پایگاه خبری تئاتر: یک فیلمِ اعتراضی و تند و مهاجم و پُر سر و صدا در سطح «گزارش یک جشن»؛ اگر چنین انتظاری از فیلم جدید حاتمیکیا دارید، ناامید میشوید. در «گزارش یک جشن»، پای حاتمیکیا تماماً روی گاز بود و در «خروج»، گاه و بیگاه روی ترمز است. با این حال «خروج»، یک فیلم آرام و دلنشین، فکرشده و دقیق، با قصهای درست و متمرکز و کارگردانیِ سطح بالاست، که فیلمبرداریِ باشکوهی در شانِ پردهی عریضِ سینما دارد. حاتمیکیا همچنان در مقام کارگردان، تکنیسینِ بزرگی است. «خروج»، شاهکار به حساب نمیاید اما بهترین و انسانیترین فیلم حاتمیکیا در ده سال اخیر است. بهتر از «به وقت شام»، «بادیگارد» و «چ».
«خروج»، برخلاف ادعاهای مطرح شده، از نظر سیاسی فیلمِ آنچنان تند و رادیکالی نیست. آنچنان بُرّنده و مهاجم نیست. مخصوصا در شرایط ملتهبِ امروزِ این جامعه. «خروج» بیشتر «عاشقانه» است. عشقِ آدمها به روستایشان، عشقِ آدمها به زمینشان، عشق آدمها به خانوادهشان، عشق آدمها به یکدیگر، عشق آدمها به آرامش و عشق آدمها به گذشتهشان... بله، بحثِ اعتراض به «وضعِ موجود» و فریاد بر سر قدرت، در سراسر فیلم به عینه قابل رویت است، با این حال بیش از این «خروج»، یک فیلم جادّهایِ سرپاست که «انسان»، و ماجراهای «انسان» و بحرانِ «انسان» محور اصلی آن است. «سیاست»، در پسزمینهی ماجراست. «خروج» ریتم تندی ندارد. ضربانآهنگِ کوبندهای هم ندارد. اتفاقا فیلمِ آرامی است که با طمانینه پیش میرود و با طمانینه پایان میگیرد. با موسیقیِ بهاندازه و کاملکنندهی کارن همایونفر. «خروج»، جزو محترمترین فیلمهای سینمای حاتمیکیاست.
نقطهی مهم و محوری فیلم اما فرامرز قریبیان است... بازیگر بزرگی که خارج از پردهی سینما، همیشه وقار و پرنسیب خود را حفظ کرده و هیچگاه بازیچه و فرصتطلب و موجسوار نبود؛ او حالا بر پردهی سینما، در ۷۸ سالگی، در «خروج»، در نقشی بسیار سخت، بیش از همیشه خوش میدرخشد و تحسین برمیانگیزد. قریبیان در «خروج» نه کار عجیبی میکند، نه ژست عجیبی میگیرد و نه دیالوگهای پُر آب و تاب میگوید؛ او اینجا پیرمردِ کاریزماتیک و تنها و کمحرف و بیادعاییست، با چشمهای نافذ و سیگاری در دست، که پس از پایان فیلم، نمیتوان به راحتی فراموشش کرد.
«خروج»، فیلم دوران تازهی حاتمیکیاست. کارگردان پرشورِ دهه هفتاد و هشتاد که هنوز معترض است، اما آرامتر و با طمانینهتر از قبل.
نویسنده: حسین لامعی