پایگاه خبری تئاتر: / خسرو خالقی، نفیسه حاجاتی: پس از پایان چهارمین دوره جشنواره نمایش‌های کمدی، سایت تئاتر با چهره‌های مطرح تئاتر اصفهان درباره کیفیت و شرایط برگزاری این جشنواره و اوضاع فعلی تئاتر اصفهان، گفت و گوهایی انجام داده. در اولین بخش این پرونده احسان جانمی، برنده جایزه دوم کارگردانی از چهارمین جشنواره نمایش‌های کمدی اصفهان، دیدگاه‌هایش را درباره کم و کیف برگزاری این جشنواره با سایت «تئاتر» در میان گذاشته است.
احسان جانمی در گفت و گو با سایت «تئاتر» درباره کیفیت چهارمین دوره جشنواره نمایش‌های کمدی گفت: «همه پتانسیل تئاتر اصفهان برای جشنواره نمایش‌های کمدی کار داده‌اند. یک عده یا در مرحله بازخوانی انصراف داده‌اند یا کارشان نرسیده یا در بازبینی رد شده‌اند. مثل رادمهر کشانی، شهاب غزالی. امید نیاز هم بوده که کارش را نرسانده، پیمان کریمی بوده انصراف داده، احسان فاضلی بوده کارش را نرسانده اما به هر حال، همه بوده‌اند. فقط این یازده تیم را نبینید. ما کارها را به مرحله آخر رسانیدم و با هم رقابت کردیم».
آیا اصغر فرهادی بازنده جشنواره کن است؟!
برنده جایزه دوم کارگردانی در چهارمین جشنواره نمایش‌های کمدی اصفهان، تاکید کرد: «جشنواره تئاتر کمدی جشنواره‌ای است که اوج بلوغ هنری و خردورزی هنرمندان شهر را نشان می‌دهد. خیلی راحت می‌شود در این شهر جشنواره تئاتر مذهبی و دینی ترتیب داد. اما خیلی سخت می‌شود جشنواره تئاتر کمدی ترتیب داد. کمدی یعنی از یک سری مرزها گذشتن. یعنی تضاد و تناقض‌ها را نشان دادن. یعنی معایب و نواقص انسان‌ها را نشان دادن. این احتیاج به نقدپذیری و ظرفیت بالا دارد».
به گفته جانمی بحث‌هایی که در حاشیه مراسم اختتامیه پیش آمده، به دلیل این است که این جشنواره هنری را مانند مسابقه دو می‌دانند! او با اشاره به جوابیه‌اش به خبرگزاری ایمنا، ادامه داد: «یک مسابقه فرهنگی هنری را با یک مسابقه ورزشی یکی می‌داند. ببینید، فیلم گذشته اصغر فرهادی فقط توانست جایزه بازیگری را بگیرد. آیا باید بنویسیم، بازنده جشنواره کن: اصغر فرهادی؟! جشنواره نمایش‌های کمدی مسابقه ورزشی نیست! حتی همان گروهی هم که یازدهم شد و هیچ جایزه‌ای نگرفت، بازنده نیست».
چه کسی گفته تئاتر اصفهان درجه یک کشور است؟!
احسان جانمی کیفیت جشنواره را به طور نسبی قابل قبول توصیف و تاکید کرد: «کیفیت جشنواره به لحاظ فنی کیفیت خوبی نیست. مطلوب نیست. اما باید منطقی نگاه کرد. کیفیت پایینی هم نیست. این، همه‌ی توان تئاتر اصفهان است. من این جمله را با سند می‌گویم. همه افراد فعال و نیمه فعال تئاتر اصفهان در جشنواره شرکت کردند. یا متن داده‌اند ولی نتوانستند کار کنند. متن داده‌اند نتوانستند گروه ببندند. متن داده‌اند در بازبینی رد شده و خلاصه به هر حال، کار کرده‌اند».
او سپس با تاکید بر این که حتی اگر کیفیت جشنواره را اصلاً مطلوب ندانیم، این همه پتانسیل تئاتر اصفهان است، گفت: «اصلاً کی گفته تئاتر اصفهان، درجه یک کشور است؟ این یک توهم است. تئاتر اصفهان، تئاتر متوسطی است. که کارهای ضعیف در آن زیاد اجرا می‌شوند. کارهای متوسط خیلی زیاد اجرا می‌شوند. کارهای خوب و خیلی خوب هم خیلی کم».
جانمی از «آخرین بازی استریندبرگ» به کارگردانی مژگان خالقی، «بچه‌های خاکستری» امید نیاز، «دن کامیلو» و «قصه بگوی و بمیر» خودش به عنوان تنها کارهای خوبی که در 4 سال اخیر تئاتر اصفهان به خود دیده، یاد کرد و گفت: «این حرف من یک جمله وحشتناک دردسرساز است اما من این قدر صداقتش را دارم که این را بگویم و با دلیل و برهان هم می‌گویم. هیچ ترسی هم ندارم».
