«دپوتات» به کارگردانی اتابک نادری عنوان نمایشی است بر اساس نمایشنامه کمدی «به دنبال دروغگو» نوشته دیمیتریس پساتهاس با ترجمه کریم عظیمی ججین و دراماتورژی محمد نادری که این روزها روی صحنه ی ایوان شمس است

 

سایت خبری تئاتر: این نمایش داستان زندگی و دروغگویی‌های آقای "فیریکس"( نماینده مجلس یونان ) است که بعد از موفقیت در انتخابات و بخاطر فرار از انجام  مسئولیت و قولهایی که به رای دهندگانش داده به دنبال استخدام یک رییس دفتر ماهر در دروغگویی است.

به نظر می رسد او به شکلی تصادفی، تئودور (فرد مورد نظرش)  را پیدا می‌کند و رییس دفتر فریبکار با دروغ‌هایش بار سنگین قول‌های دروغین پیش از انتخابات را از دوش آقای نماینده بر می‌دارد و هر روز از تعداد مراجعه کنندگانی که به او رای داده اند و پیگیر امورات و گاهن درخواست‌های عجیب و کمیک هستند کم می‌کند و رفاه و راحتی را برای آقای فیریکس به ارمغان می‌آورد. اما در پایان از دل روابط و رویدادهای تماشایی و کش و قوس‌های فراوان پیش آمده پی می‌بریم که تئودور( رئیس دفتر دروغگوی تازه استخدام شده)  در واقع یک روزنامه نگار است که برای برملا کردن چهره ی واقعی آقای فیریکس خود را یک دروغگو معرفی کرده. درواقع دروغ گفته تا از نزدیک زندگی واقعی نماینده و چهره ی فریبکار او را برای مردم نمایان کند که به همراه یک کشیش دروغین(پدر دیمیتریوس) سعی در زمین خواری و بالا کشیدن اموال دیگران داشته ...

به این ترتیب مخاطب که از ابتدای کار با آدم‌هایی دروغگو و در عین حال ضعیف و بی بنیان اخلاقی و رویدادهای ریز و درشت مرتبط با آنها مواجه است در می‌یابد که  از ظاهر فریبنده، منفی، دروغ و گاهن روابط سخیف می توان به حقیقتی ارزشمند و اصل ماجرا دست یافت ( خورشید پشت ابر...). یک کشف در روابط پیچیده آدم‌ها، خصوصن آدم‌های جامعه ی غربی که با پیشرفت و نشانه های مدرنیته، روابط آدمی پیچیدگی بیشتری به خود می‌گیرد و در آنها دیگر هیچ خبری از صداقت و سادگی جوامع سنتی نیست.

 در پایان با آشکار شدن چهره ی اصلی تئودور (که روزنامه نگاراست) جایگاه آقای فیریکس نماینده مجلس رو به نابودی می‌گراید چرا که این روزنامه نگار گوش و چشم و زبان گویای مردم است و نیرنگ‌های آقای فیریکس را به همه خواهد گفت. بنابراین تم و اساس شکل گیری این نمایش بر جمله ای کوتاه، ارزشمند و اخلاقی استوار است.

دروغ امري ويرانگر براي روابط انساني و اخلاقي است》و این تنها چیز مهمی است که از این نمایش می توان به جوامع دیگر نیز تعمیم داد وگرنه تمام این اجرا در قالب اثری هنری نگاه منتقدانه ای است به جوامع غربی و روابط از هم گسیخته انسان‌ها که گاهن با فساد اخلاقی نیز خانواده هایشان از هم پاشیده شده است و این می‌تواند تم فرعی و یکی دیگر از نگاههای هنرمندانه این اثر باشد در پرداختن هنرمندانه به همین کج روی های اخلاقی جوامع غربی که البته با در نظر گرفتن محدودیت‌های جامعه و نجابت انسانی مخاطب ایرانی در اجرا و انتقال آن با زیرکی و بهره مندی از نشانه و دانش هنری به درستی و با موفقیت انجام شده بی آنکه خود ناقض اخلاقیات باشد.

در مخلص کلام می توان گفت کارگردان این نمایش  در انتخاب نوع متن و ایجاد تغییرات ساختاری و محتوایی در روند تمرین و تولید اثر و تقویت نگاه نقادانه به معضلات جوامع غربی که گاهن شعارهایی چون انسانیت و تمدن و اخلاق و آزادی را سرمیدهند، بسیار موفق عمل نموده و در اعمال تغییرات و موشکافی های عمومن روابط بیمارگونه چنین جوامعی زیرکانه عمل نموده است. این موفقیت در انتقال مفهوم و محتوای اثر ، بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت اگر اندکی هم ساختار و شیوه اجرایی اثر را مورد بررسی قرار دهیم.

