پایگاه خبری تئاتر روزنامه شرق:
شخصيت آقاي رفسنجاني را چطور تحلیل می‌کنید؟
به‌هرحال آقاي رفسنجاني يك شخصيت منحصر‌به‌فرد در تاريخ ايران و نه‌تنها تاريخ جمهوري اسلامي است. او از دوراني انقلابي آغاز به كار مي‌كند و بعد از تثبيت انقلاب در مقام يك ديپلمات شاخص و مدير دورانديش در تاريخ اجتماعي ما، نقش فوق‌العاده‌اي را برعهده مي‌گيرد.
ويژگي ايشان در دوره رياست‌جمهوري‌اش چيست؟
او در زمان رياست‌جمهوري‌اش و در دوره پس از پايان جنگ مي‌خواست تحولات اقتصادي و اجتماعي در ايران ايجاد كند.
زمان رياست‌جمهوري ايشان و زماني كه كرباسچي شهردار تهران بودند، بنده چند پروژه را آغاز كردم و به پايان رساندم و از نزديك در بازديدهايي كه از روند فرهنگ‌سراي بهمن و بعد در پروژه‌هاي ديگر از نزديك داشتند خيلي تنگاتنگ ايشان را ملاقات كردم و مي‌ديدم كه آدم بسيار دقيق، دورانديش و متشخصی در مواجهه با همه مسائلي است كه مي‌بيند.
چقدر اين انتقاد بر ايشان وارد است كه به فرهنگ كم‌توجه بوده است؟
در آن دوران خيلي‌ها انتقاد مي‌كردند كه ايشان به وجه اقتصادي بيشتر بها مي‌دهد و كمترين توجه را به مسائل فرهنگي دارد. در ملاقات‌هايي كه با ايشان داشتم، مطلقا اين‌طور نبود كه بي‌توجه باشد. رفسنجاني معتقد بود تا كار اقتصادي و توليدي نشود، نمي‌توانيم كار فرهنگي و اجتماعي انجام بدهيم و بايد در ابتدا به يك وضعيت مطلوب يا نيمه‌مطلوب اقتصادي برسيم و بعد در بستر اجتماعي به دنبال تحقق اهداف فرهنگي‌مان باشيم.
چقدر فرهنگ‌سراي بهمن كه به مديريت شما به سرانجام رسید و در دوره رياست‌جمهوري ايشان بود، اهميت دارد؟
فرهنگ‌سراي بهمن، يكي از بزرگ‌ترين رويدادهاي فرهنگي است كه در آن يك كشتارگاه بزرگ را در تهران تبديل به فرهنگ‌سرايي كرديم كه بسيار اهميت دارد. من با ايشان مستقيم كار نمي‌كردم اما در دوره مديريت رفسنجاني اين تحولات را شاهد بوديم. با وجود تمام دشواري‌ها فرهنگ‌سرا سرانجام يافت و اين خود شد الگويي بي‌بديل براي سراسر كشور... . امروز اگر در هر شهري حداقل يك فرهنگ‌سرا وجود نداشته باشد، ديگر شهر محسوب نمي‌شود. اگر حمايت‌هاي دولت ايشان نبود و شهرداري و مجموعه دستگاه سياست‌گذاري به دنبال انجامش نبودند، بنده نمي‌توانستم آن پروژه بزرگ را مديريت كنم.
