چهارشنبه , ۲۶ دی, ۱۴۰۳
نقد تئاتر ایران
نگاهی به نمایش «شنگرف» به کارگردانی علی یدالهی؛ سیاوش‌خوانی با قرائتی شخصی 5 دی 1402
نگاهی به نمایش «شنگرف» به کارگردانی علی یدالهی؛ سیاوش‌خوانی با قرائتی شخصی

نگاهی به نمایش «شنگرف» به کارگردانی علی یدالهی؛ سیاوش‌خوانی با قرائتی شخصی

در نمایش علی یدالهی فرضیه‌ای مطرح می‌شود بدون آنکه حتی یک دلیل بسیار کوچک برای اثبات آن وجود داشته باشد. درست است که صحنه نمایش محل ارایه فرضیات و مستندات تاریخی نیست و قرار نیست که یک گروه اجرایی، مقاله‌ای علمی تاریخی به مخاطب ارایه دهد، اما بدون تردید زمانی که ایده‌ای طرح می‌شود باید برای اثبات آن دلیلی ارایه شود، همانطور که در تئاتر چیزی به نام روابط علی وجود دارد و این بدان معناست که برای هر معلولی، علتی بایست تا تماشاگر در کشف رابطه میان این علت و معلول به درکی از مفاهیم  نمایش برسد.

درباره نمایش«توافق‌نامه» به کارگردانی کورش سلیمانی؛ در باب هنر ناب توافق کردن 2 دی 1402
درباره نمایش«توافق‌نامه» به کارگردانی کورش سلیمانی؛ در باب هنر ناب توافق کردن

درباره نمایش«توافق‌نامه» به کارگردانی کورش سلیمانی؛ در باب هنر ناب توافق کردن

می‌توان نمایش «توافق‌نامه» را یک اثر استاندارد از اجرای نمایشنامه‌ای دانست که هم توده‌ها را خطاب می‌کند و هم به فضای روشنفکری فرانسه بی‌اعتنا نیست. رئالیسمی که کورش سلیمانی به کار بسته برای مخاطبان این روزهای تئاتر کلانشهر تهران، ملموس و دلپذیر است و این را می‌توان از استقبال خوب آنان رصد کرد. به هر حال در زمانه‌ای که تولید تئاتر به شدت گران و محدویت ممیزی توان‌فرساست، خلق یک تئاتر باکیفیت امری است دشوار که گروه تئاتر بیستون به نسبت در این آزمون موفق عمل کرده و حرف تازه‌ای زده است.

درباره نمایش‌های «پایمردان دیو»، «راهنمای جامع هیولا شدن» و «جنون محض»؛ تئاتر کشور همچنان بر مدار تولید انبوه 28 آذر 1402
درباره نمایش‌های «پایمردان دیو»، «راهنمای جامع هیولا شدن» و «جنون محض»؛ تئاتر کشور همچنان بر مدار تولید انبوه

درباره نمایش‌های «پایمردان دیو»، «راهنمای جامع هیولا شدن» و «جنون محض»؛ تئاتر کشور همچنان بر مدار تولید انبوه

عواملی چون ممیزی، نبود حق کپی‌رایت و دستمزد پایین نمایشنامه‌نویسان، به گروه‌های اجرایی این اجازه نامبارک را داده که بنابر میل شخصی و یا مظنه بازار، در متون نمایشی دست برده و هر بلایی که دوست دارند بر پیکر نحیف این آثار وارد کنند. باید در مقابل این حرکت فراگیر و خزنده ایستاد و بیش از این نهیب زد.

درباره نمایش‌های «معجون السلاطین»، «گوشتخوار» و «گوریل پشمالو»؛ تمدید، تولید و بازتولید؛ حال و روز این روزهای تئاتر 9 آذر 1402
درباره نمایش‌های «معجون السلاطین»، «گوشتخوار» و «گوریل پشمالو»؛ تمدید، تولید و بازتولید؛ حال و روز این روزهای تئاتر

درباره نمایش‌های «معجون السلاطین»، «گوشتخوار» و «گوریل پشمالو»؛ تمدید، تولید و بازتولید؛ حال و روز این روزهای تئاتر

مکانیسم‌های امتیازدهی، حتی امکان جستجوی یادداشت‌های جدی و انتقادی، با این حجم از بلبشوی نوشتاری و کامنت‌بازی، دیرزمانی است که ناممکن شده. بی‌شک مدیران تیوال می‌بایست از این تن‌دادن به منطق بازار حذر می‌کردند و راهی برای بازنشر نقدهای مکتوب چاپ‌شده در مطبوعات را در یک قسمت مجزا و صد البته مورد تاکید همگان، به مخاطبان پیگیر خواندن نقد و تحلیل، عرضه می‌کردند. این موجی که راه افتاده در نهایت همه را با خود خواهد برد.