با یک بار تماشای این نمایش به راحتی می توان دریافت که اتابک نادری علی رغم داشتن دغدغه های اندیشمندانه عمیق اجتماعی به هیچ عنوان نخواسته پرچم "روشنفکری" گره خورده در نگرش و بیان "پیچیده و دشوار" را به دست گیرد. در اجرای اثر علی رغم پرداختن به موضوعی حول محور جامعه یونان (به نمایندگی از جامعه غربی و اروپایی)با روان بودن دیالوگها و ملموس بودن شخصیتهای عادی و قابل درک برای مخاطب ایرانی و بازی روان و قابل قبول و باورپذیر بازیگرانی طناز مواجهیم.

به بیان دیگر، این تلاش چشمگیر دراماتورژ، کارگردان و گروه اجرایی در  دست مایه قراردادن یک متن اروپایی در جهتی است که تمامی تلاش‌ها برای خودداری از شعارگویی و اغراق و تظاهر به روشنفکری صورت گرفته و بیشتر به مخاطب عام و طبقه کلی مخاطب اندیشیده شده تا به راحتی بتواند با اثر ارتباط برقرار کرده و از دل کمدی و گاهن شوخیهای بداهه و البته هوشمندانه بازیگران در دست یابی به چنین مفاهیم و نگرشهای انتقادی همسو با هنرمندان عمل نماید. این همان رویکرد و تاثیر عمیقی است که رسانه های ما سالهاست در تلاش انجام آن هستند و اینجا از طریق هنر زنده تئاتر، اتابک نادری و گروه اجرایی اش توانسته از پس آن برآید.

هرچند در برخی موارد تکنیکی مشکلاتی نیز قابل رویت است همچون برخی میزانسن‌های خطی در طول اجرا که به نظر می رسد با حجم و مقیاس دکور و صحنه ای که اثر در آن اجرا می شود مرتبط است. یعنی عدم تناسب اندازه و حجم دکور  با سطح صحنه که باعث شده فضای کمتری برای میزانسن بازیگران قرار بگیرد.

یکی دیگر از مواردی که می توانست به ارزشهای چنین اثر درخور و قابل تحسینی  بیفزاید حذف و چشم پوشی از "انتخاب موسیقی" و جایگزینی آن با تنظیم و آهنگسازی خاص این اثر بود. وقتی درامی اینچنین یکدست و هوشمندانه خلق شده  چرا از توان آفرینش هنر موسیقی استفاده نشده و از دل آن به یکدستی و استحکام اثر افزوده نشده است؟

شاید پاسخ در زمان کم و بالا بودن هزینه های تولید تئاتر و.... نهفته باشد. اما هرچه است بدون شک از توان چنین گروه خلاق و با انرژی و اثرگذاری برمی‌آید و مسئولینی که بیش از پیش به کمک چنین هنرمندانی شتافته و گامی در جهش فکری و اجتماعی ایران عزیز بردارند.بگذریم.

در پایان می توان گفت دپوتات نگاهی انتقادی به رواج دروغگویی و فریبکارانه جوامع خصوصن غربی است که به زیرکی تمام ابتدا با کمدی مبتنی بر موقعیت مخاطب را سرگرم می کند و می خنداند و در نهایت به آن بسنده نکرده و با ساختاری مستحکم تا انتهای نمایش از دل رویدادها و قصه ی جذاب و اشخاص نمایش، مخاطب را به اندیشه و بازنگری در روابط اجتماعی وا می دارد و همه ی اینها از پس رویداد و اشخاص و اجرا و نشانه های هنری دریافت می شود و نه کلام صرف و شعار.

رضابهشتی، کارشناس ارشد ادبیات نمایشی
 

گزارش تصویری نمایش «دپوتات»

 

 


اخبار تئاتر:

ثبت‌نام در هفته تئاتر دانشگاهی باران تمدید شد

فراخوان مسابقه تئاتر «بيوه‌هاى غمگين سالار جنگ»

برنامه‌های بنیاد استاد محمد در سال 95

گزارش تصویری نمایش «ننه دلاور و فرزندانش» کارگردان امیر دژاکام - شماره 2

وزیر ارشاد سال 95 را هم «سال تئاتر» نامید

نمایش ˝اعترافاتی برای زنان˝ به سالن فنی زاده می رود

علی سرابی و کارگاه بازیگری «ساخت و ساز نقش»

بهار تهران با 82 نمایش صحنه‌ای

گزارش تصویری نمایش «استثنا و قاعده» کارگردان سعید میرزایی و علیرضا محبت

رایزن فرهنگی ایتالیا به تماشای «حساب پرداخت نمیشه» نشست

تور اروپایی تئاتر «شنیدن» آغاز می‌شود

گزارش تصویری نمایش «مرگ طبلیه که یه بند صداش بلنده» کارگردان پویان درزی

«مرگ » وودی آلن در تماشاخانه بازیگاه

زهرا صبری نمایش عروسکی «شاه لیر» را آماده می‌کند

بازی مهناز افشار و نوید محمدزاده در یک تئاتر

کارگاه تئاتر محمد چرمشیر و فرهاد مهندس‌پور برپا می‌شود

گفتگو با کارگردانی که از شعر به تئاتر رسید

فراخوان پذیرش آثار در تماشاخانه «همای سعادت» منتشر شد