هجدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر خیابانی مریوان با هدف تقویت تئاتر خیابانی، تبادل تجربیات نوین و افزایش نشاط اجتماعی، فراخوان خود را منتشر کرد. این رویداد شامل بخشهای متنوعی از جمله مسابقه تئاتر خیابانی، تئاتر محیطی، کودک و نوجوان، آیینی سنتی، بینالملل، پژوهش، نیشتمان و کارگاههای آموزشی است. مهلت ارسال آثار تا ۲۲ شهریور و اعلام برگزیدگان ۱۵ مهر خواهد بود.
مرکز تئاتر مولوی از پایان هفته جاری با دو نمایش تازه به استقبال علاقهمندان تئاتر میرود. نمایش «مادر» به کارگردانی حسین اناری از نهم مردادماه و نمایش «کارگاه نمایش» به کارگردانی زینب خدیو از دوازدهم مردادماه، اجراهای خود را در این مرکز آغاز خواهند کرد.
فرهاد جم، بازیگر خاطرهانگیز مجموعه «همسران»، به زودی با نمایش «آماس» به نویسندگی و کارگردانی آرش سنجابی، در تماشاخانه سنگلج روی صحنه خواهد رفت. این نمایش که مراحل پایانی تمرین خود را سپری میکند، با نگاهی آزاد به رمان بختیار علی نوشته شده است.
پس از یک هفته قطعی آب و مشکل در سیستم سرمایشی تئاترشهر که باعث نارضایتی هنرمندان و تماشاگران شده بود، روابط عمومی خانه سینما اعلام کرد که این مشکل با همکاری سازمانهای ذیربط به طور کامل رفع شده است. با این حال، نگرانیها درباره تأثیر قطعیهای برق بر سالنهای تئاتر خصوصی، پس از واقعه اخیر در عمارت نوفل لوشاتو، همچنان پابرجاست.
بوتیک هنر ایران با آغاز مردادماه، صحنه نمایش هفت اثر جدید و تمدیدی خواهد بود. از جمله نمایشهای این ماه میتوان به «ریگور مورتیس»، «داستان باغ وحش» و «دلقک ماهی» اشاره کرد که در ژانرها و سبکهای متفاوت، میزبان علاقهمندان تئاتر خواهند بود.
مجموعه تئاتر «لبخند» همزمان با آغاز مردادماه، پذیرای ۸ گروه نمایشی جدید خواهد بود. این رویداد فرصتی تازه برای علاقهمندان به تئاتر فراهم میکند تا از گوناگونی ژانرها و سبکهای نمایشی در این مجموعه لذت ببرند.
نمایشنامه «مولودی» (The Family Reunion) اثر برجسته تی. اس. الیوت، شاعر و نمایشنامهنویس سرشناس، به تازگی توسط نشر هرمس در ۱۳۶ صفحه راهی بازار کتاب شده است. این اثر که در سال ۱۹۳۹ منتشر شد، تلاشی از الیوت برای نزدیک کردن زبان شعر در تئاتر به زبان روزمره مخاطبان است.
۱۲ سال از صبحگاهی که جامعه تئاتری ایران را در غم فقدان محمود استادمحمد فرو برد، میگذرد. او که در سوم مرداد سال ۹۲ چشم از جهان فروبست، نه تنها با نمایشنامههای عمیقش در گنجینه ادبیات نمایشی ایران جاودان شد، بلکه همواره حامی و پشتیبان جوانان تئاتر بود و پس از او نیز آثارش همچنان الهامبخش کارگردانان جوان هستند.
پردیس تئاتر شهرزاد برنامه کامل مردادماه ۱۴۰۴ خود را با میزبانی از ۱۰ نمایش متنوع اعلام کرد. در این میان، «ایرج، زهره، منوچهر» با بیش از ۵۰ هزار مخاطب و فروش ۲۰ میلیارد تومانی و «هتل ترانسیلوانیا» با ۲۰ هزار مخاطب و فروش ۶ میلیارد تومانی، همچنان به اجراهای خود ادامه میدهند.
نمایش «آوازخوان طاس»، اثر مشهور اوژن یونسکو، به طراحی و کارگردانی فرشید هدی، به زودی در کارگاه نمایش مجموعه تئاترشهر به روی صحنه خواهد رفت. این اثر کمدی سیاه با حضور گروهی از بازیگران، آماده میزبانی از علاقهمندان تئاتر است.
