فیلم «گلادیاتور» (۲۰۰۰) شاید درخشان باشد اما از جنبه‌ی تاریخی چندان دقیق و وفادارانه نیست. برای مثال، قهرمان فیلم اول، ماکسیموس (راسل کرو) یک شخصیت کاملا خیالی بود، اما امپراتور کومودوس وجود داشته است.
چارسو پرس:اولین تریلر فیلم «گلادیاتور ۲»مدتی قبل در دسترس قرار گرفت و شخصیت لوسیوس (پل مسکال) را معرفی می‌کند که در کولوسئوم -یا همان میدان نبرد خونین گلادیاتورها- به دنبال افتخار و پیروزی است؛ البته همه‌چیز به این بستگی دارد که آیا دو امپراتور روم، کاراکالا (فرد هچینگر) و گتا (جوزف کوئین)، به او اجازه‌ی این کار را می‌دهند یا خیر. بله، این بار با دو امپراتور رو‌به‌رو هستیم و به نظر می‌رسد که هر دو به اندازه کومودوس (واکین فینیکس در قسمت اول) بی‌ثبات هستند، حتی دیوانه‌تر و خطرناک‌تر. کاراکالا و گتا در یک دوره‌ی بحرانی از تاریخ روم حکومت کردند و اگر در تاریخ جستجو کنیم، متوجه می‌شویم چرا ریدلی اسکات آنها را عنوان حاکمان قسمت دوم انتخاب کرده است.
فیلم «گلادیاتور» (۲۰۰۰) شاید درخشان باشد اما از جنبه‌ی تاریخی چندان دقیق و وفادارانه نیست. برای مثال، قهرمان فیلم اول، ماکسیموس (راسل کرو) یک شخصیت کاملا خیالی بود، اما امپراتور کومودوس وجود داشته است. ترور کومودوس در آخرین روز سال ۱۹۲ پس از میلاد، در واقع دوره‌ی بی‌ثباتی در روم را آغاز کرد که به «سال پنج امپراتور» معروف است. در این مقطع، پنج نفر (پرتیناکس، دیدیوس جولیانوس، پسنیوس نیگر، کلودیوس آلبینوس و سپتیموس سوروس) مدعی تاج و تخت امپراتوری روم شدند.
ابتدا پرتیناکس جانشین کومودوس شد، اما مهارت‌های سیاسی ضعیف و تمایل او به انجام اصلاحات منجر به ترور او -پس از چند ماه- شد. سپس دیدیوس جولیانوس به معنای واقعی کلمه، لقب امپراتور را از گارد پرتورین (سپاه ویژه‌ی روم باستان) خرید، اما او نیز دوام نیاورد و توسط سپتیموس سوروس -که سنا او را به عنوان سزار تاج‌گذاری کرد- برکنار و کشته شد. در همین حین، رقیب سیاسی سوروس، یعنی پسنیوس نیگر، خود را امپراتور اعلام کرد و جنگ داخلی آغاز شد. پسنیوس نیگر برای اینکه می‌خواست همه‌ی تمرکز خود را روی جنگ بگذارد، کلودیوس آلبینوس را به عنوان امپراتور دوم انتخاب کرد تا اداره‌ی دیگر کارها را برعهده بگیرد.
سپتیموس سوروس اما در این جنگ شکست نخورد، او توانست امپراتوری را آرام کند و در سال ۱۹۸ پس از میلاد، پسر بزرگ خود، کاراکالا را در کنار خود امپراتور کرد. در سال ۲۰۹ پس از میلاد، سوروس، دیگر پسرش، گتا را هم امپراتور کرد. این آغاز سلسله‌ی سِورانی -یا همان سِوریان- (Severan) بود. پس از مرگ پدر در سال ۲۱۱، کاراکالا و گتا در کنار هم به حکومت ادامه دادند اما به‌هیچ‌وجه با یکدیگر کنار نمی‌آمدند و در نهایت داستان زندگی آنها به شکلی تراژیک به پایان رسید. اکثر اعضای سلسله‌ی سورانی، در واقع اعضای خانواده‌ی جولیا دومنا بودند که همسر سوروس و مادر کاراکالا و گتا بود.
گزارش‌های تاریخی ادعا می‌کنند که پس از مرگ سوروس، کاراکالا و گتا بدون حضور مادرشان، جولیا دومنا، یا نگهبانان خود، هرگز در یک اتاق مشترک حضور پیدا نمی‌کردند. آنها مدام در ترس -و شک و تردید- بودند که شاید توسط دیگری ترور شوند، و حتی کاخ امپراتوری نیز باید به دو بخش تقسیم می‌شد تا مجبور نباشند یکدیگر را ببینند یا با هم تعامل داشته باشند. همچنین شواهدی مبنی بر تصمیم آنها برای تقسیم امپراتوری به دو قسمت وجود دارد، اما مادرشان آنها را متقاعد کرد که این کار را انجام ندهند. امپراتوری روم در نهایت تقسیم شد، اما این اتفاق حدود یک قرن بعد رخ داد. تجزیه‌ی روم به برادرانی که نتوانستند به عنوان امپراتور با هم کنار بیایند هیچ ارتباطی نداشت، بلکه به این دلیل بود که امپراتوری آنقدر بزرگ و ناپایدار شده بود که نمی‌توانست بیش از این منسجم و یکپارچه باقی بماند.