درباره اجرای «هملت» به کارگردانی آرمین حمدی‌پور که در شیراز روی صحنه رفت؛ روزگار دشوار هملت‌‏بودگی 5 آذر 1402
درباره اجرای «هملت» به کارگردانی آرمین حمدی‌پور که در شیراز روی صحنه رفت؛ روزگار دشوار هملت‌‏بودگی

درباره اجرای «هملت» به کارگردانی آرمین حمدی‌پور که در شیراز روی صحنه رفت؛ روزگار دشوار هملت‌‏بودگی

«هملت»، ایده‌ای فوق‌العاده درخشان داشت هرچند در اجرا کمی محافظه‌کار بود، نمود این محافظه‌کاری در پایان اجرا شدیدتر بود، جایی که به‌نظرم بهتر و شجاعانه‌تر بود آرمین حمدی‌پور اجرا را آنجا تمام می‌کرد که کارگردان (صوفی) گفت، ممنون اجرایی که تا قبل از این‌لحظه وجود نداشت را تحمل کردید و چراغ تماشاچی‌ها هم مثل صحنه خاموش شد.

طوفان در فنجان چای؛ تئاترهای بی‌مسأله و گیشه‌های پرحاشیه 5 آذر 1402
طوفان در فنجان چای؛ تئاترهای بی‌مسأله و گیشه‌های پرحاشیه

طوفان در فنجان چای؛ تئاترهای بی‌مسأله و گیشه‌های پرحاشیه

این روزها همچنان پرسش از چرایی تولید و به صحنه آوردن درصد زیادی از اجراها مفتوح است و مداقه در باب نسبت این اجراهای بی‌مسئله با وضعیت اینجا و اکنون ما، امری ضروری. بعضی از این تولیدات به اصطلاح هنری، محصول دورهمی دوستانه چند جوان جویای نام است که توانسته‌اند یک «تهیه‌کننده» بیابند و با اقناع کردن‌اش، هزینه ماجراجویی‌های خویش را تامین‌شده یابند. دور باطلی از تولید و عرضه تئاتر که توهم رونق و تولید خلاقه را در ذهن مخاطبان و مسئولان هنری کشور ایجاد می‌کند.

درباره نمایش‌های «انگار»، «میدان پارلمان»، «چنگال» و «اتاق»؛ درخشش‌های کوتاه تئاتری در زمانه عسرت‌های طولانی 18 آبان 1402
درباره نمایش‌های «انگار»، «میدان پارلمان»، «چنگال» و «اتاق»؛ درخشش‌های کوتاه تئاتری در زمانه عسرت‌های طولانی

درباره نمایش‌های «انگار»، «میدان پارلمان»، «چنگال» و «اتاق»؛ درخشش‌های کوتاه تئاتری در زمانه عسرت‌های طولانی

طبقه متوسط شهری نشان داده حاضر است برای علایق و سلایق خویش هزینه کند و سالن‌های چند صد نفری تئاتر را با بلیت‌های گران‌قیمت پر کند. دیگر خبری از شعار «تئاتر برای همه» شنیده نمی‌شود و فی‌الواقع معیار اصلی گروه‌ها و مدیران تئاتری «فروش» است.

درباره نمایش «میز» به کارگردانی شایان ‌شهرابی/ در ستایش آن مرد که سیب‌زمینی نخورد 7 خرداد 1401
درباره نمایش «میز» به کارگردانی شایان ‌شهرابی/ در ستایش آن مرد که سیب‌زمینی نخورد

درباره نمایش «میز» به کارگردانی شایان ‌شهرابی/ در ستایش آن مرد که سیب‌زمینی نخورد

واقیعت جایی بیرون دیوارهاست. طبقه جایی تعریف می‌شود که نمی‌بینیم. جایی که آدم به آدم نمی‌رسد. «میز» به سادگی این وضعیت را بازنمایی می‌کند، به سادگی.

مکبث/کدامین مکبث؟ 7 خرداد 1401
مکبث/کدامین مکبث؟

مکبث/کدامین مکبث؟

علی کوزه‌گر قسمت‌هایی از متن اصلی را گزینش و دستکاری می‌کند تا چیزی شبیه به روش «عباس کیارستمی» در سعدی و حافظ‌هایش شود و در نتیجه متن اثر متعلق به خود او می‌شود. پا از خوانش فراتر می‌رود و دیگر اثر ربطی به خود شکسپیر ندارد.

