تئاتر آنلاین اگر تنها یک اجرا تلقی شود به‌عنوان یک هنر نوظهور و تجربه‌گرا قابل احترام است اما آنچه این روزها به پخش فیلم تئاتر یا تئاتر مجازی یا تئاتر آنلاین شناخته شده هیچ ارتباطی به تئاتر ندارد.
پایگاه خبری تئاتر: همیشه از زیستن در جامعه‌ای که به‌طور عمومی هیچ درکی از اهمیت تئاتر ندارد رنج برده‌ایم آن‌هم در دوره‌ای که تئاتر به‌عنوان یک هنراجرایی و گروهی در جوامع کوچک و بزرگ و در تمام نقاط جهان شناخته شده است.
تئاتر برای القای اندیشه‌های کارآمد و همین‌طور در راستای ایجاد گفتمان‌های انسانی اشکال مختلف خود را یافته است و فراتر از سرگرم کردن، از راه دیدن و شنیدن آثار نمایشی، انسان در تلاش است تا از این طریق کیفیت نگرش اجتماعی را بهبود بخشد و درباره مسائل و مصائب زندگی به درک مشترکی دست یابد.
همیشه و در هر دوره‌ای ابزارهای مختلفی را که در دست داشته به کار نمایش و زیبایی‌شناسی خاص آن گرفته تا بتواند در راه انتقال محتوایی از روی عشق، مؤثرتر ظاهر شود. این روزها که به دوران کرونایی معروف شده اجتماعات محدود شده‌اند و آنچه پیشتر موجب گرد هم آمدن بود به خاطر حفظ جان مردم، ممنوع شده و به همین دلیل فضای مجازی و ارتباطات بدون حضور فیزیکی یا همان ارتباطات اینترنتی رونق یافته است.
این روزها می‌بینیم که اجراهای آنلاین یا پخش آنلاین تئاترها و همین‌طور گفت‌و‌گوهای مجازی با رویکرد «من هنوز زنده‌ام» فعل بودن را علیه نبودن صرف می‌کند. این اتفاقات مجازی محاسن و معایبی دارد که هنوز برای قضاوت کردن آنها زود است چون بدون شک انسان وارد مرحله‌ای تازه در نوع ارتباط اجتماعی شده است و بیش از هر چیز باید به کشف و شناخت شرایط فعلی‌اش بپردازد.
اما تصور می‌شود بهره‌مندی از صفحه‌ای که دوبعدی است ما را بین سینما و تلویزیون و تئاتر در صفحه‌های تابنده کوچک و بزرگ کامپیوتر و تلفن‌های هوشمند سردر گم کرده است. مگر تئاتر اخبار است که این‌گونه بدان سرگرم شویم؟ شاید تله تئاترها هم پیشتر محتوای خود را وارد این چالش کرده‌اند اما هیچ وقت نتوانستند اصالتی را به‌نام خود ثبت نمایند. فضای سه‌بعدی از بین می‌رود و این همان ارزش اصلی تئاتر است.
تئاتر به طور کلی در اندازه نمای باز یا همان لانگ‌شات تمام روایت خود را به انجام می‌رساند و یکسان بودن حضور صحنه‌ای بازیگران با تماشاگر جادویی را رقم می‌زند که هیچ‌گاه آن تأثیرگذاری و اتمسفر از طریق قاب‌بندی‌های مدیوم تصویر آن اتفاق شگرف نمی‌افتد. گرچه می‌دانیم قابلیت ابزار تصویر بیش از یک سده کارکرد داشته است. تماشاگر در جریان اجرایی که در سالن نمایش می‌بیند به درک تازه‌ای از حضور خود (به دلیل یافتن خویش در جمع مخاطبان و نمایشگرانی که می‌تواند گرمای نفس‌های آنها را حس کند) دست می‌یابد و این تجربه‌ای بی‌بدیل است.
تئاتر مثل زندگی با گذشت زمان اجرایش از بین می‌رود و این موضوع ارزش لحظه‌های نمایش را افزون می‌کند اما تصاویر ضبط و ثبت شده با لنز دوربین ماهیت دیگری دارد و طور دیگری ارتباط را رقم می‌زند که زبان و عناصر و چیدمان خود را طلب می‌کند. تئاتر آنلاین اگر تنها یک اجرا تلقی شود به‌عنوان یک هنر نوظهور و تجربه‌گرا قابل احترام است اما آنچه این روزها به پخش فیلم تئاتر یا تئاتر مجازی یا تئاتر آنلاین شناخته شده هیچ ارتباطی به تئاتر ندارد.
کما اینکه همه می‌دانیم هیچ تئاتر تصویربرداری شده‌ای تا به حال کیفیت تأثیر اجرای زنده‌اش را بر مخاطب نداشته است. گرچه سینما خود هنری تمام‌عیار است اما وقتی قاب تصویر در اختیار تلویزیون‌ها قرار گرفت هیچ کس نتوانست نتیجه آن را با سینما (حتی کمی) نزدیک بداند. لنز دوربین‌ها مثل اسلحه‌ای روی شقیقه تئاتر قرار گرفته و انگشت خود نمایشگران این‌بار روی ماشه است. به جز کووید 19 در طول تاریخ کسانی و اندیشه‌هایی و عوامل بسیاری قصد کشتن تئاتر را داشته‌اند که صدالبته تئاتر به‌عنوان هنری نامیرا همیشه و پس از دوران کوتاهی سکوت -رو در رو - به مخاطبانش عاشقانه لبخند زده است.
منبع: روزنامه ایران
نویسنده: حسین جمالی
https://teater.ir/news/29760
