج اخلاق، انسانیت و زیبایی داشته است و هنرمندان باید بدانند از چه واژه‌ها و رفتارهایی روی صحنه استفاده می‌کنند. تئاتر نباید به ضد خود تبدیل شود. او با انتقاد از نگاه صرفاً اقتصادی به تئاتر گفت: اگر تماشاگر پول می‌پردازد، باید اثری ببیند که ارزش فرهنگی داشته باشد.
انتقاد از اخبار جعلی و پیگیری وضعیت حوض و محوطه
سلیمانی با اشاره به انتشار یک خبر جعلی درباره فروریختن بخشی از ساختمان تئاتر شهر – که ۸ هزار بار بازنشر شده بود – گفت: این نوع اخبار کاذب باعث نگرانی مردم می‌شود. او تأیید کرد که تعمیر حوض مجموعه در دست انجام است.
او تأکید داشت: فقط کیفیت باید معیار انتخاب باشد و دوست دارم از هر ده اثر اجراشده، دست‌کم پنج اثر قابل توصیه به تماشاگر باشد. همچنین همکاری با شهرداری، میراث فرهنگی و اداره کل هنرهای نمایشی برای ساماندهی محوطه تئاتر شهر در جریان است تا اتفاقات نامطلوب کاهش یابد.
انتخاب آثار سال ۱۴۰۵ آغاز شده است
در ادامه نشست، سعید سیادت – مدیر واحد برنامه‌ریزی و هماهنگی تئاتر شهر – از آغاز فرآیند انتخاب آثار برای سال ۱۴۰۵ خبر داد. فرم‌های ویژه‌ای در اختیار کارگردانان قرار گرفته تا ضرورت اجرای اثر و اولویت‌بندی سالن‌های پیشنهادی خود را اعلام کنند.
طبق اعلام او، آمار اولیه متقاضیان شامل ۲۸ درخواست برای سالن قشقایی، ۲۸ درخواست برای سالن سایه و ۲۵ تا ۲۶ درخواست برای سالن چهارسو است. جمع‌بندی نهایی تا پایان آذر انجام می‌شود و فهرست اجراهای سه‌ماهه نخست ۱۴۰۵ به زودی اعلام خواهد شد.
پرسش‌های متداول
۱. چرا سالن‌های تئاتر شهر تک‌اجرایی شدند؟
کوروش سلیمانی اعلام کرد سیستم چنداجرایی به کیفیت آثار آسیب می‌زند؛ زیرا طراحی صحنه تخریب می‌شود، تمرکز بازیگران کاهش می‌یابد و این موضوع نوعی بی‌احترامی به تماشاگر و هنرمند است. به همین دلیل سالن‌ها از سال آینده تک‌اجرایی خواهند شد.
۲. علت حذف فراخوان‌های عمومی برای انتخاب آثار چیست؟
به گفته مدیر تئاتر شهر، تعداد زیاد آثار ارسالی باعث می‌شد امکان بررسی کامل و پاسخگویی وجود نداشته باشد. در شیوه جدید، هنرمندان باید شخصاً پیگیر درخواست اجرای خود باشند و معیار اصلی انتخاب، کیفیت هنری است.
۳. معیارهای تازه انتخاب نمایش‌ها در تئاتر شهر چیست؟
کیفیت اثر، تجربه موفق کارگردان، توجه به نسل‌های مختلف، اولویت متون قوی و آثار جدید، و توقف اجراهای بازتولید مهم‌ترین معیارهای جدید اعلام‌شده هستند.
۴. وضعیت پروژه بازسازی حریم تئاتر شهر چگونه است؟
سلیمانی از سرعت بخشیدن به پروژه بازسازی حریم خبر داد اما اعلام کرد زمان دقیق پایان پروژه در جلسه‌ای تخصصی با طراح جدید اعلام خواهد شد. او از رسانه‌ها خواست تا در این باره صبور باشند.
۵. انتخاب نمایش‌های سال ۱۴۰۵ در چه مرحله‌ای است؟
فرم‌های درخواست در اختیار کارگردانان قرار گرفته و بررسی آثار آغاز شده است. به گفته سعید سیادت، نتایج نهایی تا پایان آذرماه اعلام و برنامه اجرای سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۵ منتشر خواهد شد.
۶. آیا اقدامات نوسازی در سالن‌ها و تجهیزات تئاتر شهر انجام شده است؟
بله. بخشی از نورپردازی‌ها اصلاح شده، حوض مجموعه در حال تعمیر است، سیستم اعلام حریق پس از ماه‌ها تعلیق دوباره فعال می‌شود و هماهنگی برای نصب تجهیزات صوتی جدید نیز در جریان است.