احسان جانمی جشنواره نمایش‌های کمدی را کمک‌رسانی برای جشنواره استانی تئاتر اصفهان می‌داند. بنا به گفته او، سال گذشته، 5 تا از کارهای جشنواره استان از جشنواره کمدی بودند. جانمی تاکید کرد: «امسال مطمئن باشید 5،6 تا کارهای کمدی به جشنواره استان خواهند رفت. یعنی حتی جشنواره کمدی به جشنواره استان یاری رسانده. بعد هم نباید فراموش کنید که اگر شهرداری اصفهان نبود، اگر تالار هنری وجود نداشت هر سال چند تا کار در این شهر اجرا می‌شد؟!»
می‌آیند که فحش بدهند نه این که نمایش ببینند!
کارگردان نمایش پری، در پاسخ به انتقاد کسانی که جشنواره نمایش‌های کمدی اصفهان را جُنگ می‌دانند، گفت: «حرف شما درست. ولی نسبت به ایده آل در نظر بگیرید. اگر بخواهیم این جشنواره را نفی کنیم باید یک جشنواره تئاتر نام ببریم که این سال‌ها در اصفهان برگزار شده باشد و بهتر از این جشنواره بوده باشد. جشنواره بین المللی کمدی اصفهان را که آدمی به نام خسرو نشان در سال‌های 80،81 و 82 در این شهر و در سطح بین المللی برگزار کرد، در نظر نگیرید و بگویید بعد از آن، چه جشنواره‌ای را دیدید که قابل قبول باشد؟! بعد از رفتن اصغر خلیلی، حاجت پور و افت شدید احسان رحیمی، دیگر جشنواره رقابتی قدرتمندی دیدیم؟! در همه جشنواره‌های اخیر رقابت بین 2،3 تا کار بوده و از قبل هم برای همه روشن است».
احسان جانمی گفت: «جشنواره برآیند جریان تئاتری کشور است. وقتی تو در برآیند جریان تئاتری کشور و استان و اصفهان و شهر اصفهان نابسامانی و کم رونقی میبینی و اخلاق هنری گم شده میبینی، این در جشنواره هم بروز پیدا می‌کند. در یک اجرای عمومی هم که می‌گذاری، همه فقط می‌آیند که ایراد بگیرند و فحش بدهند. نمی‌آیند کار ببینند. این رویه به جشنواره هم انتقال پیدا می‌کند».
سایت تئاتر از جانمی درباره ملی شدن جشنواره نمایش‌های کمدی اصفهان سوال کرد و او پاسخ داد: «این جشنواره پتانسیل ملی شدن را ندارد ولی اگر ملی بشود، دو تا کار از اصفهان به جشنواره می‌رود. از این 11 تا، 2 تا می‌روند. سطح جشنواره بالا می‌آید بعد هم نمی‌توانند فقط در تالار هنر اجرا کنند. مجبورند سالن را طور دیگری بگیرند. شرایط را خوب کنند. کارت بدهند به شرکت کننده‌ها و ازدحام این طوری نباشد».
جشنواره خوب است، همه عقده‌ها با یک «هو» بیرون ریخته می‌شود!
احسان جانمی درباره اشکالات برگزاری چهارمین دوره جشنواره نمایش‌های کمدی اصفهان گفت: «چند ایراد وجود داشت که ما هم گفتیم. اول این که به نظرم جشنواره با موضوع شهروندی، باید جداگانه برگزار شود نه با کمدی. چون دست به سفارشی سازی‌هایی زده می‌شود که خیلی بی‌مزه از آب در می‌آیند. به نظرم جشنواره شهروندی باید جدا شود. دوم این که شاید باید ستاد جشنواره برای قبول کردن کارها، برای کارگردان یک سری ضوابط در نظر بگیرد. این که سابقه کارگردانی 3،4 کار را داشته باشند تا هر کسی نتواند وارد جشنواره شود.
او ادامه داد: «سوم این که چرا در جشنواره به یک گروه فقط یک ساعت برای نور و صحنه زدن وقت می‌دهند؟! گروه قبلی تا ساعت 6 یک دکور سنگین داشته و من 7:15 باید برای داورها اجرا بروم. 6:15 هم سالن را تحویل من می‌دهند. باید دکور بزنم. کار کنم. برای همین است که تمیزی که باید ارائه بدهم را نمی‌توانم ارائه بدهم. چهارم این که چرا فقط باید در تالار هنر برگزار شود؟ 2،3 تا سالن دیگر بگیرند. اصلاچرا با 11 تا کار؟ روزهای جشنواره را کم کنند و تعداد را به 6 تا7 اثر برسانند».
