چارسو پرس: شب گذشته نامزدهای نود و پنجمین جشن اسکار معرفی شدند. در سال 2022 فیلمها نسبت به سال گذشته جذاب تر بودند و در سرگرمی و البته محتوامحوری نسبت به سال قبل پیشتازتر شده بودند. اسکار و هالیوود در سالهای گذشته از افت مخاطب آسیب دیدند. برخی تحلیلگران این موضوع را ناشی از فاصله هالیوود از سالهای طلایی و موفق خود در دهههای قبل میدانند و برخی دیگر آن را ناشی از قدرت فیلمهای مارولی که باعث شده تا فیلمهای رئال کمتر مورد توجه قرار گیرند.
بنابراین فیلمسازان و مدیران کمپانیهای مطرح هالیوودی خیلی زود دست به کار شدند تا بار دیگر بتوانند دنیای هالیوودی را با عناصر گذشته و سنتی خود در ژانرهایی مانند اکشن و حماسی رونق ببخشند و در کنار آن حرفهای مهمی را بزنند. حرفها همان چیزهایی بودند که هالیوود روزگاری با فیلمهای خوشساخت و جذابش آنان را به دنیا مخابره میکرد و همین عاملی برای اهمیت و مطرح بودن آن بود. از این رو میتوان متوجه ساخت فیلم «تاپ گان: ماوریک» و حتی «فابلمنها»ی اسپیلبرگ شد. تاپ گان یک فیلم تجاری موفق بود که نسخه اولی آن نیز مورد توجه قرار گرفت. از این رو بار دیگر با ساخت قسمت بعدی آن بعد از چندین سال تلاش شد تا فیلمی با هیجان و رخ نمایی قدرت صنعت نظامی آمریکا این کشور را حامی حقوق بشر در مقابل قدرتهای شرقی عالم معرفی کند که مورد توجه فراوان رسانهها قرار گرفت و در 4 بخش از جمله بهترین فیلم اسکار نامزد شده است. درحالی که تاپ گان یکی از ضعیفترین فیلمها از نظر فیلمنامه و کارگردانی است.
فیلم اسپیلرگ یعنی «فابلمنها» اما یک سینمایی درباره سینما است که مؤلفه مهمی چون فرهنگ و اهمیت یهودیت را در هالیوود نشان میدهد. اسپیلبرگ یک فیلمساز باهوش است که با ساخت فیلمی درباره زندگی خود هیچ ادعایی نمیکند اما همینکه نشان میدهد یک یهودی کوچک به نام اسپیلبرگ که به خاطر یهودی بودنش چه مشقاتی کشیده، چه شناخت و عشقی نسبت به سینما داشته و آنچه که امروز او ساخته چه عظمت و بزرگی به هالیوود بخشیده است، خود گواه یک فیلم مورد تحسین مدیران یهودی هالیوودی است که دو جایزه اصلی گلدن گلوب را به او میدهند و در اسکار امسال نیز در 7 بخش از جمله بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نیز نامزد میشود و طبق برخی تحلیلها احتمال قوی اسکار بهترین کارگردانی یا فیلم را هم به او میدهند.
اما جدای از این دو نکته در اسکار امسال، یک فیلم پدیده نه تنها اسکار بلکه کل سینمای هالیوود در سال جاری بود. فیلم «همه چیز همه جا به یکباره» یک فیلم آمریکایی و چینی است که در چندژانر از جمله کمدی، علمی خیالی، اکشن و رزمی نه تنها یک فیلم چندژانری بلکه به خاطر توجهش نسبت به موضوع جهانهای موازی و مسأله وجود داشتن، یک کار ترکیبی مهم و جالب توجه از آب درآمد. نتیجه اینکه این اثر در 11 بخش در اسکار نامزد شده و بدون شک در جوایز نیز دست پر خواهد بود. نامزدیهای گوناگون این فیلم باعث شده تا امسال برای اولین بار آسیا 4 نامزد در جشن اسکار داشته باشد.
«همه چیز همه جا به یکباره» را شاید بتوان یک فیلم قهرمانی متفاوت از فیلمهای مارول دانست که از نظر مفهومی و توجه به مسائل بنیادین انسان، چند قدم جلوتر باشد و همین، شکل و راه جدیدی را در فیلمهای هالیوود باز کند و شاید بتواند راه بازگشت به سوی دوران طلایی هالیوود را باز کند. بنابراین بار دیگر مسأله محتوا را میتوان مورد توجه دید.
از دیگر پیشتازان جشنواره امسال فیلم «در جبهه غرب خبری نیست» است. فیلمی محصول آلمان که مانند فیلم کرهای انگل هم در بخش فیلمهای بین الملل و هم در بهترین فیلم نامزد شده است. این فیلم جنگی امسال در 9 بخش اسکار مانند بهترین کارگردانی نیز نامزد شده است. این فیلم بر اساس رمانی به همین نام که یک نسخه مشهور قدیمی هم دارد ساخته شده است. «در جبهه غرب خبری نیست» فیلمی از جنس آثار عامهپسند و رایج هالیوودی نیست حال اینکه چطور انقدر مورد توجه قرار گرفته است جالب است.
از دیگر پیشتازان اسکاری هم میتوان به بنشیهای اینشرین با 9 اسکار، الویس با 8 اسکار و تار با 6 اسکار اشاره کرد.
اما یکی از موارد قابل تأمل که برای ما سؤال ایجاد میکند، حضور کمرنگ آواتار 2 در میان نامزدهای اسکار است. این فیلم که این روزها از مرز 2 میلیارد دلار عبور کرده و ششمین فیلم پرفروش تاریخ سینما نام گرفته تنها در 4 بخش نامزد شده که بیشتر آنها بخشهای فرعیاند و البته در بهترین فیلم نیز نامزد شده است. آواتار 1 نیز تنها در بهترین فیلم نامزد بود و نتوانست جایزه بهترین فیلم را کسب کند و کامرون صحنه را به همسر خود برای فیلم قفسه درد واگذار کرد. حال باید دید امسال در کنار رقبای قوی و مطرح خود چه سرنوشتی برای این فیلم پرهزینه و پرفروش رقم خواهد خورد. البته این فیلم یک فیلم صنعتی بزرگ است که فروش و توجه رسانهای بالای آن و جوایز فراوانی که کارگردانش در ادوار گوناگون برده است، حس نیاز برای اسکار را ایجاد نمیکند اما در هر حال نامزدی آن در بهترین فیلم اسکار نشان میدهد که اعضای آکادمی اسکار نتوانستهاند اهمیت یک فیلم بزرگ را با داستانی ضددشمن و میهنپرستانه نادیده بگیرند.
اما در هر صورت آواتار در کنار فیلمهای سرگرمیساز امسال جمع سرگرمیساز و محتوامحوری را ایجاد کرده تا مراسم اسکار را به سمت افزایش مخاطبین چندین میلیونی خود در سالهای قبل ببرد و حس و حال گذشته را به هالیوود و اسکار برگرداند. اما باید تا 12 مارس و 21 اسفند صبر کرد و دید که آیا مخاطبین فراوان برای دیدن برندگان اسکار میآیند یا باز هم شاهد کاهش مخاطبین خواهیم بود؟ در صورت دوم باید گفت که فیلمها باز هم نتوانستند روزهای خوب دوران اوج هالیوود را برگردانند.
نباید فراموش کرد که تمام این فیلمها تلاش شده تا از حرفهای خود را در شکلی باورپذیر، زیبا و جذاب بیان کنند تا مخاطبین با آنها همذات پنداری کرده و به آنها توجه کنند.
///.
منبع: خبرگزاری تسنیم