بنابراين موافق با سياست‌هاي فرهنگي ايشان هستيد؟
آنچه در زمان ايشان انجام شده است، زمينه‌سازي شد براي آنچه در زمان رياست‌جمهوري خاتمي به ثمر رسيد. آنچه در فضاي مطبوعاتي، انتشاراتي، فرهنگي و هنري اتفاق مي‌افتد، ريشه در همان برنامه‌هاي رفسنجاني دارد كه به مرور زمان نتيجه مي‌دهد.در مجموع از ايشان به نام سردار سازندگي نام مي‌برند، ولي ايشان بنيان‌گذار حركت‌هاي رو به جلو هستند و درواقع معمار جامعه مدني محسوب مي‌شوند. او مثل هر انسان، مدير و سياست‌مداري، در مواردي ممكن است نقاط ضعف و خطا هم داشته باشد كه داشت اما چه كسي است كه ندارد؟! چه كساني سراپا حُسن و كمال هستند؟ رفسنجاني در آن شرايط سخت ايران را از انزوا درآورد و بسياري از مديران و هنرمندان اين امكان برايشان فراهم شد كه سفرهاي بسياري به خارج از كشور داشته باشند و البته او تنها تصميم‌گيرنده در سطح كشور نبود و اگر نقاط ضعفي هم هست، به ديگران نيز بستگي دارد. دريغ نبودن ايشان كه در اين سال‌ها نمونه مدارا، تساهل و يك ايران‌دوست تمام‌عيار بودند، به‌زودي آشكار مي‌شود.
با توجه به اينكه سه وزير ارشاد در دو دوره رياست‌جمهوري‌اش عوض شدند، ارزيابي‌تان دراينباره چيست؟
بايد آقاي رفسنجاني را بسته به زمان، مكان و موقعيت خودشان بررسي كنيم كه رو‌به‌روي ايده‌آل‌ها و آرمان‌هاي ابتداي انقلاب ترسيم شده بود يا واقعيت‌هايي كه در دستور كارش نمي‌توانست قرار بگيرد. در آن دوران موانعي وجود داشت كه ناگهان مي‌خواستند بر ايشان راه را ببندند اما با چاره‌انديشي و تصميم‌گيري درست و دورانديشي‌اش از اين موانع عبور مي‌كرد. بسياري از مديران ارشد روزگار ما در دوره رياست‌جمهوري رفسنجاني به بلوغ مديريتي رسيدند و از آن دوره نيز حركت‌هايي در حوزه فرهنگ و هنر در حال انجام بود كه بعدها به ثمر نشست. بسياري از جشنواره‌هاي ما در آن دوران تثبيت شدند؛ مانند جشنواره تئاتر، تئاتر عروسكي، فيلم كودك و نوجوان، فيلم فجر و... .
در دوره ايشان كارهايي ريشه گرفت كه اين روزها اين جريان‌ها به ثمر رسيده است و بسياري از مديران منصوب ايشان در تثبيت اين جريان‌ها نقش داشته‌اند و در آن دوران حركت‌های فرهنگي و هنري بسيار سخت بود و براي همين سه وزير فرهنگ و ارشاد عوض شدند چون همواره همه‌چيز مورد هجوم قرار مي‌گرفت و وزيراني كه منصوب مي‌كرد، با دستور‌العمل پيش مي‌رفتند و در اين رابطه موفق عمل مي‌كردند.
چقدر مديران در آن دوره به‌درستي انتخاب مي‌شدند؟
نكته جالب اين است كه رفسنجاني می‌خواست تفكر شايسته‌سالاري را جا بيندازد و البته دراينباره ديگران مي‌توانند ارزيابي كنند كه چقدر موفق بوده است؛ اما بنده اين احساس را داشتم كه آقاي رفسنجاني به دنبال رواج شايسته‌سالاري در ايران بود.