درباره نمايش «عباس ميرزا» به کارگردانی سيد محمد سعيدی/ شمايل‌نگاری يك نجيب‌زاده خودپسند 22 مرداد 1399
درباره نمايش «عباس ميرزا» به کارگردانی سيد محمد سعيدی/ شمايل‌نگاری يك نجيب‌زاده خودپسند

درباره نمايش «عباس ميرزا» به کارگردانی سيد محمد سعيدی/ شمايل‌نگاری يك نجيب‌زاده خودپسند

جوالدوز نويسنده نمايش «عباس‌ميرزا» با استمساك او به ريشه‌هاي كنايه‌آميز موجود در متن، دريچه‌اي مي‌گشايد كه مخاطب امروز همچنان بين آن تاريخ گذشته و حال سرگردان بماند و از اين رهگذر به دركي سياسي از وضعيت كنوني خود برسد. نقل قول‌هاي خاله‌زنكي از محله قديمي نيز دستاويزي است به زبان طنز كه تلخي گروتسك و ريشخندش از پيرامون نمايشنامه و اجرا بيرون مي‌زند. محله نمونه‌اي در خاطرات ايرانيان با زناني تصوير شده در اندروني، تحت‌الحمايه مردان كه مهم‌ترين كار روزمره‌شان نُقل محافل بودن است.

نگاهی به نمایش کوکاکولا کاری از نصیر ملکی‌جو/ پست‌مدرنيسم‌های ناشدنی 21 مرداد 1399
نگاهی به نمایش کوکاکولا کاری از نصیر ملکی‌جو/ پست‌مدرنيسم‌های ناشدنی

نگاهی به نمایش کوکاکولا کاری از نصیر ملکی‌جو/ پست‌مدرنيسم‌های ناشدنی

ملكي‌جو همانند «نان» يا «كرگدن» در انديشه پست‌مدرن است. او دنيايي مي‌آفريند كه نه زمان دارد و نه مكان. از دل راديويي عظيم‌الجثه ميان صحنه گفتارهايي به زبان انگليسي و آلماني بيان مي‌شود و پدر و پسر روي صحنه، به زبان فارسي سخن مي‌گويند.

نگاهی به نمايش «جانكاه» به كارگردانی سعيد رسولی/ تجربه‌های جانكاه 21 مرداد 1399
نگاهی به نمايش «جانكاه» به كارگردانی سعيد رسولی/ تجربه‌های جانكاه

نگاهی به نمايش «جانكاه» به كارگردانی سعيد رسولی/ تجربه‌های جانكاه

«جانكاه» قرار است واقعا جانكاه باشد، ما را زجركش كند. مدام ببينيم چند جمله تكرار مي‌‌شود و گويي از آن مربع نوري روي زمين امكان خروجي وجود ندارد. ما در اسارت نمايش قرار مي‌گيريم و شكنجه مي‌شويم.

نقدی بر نمایش «دولیتر در دو لیتر صلح» 4 تیر 1393
نقدی بر نمایش «دولیتر در دو لیتر صلح»

نقدی بر نمایش «دولیتر در دو لیتر صلح»

حیف، حیف... این مرثیه‌ای است که بازیگران زن نمایش «دولیتر در دو لیتر صلح» با صدای بلند فریاد و ضجه می‌زنند. مرثیه آدم‌هایی که زیر خاک خوابیدند و آنها زنده ماندند تا تقاص خون آنها را پس بگیرند. پیروزی برای آنها، در ریختن خون طرف مقابل تعریف شده است و تا خون دشمن به خاک نریزد، داغ عزیزانشان سرد نمی‌شود.

ترسیمِ وضعیتی هولناک، یک اصل در نمایش‌های کمدی است 26 مهر 1392
ترسیمِ وضعیتی هولناک، یک اصل در نمایش‌های کمدی است

ترسیمِ وضعیتی هولناک، یک اصل در نمایش‌های کمدی است

نخست یک کمدی وضعیت و موقعیت شکل می‌گیرد که در آن آدم‌ها ساحت‌های گوناگون و نوینی را از خویش بروز می‌دهند. این ساحت‌ها به فراخورِ شرایط و لحظات،‌گاه - و نه همیشه - با گذشتهٔ آدم‌ها همسان نیستند و یا جهت دیگری دارند؛ زیرا موقعیتِ جدید آن‌ها را واداشته است تا خود را به گونه‌ای دیگر تبیین کنند. ساحتِ دوم با برخی از شوخی‌های شخصی و فردی شکل می‌گیرد.