در حالی که بیشتر سالنهای تئاتر شنبهها تعطیل هستند، تماشاخانه هما به مدیریت سام درخشانی، رویکرد متفاوتی در پیش گرفته است. این تماشاخانه هر شنبه میزبان علاقهمندان به تئاتر است و به جای آن، یکشنبهها تعطیل خواهد بود. در حال حاضر چندین نمایش از جمله «گزارش به آکادمی» و «ماهی رها» در این تماشاخانه روی صحنه هستند.
نمایش «منگی» کاری از گروه تئاتر «آمیتیس» و به کارگردانی محمدامین سعدی، پس از ۷۰ اجرا در تهران، به عنوان نماینده ایران در فستیوال بینالمللی تئاتر منطقهای رگیونال گرجستان روی صحنه میرود. این اثر که پیشتر نامزد دریافت جایزه در جشنواره تئاتر فجر شده بود، روز دوشنبه ۶ مرداد در شهر پوتی گرجستان اجرا خواهد شد.
نمایش «مغازه خودکشی» به کارگردانی حسین نصیری، روز پنجشنبه دوم مرداد در دو سانس ۱۷ و ۲۱ در سالن یک عمارت هما روی صحنه میرود. این اثر برگزیده جشنواره تئاتر استان تهران، با داستانی برگرفته از رمانی با همین نام، به استقبال تماشاگران میرود.
مجموعه تئاتر شهر از ماه مرداد میزبان سه نمایش جدید خواهد بود: «مکبث نیهیلیسم» به کارگردانی نیما گودرزی، «کهته» به کارگردانی حسین اسدی، و «کافه مک آدم» به کارگردانی آرمان شهبازی. این آثار متنوع، تجربههای متفاوتی را برای علاقهمندان تئاتر رقم میزنند.
نمایش «عقرب سالهای آخر» به نویسندگی و کارگردانی رکسانا خلوتی، از یکم تا سوم مرداد در تماشاخانه صحنه آبی روی صحنه میرود. این اثر با داستانی از تلاش کودکان بیسرپرست برای رهایی از یک پرورشگاه، تجربه تئاتری جدیدی را ارائه میدهد.
نمایشنامه «کافه مک آدام»، آخرین اثر زنده یاد محمود استادمحمد، نویسنده و کارگردان برجسته تئاتر ایران، قرار است پس از ۱۵ سال بار دیگر در تئاتر شهر به روی صحنه برود. این نمایش که برای اولین بار در سال ۱۳۸۹ اجرا شد، اکنون به کارگردانی آرمان شهبازی و تهیهکنندگی محمدحسن رادمنش، در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر جان دوباره میگیرد.
نمایش «تو حرفات یه حبه قند بنداز» به نویسندگی و کارگردانی نیما نعمتیزاده و تهیهکنندگی فرید عبدلپور، از چهارشنبه ۱ مرداد ساعت ۱۹:۳۰ اجراهای خود را در تماشاخانه هیلاج آغاز میکند.
نمایش تکگویی «بلیت ساعت یک بعد از نیمه شب» با بازی کیوان جولائی و تهیهکنندگی یوسف صیادی، از پنجم مرداد ماه در تالار محراب روی صحنه میرود. این نمایش که پیش از این نیز اجراهای متفاوتی داشته، از امروز، یکشنبه ۲۹ تیرماه، پیشفروش بلیت خود را آغاز میکند.
نمایش «قابیل»، روایتگر نخستین همسخنی هابیل و قابیل، از ۳۱ تیر در تماشاخانه انتظامی خانه هنرمندان به روی صحنه میرود. این اثر به کارگردانی و دراماتورژی مریم عبدلی، با متنی از فردریش کوفکا و صداپیشگی میکائیل شهرستانی در نقش آدم، نگاهی تازه به داستانی کهن دارد. پیشفروش بلیتها با تخفیف ویژه آغاز شده است.
از اول مرداد ۱۴۰۴، تئاترشهر میزبان روایتی بومی و جنوبی از عشقی نافرجام خواهد بود. نمایش «کُهته» به کارگردانی حسین اسدی، که برگرفته از تراژدی رومئو و ژولیت است، پس از درخشش در جشنواره تئاتر فجر (برگزیده در سه بخش)، آماده اجرای عمومی در سالن چهارسو میشود. این اثر با زبان محلی، داستانی از عشق و جدال دو قبیله را به تصویر میکشد و با حمایت باشگاه تئاتر سوره و شرکت پایانههای نفتی ایران روی صحنه میرود.
