پایگاه خبری تئاتر: عنوان سینما روباز یا سینما تابستانی را شاید مخاطبان جوان خیلی نشنیده باشند اما مخاطبان قدیمی و افراد سن بالا قطعا نام آن را شنیده و با آن خاطراتی دارند. پیش از انقلاب علاوه بر سالنهای سینمایی که در کشور موجود بود، تعدادی سالنهم در فضاهای باز شکل گرفته بودند که به آنها عنوان «سینما تابستانی» داده بودند، در این سالنها که در فضای باز شکل گرفته بودند، اعضای خانواده در کنار هم میتوانستند در شبهای گرم تابستان تا پاسی از شب به تماشای فیلمهای مورد علاقه خود بنشینند که اغلب نیز فیلمهای هندی بودند که به نمایش در میآمدند.
رفته رفته این سالنها با تعدد سالنهای سرپوشیده کمرنگ شدند و در شهرهای بزرگ از بین رفتند، هرچند که در شهرهای کوچکتر همچنان مورد استفاده قرار میگیرند به طور مثال در شهرخرم آباد و سنندج هنوز هم از این دست سالنهای روباز که برای اکران فیلمها در نظر گرفته شدهاند استفاده میشود، اما شیوع کرونا و در پی آن تعطیلی سالنهای سینمایی، باعث شد تا بار دیگر مدیران فرهنگی به فکر چاره باشند و چه بهتر که از تجربیات گذشته بتوان بهترین استفاده را برد.
در همان ماههای ابتدایی شیوع پاندمی، استفاده از محیطهای روباز تبدیل به یکی از تمهیدات کشورهای مختلف برای فراموش نشدن آیین سینما رفتن شد. آلمان پیشگام این اتفاق در روزهای آغازین همهگیری کرونا شد و پس از گذشت سالها از طرح «سینما ماشین» بار دیگردست به کار شد تا از این ظرفیت فراموش شده استفاده کند و بار دیگر بتواند توجهها را به سمت خود جلب کند و مخاطب خسته از قرنطینه را به سمت خود بکشاند. بر همین اساس «سینماماشین» خیلی زود در کشورهای دیگر از جمله کره جنوبی تجربهای موفق را در روزهای کرونایی به همراه آورد، طرحی که در اکثر پارکها و پارکینگهای عمومی با برافراشته شدن صفحه نمایشی بزرگ و نمایش فیلم و تماشای آن در خودرو شخصی باعث شد تا شرایط روحی مردم از تجربه تلخ قرنطینه بهبود پیدا کند.
در ایران نیز، پیش از انقلاب از این امکان استفاده شده بود؛ «سینماونک» یا «سینماشین ونک» معروفترین سالنی بود که تماشاگران علاوه بر سرو غذا میتوانستند در آنجا به تماشای فیلم بنشینند، البته این طرح برگرفته از طرح سینما ماشین بود، که پس از انقلاب به دست فراموشی سپرده شد. با بروز بحران کرونا، بار دیگر این شرایط با فیلم «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا فراهم شد و با نمایش این فیلم در پارکینگ برج میلاد شرایطی ایجاد شد تا مخاطبان بتوانند در فضایی امن و از داخل خودروهای خود به تماشای این اثر سینمایی بنشینند. اتفاقی که برای بسیاری از مخاطبان، به خصوص قشر جوان کنجکاوی برانگیز بود و توانست برای مدتی کوتاه با استقبال خوبی مواجه شود.
هرچند که طرح سینما ماشین هم خیلی دوام نیاورد، اما در سی و هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، متولیان امر دست به تجربهای دیگر زدند و این بار از یکی دیگر از تجربیات گذشته به شکل امروزی استفاده کردند. نمایش فیلمها در سالنهای روباز و سالنهایی با سقف بلند که هوا در آن جریان دارد، هرچند امکان تازهای نیست، اما میتواند از کاربردیترین روشها برای حفظ سلامت مخاطبان در دوران کرونایی باشد که به واسطه کرونا مورد آزمون و خطا قرارگرفت.
در واقع در پردیس سینمایی چارسو از فضای پشت بام پردیس استفاده و با زدن چادر سالنی جدید تعبیه کردند که مخاطبان بتوانند در جایی که هوا در آن جریان دارد با خیال راحت و با حفظ فاصله اجتماعی به تماشای فیلم بنشینند. به نوعی سالنی موقت با سقف بلند که امکان ردوبدل شدن هوا را فراهم میکند، برای این مدت درنظر گرفته شد. هرچند که به دلیل نبود تبلیغات کافی و نبود آشنایی کافی مخاطبان از این امکان خیلی استفاده چندانی از آن نشد و استقبالی هم از آن صورت نگرفت. اما در سوی دیگر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز دارای سالن روباز بزرگی است که از آن در این زمینه بهره بردند و اتفاقا مورد توجه واقع شد. سالن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در واقع سالنی دارد که در فضایی کاملا باز، با نصب ال ایدی بزرگی با ابعاد طول ۸ متر و ارتفاع ۴ متر، فضایی را برای مخاطبان فراهم کرده است که میتوانند در فضای باز نشسته و از تماشای فیلم لذت ببرند. در کنار باندهای صوتی که در فضا تعبیه شده است، به هر مخاطب هدفونی داده میشود تا بتواند به دور از هرگونه آلودگی صوتی به تماشای اثر مورد دلخواه خود بنشیند که به گفته احمدی مسئول اکران فیلمهای سیوهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در محل سینماهای آزادی و سینما کانون، درمجموع 16 فیلم در این سالن به نمایش درآمد که با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد.
شیوع کرونا شکل دیگری از زیست را در مقابل مردم جهان قرار داد، حالا این ویروس در کنار ما و همراه ماست و شیوه زندگی ما را مورد تغیر و تحول قرار داده است. درچنین شرایطی نمیتوان دست روی دست گذاشت بنابراین باید راههای ممکن را مورد ارزیابی و بررسی قرار داد و بهترینها را برگزید. هرچند طرح سینما ماشین وسینما روباز طرحهای جدیدی نیستند و سالها پیش امتحان خود را پس دادهاند، اما در شرایط حال حاضر که سالنها اغلب به دلیل نبود مخاطب در حال تغییرکاربری هستند و مخاطب هم از ترس کرونا خیلی حاضر به حضور در فضاهای بسته نیست، امکانی هستند که میتوان از آنها به بهترین شکل ممکن بهره برد تا چرخ سینما به گردش افتاده و در حال حرکت باشد. سینمایی که تعداد جمعیت فعال در آن کم نیست و با افزایش روزهای بسته بودن از تعداد مخاطبانش کاسته شده و این جمعیت از ترس بیکاری و نبود کار به پلتفرمها و شبکه نمایش خانگی کوچ کرده است. سینمایی که نه تنها مخاطبانش بلکه کارگردانان و بازیگرانش نیز به این فضا هجرت کردهاند و هر روز خالیتر از روز قبل میشود و این دقیقا به مثابه خاموشی سالنها و از بین رفتن سینمایی خواهد بود که حالا عمرش بالغ بر صد سال است و چهره جهانیاش، جهانیتر شده است.