آيا خاطره‌اي هم از ايشان داريد؟
نكته ديگر خاطره خصوصي من است از آقاي رفسنجاني كه براي بازديد از فرهنگ‌سراي بهمن آمده بود و سه ساعت وقت گذاشت تا از تمام زيروبم آنجا گفته شود و حتي در زمان بازديد از گالري با يك دستگاه سيرابي‌شوي كه مربوط به دوره‌اي بود كه آنجا سالن كشتارگاه بود، روبه‌رو شد كه من آن را رنگ‌آميزي كرده بودم. گفت: اين چيست؟! گفتم: مجسمه خاطره است! با دقت نگاهش كرد. گفتم: حاج‌آقا در آينده به دشواري مي‌شود ثابت كرد اينجا كشتارگاه بوده است. اين دستگاه را نگه داشته‌ايم كه مردم سؤال كنند چيست و اين جواب را بگيرند. مردم ما كم‌حافظه هستند و اين روزها را از خاطر مي‌برند كه در چه شرايط سختي كار كرده‌ايد. ايشان هم با درايت سكوت كردند و به فكر فرو رفتند، گفتم: ممكن است يادآوري اين دوران سخت ناممكن باشد و بسياري خيلي راحت بخواهند اين دوران را مورد لعن و طعن قرار دهند كه اينها مثال‌هاي روشني است براي اينكه كارهاي دورانديشانه‌تان به يادگار بماند.
آيا پيش مي‌آمد كه بتوانيد از ايشان انتقاد كنيد؟
در آن زمان و شرايطي كه ايشان را احاطه كرده بود، مسائل بسياري بود كه مانع از توجه به آنها مي‌شد. يك‌بار كه بنده مديرعامل خانه هنرمندان ايران بودم و ايشان براي انتخابات رياست‌جمهوري (٨٤) كانديدا شده بود، به ايشان گفتم: شما از همه مشاغل نام مي‌بريد الا هنر و اصلا هنر را شغل نمي‌دانيد و چندان توجهي به امنيت شغلي هنرمندان نداريد و آن را به زبان هم نمي‌آوريد. ايشان هم انتقادم را تأييد كرد و گفت: من در اين رابطه كم‌توجهي كرده‌ام؛ اما اين‌بار چه رئيس‌جمهور بشوم و چه نشوم، به خانه هنرمندان مي‌آيم، متأسفانه هرگز اين وعده عملي نشد؛ اما از اينكه نقدم را به‌سرعت پذيرفت برايم جاي خوشحالي است.
اگر بخواهيم جمع‌بندي كنيم چه سخن ديگري درباره ايشان داريد؟
معتقدم محسنات و امتيازات آقاي رفسنجاني زودتر از آنچه تصور مي‌شود با توجه به خلأيي كه بعد از فوتش ايجاد شده است، آشكارتر شود و از اين به بعد به آقاي رفسنجاني اداي دين بيشتري خواهند كرد.
صفحه رسمی سایت خبری تئاتر در تلگرام
https://telegram.me/onlytheater
بازیگری که برای رسیدن به لهجه از رهبر ارکستر ارمنی‌تبار کمک گرفت
تماشاخانه ارغنون «در» را به نمایش گذاشت
اجرای «مارکس و کوکاکولا» در تماشاخانه پالیز
معرفی نامزدهای بخش نمایشنامه تالیفی جایزه محمود استادمحمد
رضا مهدیزاده با «صحنه به صحنه» در خانه هنرمندان ایران
رضا کیانیان کارگردانی تئاتر را تجربه می‌کند
پوستر تئاتر فجر رونمایی شد / قدردانی از برگزیدگان بخش «هویت بصری»
امیر دژاکام با "شیشه" به جشنواره تئاتر فجر می‌آید
تایتانیک در تالار رودکی اجرا می شود
فرانسوی‌ها با دو نمایش به ایران می‌آیند
معرفی راه‌یافتگان به مسابقه هویت بصری جشنواره تئاتر فجر
اعتبار یک میلیاردی وزیر ارشاد برای ساختمان جدید خانه تئاتر
تماشاخانه سه‌نقطه میزبان اثری از ریما رامین فر می‌شود
فراخوان آزمون بازیگری برای نمایش «مفیستو» منتشر شد
تئاتر فرزند فراموش شده خانواده فرهنگی ایران
ضدعاشقانه رومئو و ژولیت با طعم آش شله قلمکار
خسرو شهراز: حال جسمانی‌ام بهتر شده است
تراژدی «مهرداد» اثر ژان راسین منتشر شد