چالشهای ثبت تاریخ تئاتر ایران پس از انقلاب، با انتشار کتاب "تئاتر در ایران: نخستین سالهای انقلاب ۵۷" نوشتهی ناصر حسینیمهر، رویکردی تازه یافته است. این پژوهشگر برجسته با تکیه بر مصاحبهها و اسناد، به تقابل "تئاتر سیاسی" هنرمندان با "سیاست تئاتری" دولت جدید میپردازد و جزئیاتی بیسابقه از جدالها، رویدادها و چهرههای مطرح آن دوران، از مرگ یزدگرد بیضایی تا اشغال لالهزار را ارائه میدهد. این کتاب با وجود نقدهایی بر چارچوب نظریاش، جایگاهی ویژه در تاریخنگاری تئاتر معاصر ایران خواهد داشت.
یک صحنهی گردان بیپایان، فیگورهای بینام در سفر زمان، و تقابل خدایان سومر با بت یوتیوب؛ "بر زمین میزَنَدَش" علی شمس، نمایشی پستدراماتیک که تابستان ۱۴۰۴ در تئاترشهر تهران اجرا شد، به واسازی درام سنتی میپردازد. این اثر با تأکید بر "رویدادبودگی" و "لحظهی پرفورماتیو"، چالشهای مدرن درک واقعیت را به تصویر میکشد و با تلفیق ارجاعات برشتی، شکسپیری و بودلر، تجربهای متفاوت و ماندگار را برای مخاطب ایرانی رقم میزند.
در شرایط جنگی، وقتی اضطراب و ناامنی بر زندگی روزمره سایه میافکند، هنر میتواند نقشی حیاتی در بازگرداندن حس امید و همبستگی ایفا کند. در جنگ اخیر، تعطیلی سالنهای تئاتر و کنسرت، نشان داد که مردم درگیر جنگ، بیش از هر چیز به فکر بقا هستند، اما در این میان، اجراهای خیابانی موسیقی، توانستند برای لحظاتی ریتم جنگ را بشکنند و حالوهوای تازهای به مردم بدهند. این امر، این پرسش را مطرح میکند که آیا تئاتر در دوران جنگ از یاد میرود یا شکلی از آن، مثل پرفورمنسهای خیابانی، میتواند مؤثرتر باشد؟ این مطلب به بررسی نقش تئاتر در زمان جنگ، از محاصره سارایوو تا جنگ جهانی و تحولات تئاتر جنگ در ایران، میپردازد.
بوتیک هنر ایران فصل جدید فعالیتهای خود را با اجرای ۶ نمایش متنوع آغاز کرده است. از مونولوگهای شکسپیر و چخوف گرفته تا بازسازی آثار کلاسیک بهرام بیضایی، این مجموعه در حال حاضر میزبان آثار نمایشی متعددی است.
نمایش «نزیسته» به کارگردانی عارف شریفی و تهیهکنندگی رضا سرپرست، از ۲۵ تیرماه در خانه نمایش دا روی صحنه میرود. این نمایش با بازی شادی امیری، حنانه جعفرینژاد، پاربی زاریانس و سینا علیپور، داستان زوجی را روایت میکند که در دوران تعطیلی شهر، وارد دنیای خیالپردازی و کاوش در امیال درونی خود میشوند.
نمایش «بلیت ساعت یک بعد از نیمه شب» به نویسندگی و کارگردانی محمد طاهری، از ۲۴ تیرماه به مدت پنج شب در تماشاخانه صحنه آبی اجرا خواهد شد. در این نمایش، ۹ بازیگر به ایفای نقش پرداختهاند.
نمایش جدید سعید خیرآبادی با تهیهکنندگی شبیر پرستار و حضور گلاب آدینه از هفته دوم مرداد ماه در تماشاخانه ملک روی صحنه میرود.
به پیشنهاد حسین پارسایی، کارگردان شناختهشده تئاتر، مهدی یزدانیخرم، نویسنده و پژوهشگر، نگارش و پژوهش نمایشنامهای را با محوریت زندگی و اسطوره کوروش کبیر آغاز کرده است. این پروژه نمایشی که با عنوان اولیه «امپراطور» شناخته میشود، با رویکردی تاریخی و اسطورهای، روایتی جدید از این شخصیت برجسته ایرانی ارائه خواهد داد.
همزمان با آغاز بلیتفروشی نمایش «روزهای بی باران» به نویسندگی و کارگردانی امین بهروزی، پوستر این اثر با طرحی از امیر صداقتی رونمایی شد. این نمایش عاشقانه با بازی وحید آقاپور و محمد صدیقیمهر، از بیستوپنجم تیرماه، هر شب ساعت ۲۱ در سالن ۲ عمارت هما به صحنه خواهد رفت.