موسس گروه تئاتر کاوش ادامه داد: «ولی یک چیز را فراموش نکنید. اگر این جشنواره برگزار نشود. آیا اتفاق خوبی می‌افتد؟! من جوابم کاملاً منفی است. بودن این جشنواره حتی در این سطح، خیلی به تئاتر اصفهان کمک می‌کند. حداقلش این است که این همه عقده‌ها که در فضای مجازی وجود دارد، حداقل در یک «هو» بیرون ریخته می‌شود. می آیند فحش می‌دهند، راحت می شوند. بهتر از این است که پشت سر آدم فحش بدهند. پشت سر آدم فقط فحش نمی‌دهند، زیرآب می‌زنند، فضا را خراب می کنند، بی اخلاقی می‌کنند».
در جشنواره آدم‌های فعال این عرصه همدیگر را می‌بینند. فلان کارگردان می‌گوید جانمی در مصاحبه‌اش فلان حرف را زد، سال دیگر دمارش را درمی‌آورم! سال اول که من هم شرکت نکردم (چون به نظرم خیلی زود بود برایشان که من در آن جشنواره شرکت کنم) چند نفر شرکت کردند؟! سال قبل چه کارگردان‌هایی بودند؟ و امسال چه کارگردان‌هایی؟! اگر من پارسال شرکت نمی کردم، امسال اینها می‌آمدند؟ امسال که این اتفاقات افتاد ببینید سال دیگر چه کسانی می‌آیند و چه جریانی پیش می‌آید».
داس دستشان گرفته‌اند می‌خواهند ریشه جشنواره کمدی را بزنند!
جانمی جشنواره را عامل ایجاد حس رقابت، پویایی و نشاط در فضای تئاتر استان دانست و گفت:«همین که به سه چهار کار اجرای عمومی می‌دهند همین که این همه آدم را به سالن تئاتر کشاندند. مگر شوخی است؟! چیزی نزدیک 10 هزار نفر را به سالن تئاتر آوردند که از این تعداد 5،6 هزارتایشان تکراری هستند. 3،4 هزارتا آدم‌های جدیدی هستند که حتی اسم تالار هنر را نشنیده بودند. یعنی اگر در طول سال حداقل 20 درصد این آدم‌ها دوباره بیایند تئاتر، جیب من پر پول می شود! یعنی گیشه تئاتر رونق می‌گیرد».
جانمی در ارزیابی دبیر چهارمین دوره جشنواره نمایش‌های کمدی اصفهان گفت: «یک رفتار خوبی در دبیری جشنواره وجود دارد. این که اخلاق خوبی دارد. لبخند می‌زند. یک دبیر جشنواره می‌تواند باد و بغ کند و قیافه بگیرد. آن قدر که تو نتوانی نقدش کنی. اما تو می روی نقدش می‌کنی. من نقدش می‌کنم. هر کس از راه می‌رسد، می رود یک حرفی به او می‌زند. این را باید ببینی. یادت باشد که جشنواره کمدی دارد برگزار می‌کند. نه جشنواره تئاتر فلان. جشنواره کمدی پیامد دارد. خیلی ها هستند که داس گرفته اند بغل کمرشان و دارند از ریشه جشنواره کمدی را می‌زنند. آنها که آن سه سال جشنواره بین المللی کمدی را از اصفهان دور و حذف کردند، ضررش را چه کسی دید؟! ما جشنواره بین المللی کمدی را از دست دادیم با گروه‌های بین المللی از کشورهای مختلف. داورها، علی نصیریان، رضا کرم رضایی خدابیامرز، داریوش مودبیان، قطب الدین صادقی، شیرین بزرگمهر و... بودند. ورک شاپ‌های دکتر فرهاد ناظم زاده کرمانی، دکتر اردشیر صالح پور، دکتر قطب الدین صادقی برگزار شد و بعد همه چیز از بین رفت».
اگر جشنواره ملی نشود، شرکت نمی‌کنم!
احسان جانمی با اشاره به صحبت‌های پیرامون ملی شدن جشنواره نمایش‌های کمدی گفت: «شاید سال دیگر اگر جشنواره ملی نباشد، شرکت نکنم. دو بار حسن نیتم را نشان دادم در جشنواره استانی‌شان شرکت کردم. باید رقابت سنگین‌تر وجود داشته باشد. یک بار آقای عمرانی به من گفت: چرا اجازه نمی‌دهی ما جوان‌ها هم کار کنیم. شاید من اگر شرکت نکنم، جا برای آن ها باز شود!»
او ادامه داد: «اما من پارسال و امسال استانی شرکت کردم. قبلاً هم سه دوره بین المللی شرکت کرده‌ام. اگر ملی شد، می‌آیم. البته هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌ام شاید هم جوگیر شدم استانی را هم شرکت کردم. بستگی دارد. ولی فعلاً نظرم این است که فقط اگر ملی باشد شرکت می‌کنم. با تمام قدرت!»