فیلمتئاتر «شاهلیر» به کارگردانی مسعود دلخواه، چهارشنبه ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۸ در سالن استاد ناصری خانه هنرمندان ایران به نمایش درمیآید. این فیلمتئاتر نسخهای ضبطشده از نمایش «شاهلیر» (۱۳۹۷) است که پیش از این با بازی مهدی سلطانی روی صحنه رفته بود.
معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فراخوان بخش کارگاهها و دورههای آموزشی بیست و دومین جشنواره بینالمللی نمایشهای آئینی و سنتی را با شعار «نمایش ایرانی برای تمام مردم ایران زمین» منتشر کرد. این رویداد با هدف پاسداشت و ترویج سنتهای نمایشی ایران، در سه بخش اصلی برگزار میشود.
پردیس تئاتر شهرزاد در ماه تیر با برنامهای متنوع، میزبان پنج نمایش جدید و تمدید شده خواهد بود. نمایشهای «محیط زیست» به کارگردانی رسول کاهانی، «رام کردن اسب چوبی» اثر سینا رازانی، «ایرج، زهره منوچهر» به کارگردانی مهران آبجار، «پدر» ونداد صادقی و «هتل ترانسیلوانیا» به کارگردانی امین گلستانه، از جمله آثاری هستند که در این ماه به صحنه میروند.
نمایش «کُهته» به نویسندگی عقیل جماعتی، پس از موفقیت در چهل و دومین جشنواره تئاتر فجر و کسب تجلیل در بخشهای کارگردانی، بازیگری و موسیقی، اکنون آماده اجرای عمومی در سالن چهارسو تئاترشهر میشود.
بر اساس اعلام روابط عمومی تماشاخانه ایرانشهر، چهار نمایش «نکراسوف»، «امر ملوکانه»، «جغد» و «عزادار» که از ۲۳ اردیبهشت تا ۲۲ خرداد ۱۴۰۴ به روی صحنه رفتند، مجموعاً بیش از ۲.۵ میلیارد تومان فروش و ۸۷۳۸ تماشاگر داشتند. نمایش «عزادار» با ۹۵۶ میلیون تومان فروش و ۳۱۳۴ تماشاگر، پرفروشترین و پرمخاطبترین اثر این دوره بود. لازم به ذکر است که اجرای این نمایشها به دلیل جنگ تحمیلی متوقف شد.
نمایش «برف زمین را گرم میکند» به نویسندگی و کارگردانی مریم منصوری، از روز سهشنبه ۲۴ تیر ماه، ساعت ۱۹ در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر آغاز به کار میکند. این اثر که متنی برگزیده از جشنواره تئاتر فجر و نامزد جوایز ادبیاتی بوده، با قیمت بلیت ۱۷۰ هزار تومان و مدت زمان ۷۰ دقیقه، هر شب (به جز شنبهها) برای علاقهمندان تئاتر به روی صحنه میرود.
حمید سمندریان، استاد بیبدیل تئاتر ایران که سیزده سال از درگذشت او میگذرد، همواره آرزوهای بزرگی برای به صحنه بردن نمایشنامههایی خاص در سر داشت. «گالیله» که او از آن به عنوان وصیتنامه حرفهایاش یاد میکرد و هرگز فرصت اجرایش را نیافت، تنها یکی از این رویاهای ناتمام نبود. در سیزدهمین سالگرد عروج این عاشق تئاتر، یادی میکنیم از دیگر آثاری که او فرصت اجرایشان را پیدا نکرد.
نمایش «یخبستگی» به نویسندگی و کارگردانی احمد سلگی، از روز ۲۵ تیر ماه ساعت ۱۹، با هنرنمایی سارا بهرامی و مجتبی پیرزاده در تالار دکتر فرهاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه میرود. این نمایش پیش از این نیز با همین بازیگران در همین تالار به اجرا رفته بود و حالا پس از وقفهای که به دلیل جنگ ۱۲ روزه ایجاد شده بود، دوباره به صحنه بازگشته است.
آیین شب چراغ نمایش «روز واقعه»، اقتباسی از درام سینمایی مطرح بهرام بیضایی، جمعه ۲۰ تیر ماه در تماشاخانه سنگلج برگزار شد. در این مراسم، حسین کیانی بر اهمیت تاریخی و ادبی متن «روز واقعه» تأکید کرد و از جسارت مریم علی اکبری، کارگردان نمایش، در به صحنه آوردن این اثر قدردانی کرد. این نمایش حاصل دو سال کار گروه اجرایی است و نخستین اجرای خود را شب گذشته تجربه کرد.
تئاتر ایران در حال حاضر دستخوش تحولات عمیقی است که بخش عمدهای از آن به تغییرات در رویکردهای تبلیغاتی و نقش فزاینده فضای مجازی بازمیگردد. در حالی که تبلیغات مؤثر برای بقای تئاتر حیاتی است، چالشهایی نظیر استفاده از چهرههای غیرتئاتری و عدم تناسب کیفیت تبلیغات با محتوای اجرا، تهدیداتی جدی برای این هنر اصیل محسوب میشوند.
نمایش «مرد روی کاناپه» به نویسندگی و کارگردانی آرام محضری، با بازی محمد معتضدی، فریبا امینیان و محمدرضا آبانگاه، از پنجشنبه ۱۹ تیرماه روی صحنه تماشاخانه هامون میرود. این کمدی با نگاهی متفاوت، تلاش برای جدا کردن مردی از کاناپه مورد علاقهاش را روایت میکند.
دو نمایش «دیار جان» به کارگردانی پریسا مقدم و «۸۸۸» به کارگردانی خورشید فیاض، از چهارشنبه ۱۸ تیرماه به مدت سه شب در تماشاخانه صحنه آبی روی صحنه خواهند رفت. هر دو نمایش که تولید آکادمی بازیگری پانیذ هستند، با حضور بازیگران کودک و نوجوان و مضامینی درباره همدلی و هویت ایرانی، به استقبال مخاطبان میروند.
مجموعه تئاتر شهر از چهارشنبه ۱۸ تیرماه با آغاز و ادامه اجرای پنج نمایش در تالارهای اصلی، چهارسو، قشقایی و سایه، بار دیگر پذیرای علاقهمندان به هنرهای نمایشی خواهد بود. نمایشهای «آداب شکار روباه»، «داستان باغ وحش» و «پلکانی به سوی بهشت» از فردا روی صحنه میروند، «بر زمین میزدنش» از ۲۲ تیر آغاز میشود و «زخمهایم را بو بکش» نیز تمدید شده است.
رضا مردانی، مدیرکل هنرهای نمایشی، با صدور حکمی «فاتح بادپروا» را به عنوان دبیر هجدهمین دوره جشنواره بینالمللی تئاتر خیابانی مریوان منصوب کرد. در این حکم بر آسیبشناسی دورههای قبل، توجه به نیازهای تئاتر خیابانی و بهرهگیری از شیوههای نوین جهانی تأکید شده است.
نمایشنامه تحسینشده «گلنگری گلنراس» نوشته دیوید ممت، به کارگردانی فرید رحمتی و تهیهکنندگی سجاد افشاریان، پس از ۶۰ اجرا در مردادماه به تماشاخانه دا میآید. این اثر داستان مشاوران املاکی را روایت میکند که برای کسب درآمد بیشتر دست به هر کاری میزنند.
نمایش خاطرهانگیز «گزارشی به آکادمی»، اثری از فرانتس کافکا که از کارهای به یاد ماندنی و مشترک فرهاد آییش و مائده طهماسبی در دهه ۷۰ است، پس از سالها، از فردا، پنجشنبه ۱۹ تیرماه، هر شب ساعت ۲۱ در تماشاخانه هما روی صحنه خواهد رفت.
نمایش «زخمهایم را بو بکش» به نویسندگی و کارگردانی کاظم سلمانی، پس از پایان اجرای خود در کارگاه نمایش، از ۲۴ تیرماه به تالار سایه مجموعه تئاتر شهر منتقل شده و تا ۸ مرداد به اجرای خود ادامه میدهد.
نمایش «نزیسته» به نویسندگی مشترک شریف نوروز زارع و عارف شریفی، با دراماتورژی رحیم ناظریان و کارگردانی عارف شریفی، به زودی در خانه نمایش دا روی صحنه خواهد رفت.
نمایش «داستان باغ وحش» به طراحی و کارگردانی خسرو خورشیدی، هنرمند پیشکسوت سینما و تئاتر، از چهارشنبه ۱۸ تیرماه ساعت ۲۰ در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر آغاز به کار میکند. همزمان با آغاز اجراها، پوستر جدید این نمایش نیز رونمایی شد.
نمایش «یک خراش کوچک» به نویسندگی و کارگردانی آرش محمدی، با نگاهی متفاوت به نتایج زیانبار جنگ و با رگههایی از کمدی، از چهارشنبه ۱۸ تیرماه ساعت ۲۰:۳۰ در سالن اصلی مرکز تئاتر مولوی روی صحنه میرود.
به پیشنهاد هیئت مدیره جدید انجمن هنرهای نمایشی ایران، سعید اسدی با سابقهای طولانی در عرصه تئاتر، به عنوان مدیرعامل این انجمن منصوب شد. او پیش از این مشاور عالی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.