دسامبر ۲۱۱، کاراکالا از مادرش خواست که گتا را به آپارتمان شخصی خود دعوت کند تا آنجا آشتی کنند و کدورت‌ها را کنار بگذارند. این تنها راهی بود که کاراکالا می‌توانست گتا را بدون حضور نگهبانان و محافظان شخصی‌اش ببیند. دقیقا مشخص نیست که کاراکالا شخصاً گتا را کشت یا شخص دیگری برای کشتن او حضور داشت، اما تنها وجه اشتراک همه‌ی نقل‌قول‌ها این است که گتا در آغوش مادرش مُرد، صحنه‌ای که توسط نقاشان مشهوری مانند ژاک-لویی داوید و ادوارد فرانسیس برنی به تصویر کشیده شده است. با این حال، کاراکالا همین جا متوقف نشد. او پس از کشتن گتا، دستور داد که تمام سوابق او پاک شود. هزاران سرباز، سیاستمدار و حتی غیرنظامی که با گتا ارتباط داشتند قتل عام شدند و حتی صورت او از نقاشی معروف خاندان سوران خراشیده شد.
و تا جایی در مرکز توجه قرار گرفت که یک پیشگویی بین مردم فراگیر شد و می‌گفت که او یک روز، امپراتور را برکنار خواهد کرد. در آن زمان، کاراکالا در حال جنگ با اشکانیان (امپراتوری پارت‌ها) در آناتولی (ترکیه فعلی) بود، اما وقتی از موضوع پیشگویی باخبر شد، تصمیم گرفت ماکرینوس را بکشد. ماکرینوس که می‌دانست چه آینده‌ای در انتظارش است، یک سرباز ناراضی به نام مارسیالیس را برای کشتن کاراکالا استخدام کرد. کاراکالا درجه نظامی مهم «سنتوریون» را به مارسیالیس اعطا نکرده بود، به همین دلیل از او کینه داشت. کاراکالا در حین سفر و پس از یک توقف کوتاه، توسط مارسیالیس به قتل رسید.
حدود یک سال، ماکرینوس همراه با پسرش، دیادومنیان، به صورت مشترک حکومت کرد. برخلاف امپراتوران پیشین، او به دنبال صلح با پادشاهی‌های دیگر بود، کسانی که در آن زمان روم را تهدید می‌کردند. با این حال، هزینه مالی این امر باعث ناآرامی در ارتش روم شد، زیرا آنها برای زنده ماندن به جنگ وابسته بودند. در میان همه‌ی این بی‌ثباتی‌ها، ماکرینوس و دیادومنیان توسط نیروهای مخالف دستگیر و اعدام شدند و مسیر را برای خویشاوند جوان -و پسرخاله- کاراکالا، یعنی هلیوگابال برای رسیدن به قدرت هموار کردند. مطابق انتظار، هلیوگابال هم چندان دوام نیاورد و دوران سلطنت کوتاهی داشت.
ریدلی اسکات همواره نشان داده که علاقه‌ی زیادی ندارد که به تاریخ وفادار باشد و رویدادهای فوق‌الذکر هم از نظر زمانی، با فاصله رخ داده‌اند و او نمی‌تواند همه‌ی آنها را به فیلم بیاورد، و اگر هم بیاورد، باید زمان وقوع آنها را تغییر دهد. اگر این فیلم برداشتی واقع‌گرایانه و درست از تاریخ بود، قطعا به مسیر متفاوتی می‌رفت و احتمالا باز هم نمی‌توانست همه‌ی جزئیات را به نمایش بگذارد. از آنجایی که قسمت اول «گلادیاتور» بر روی امپراتور روم متمرکز نبود، دنباله آن هم احتمالا وضعیت مشابهی خواهد داشت و اصل ماجرا پیرامون شخصیت لوسیوس با بازی پل مسکال اتفاق می‌افتد. این شخصیت خیالی، نوه‌ی امپراتور مارکوس آئورلیوس است، همان امپراتوری که در فیلم اول توسط پسرش، کومودوس (واکین فینیکس) به قتل رسید.
فیلم «گلادیاتور ۲» شاید راسل کرو را نداشته باشد و یک دنباله‌ی غیرضروری به نظر برسد اما از اکران‌های سینمایی مهم سال ۲۰۲۴است و بسیاری امیدوارند که در کنار «جوکر: جنون مشترک» بتواند بعد از شش ماه اول نسبتا کم‌رونق، مخاطبان را به سینماها بازگرداند. این فیلم قصه‌ی تقریبا جدیدی را روایت می‌کند اما دو بازیگر از قسمت اول هم در آن حضور خواهند داشت: درک جاکوبی که نقش سناتور گراچوس را ایفا می‌کرد و کانی نیلسن که نقش لوسیلا را برعهده داشت. این فیلم در تاریخ ۲۲ نوامبر ۲۰۲۴ (۲ آذر ۱۴۰۳) روی پرده می‌رود.
چرا روم دو امپراتور دارد؟
اگر تاریخچه روم باستان را مطالعه کرده باشید، حتما می‌دانید اینکه رهبری روم را تنها یک نفر برعهده نداشته باشد، چندان عجیب نیست. برای نمونه، در دوران «جمهوری روم»، در دو برهه، سه نفر به طور همزمان امپراتور بودند: اولی، سزار، پومپه و کراسوس؛ و دومی، مارک آنتونی، لپیدوس و آگوستوس (که با نام اُکتاویان هم شناخته می‌شود.) با این حال، در دوران «امپراتوری روم» هم هنگامی که امپراتوری به افول نزدیک شد، اینکه دو نفر همزمان امپراتور شوند رواج پیدا کرد. از این جهت، کاراکالا و گتا بیشتر از اینکه رهبر باشند، نماد انحطاط و سقوط هستند.
جوزف کوئین نقش امپراتور گتا را ایفا می‌کند.
فیلم «گلادیاتور» (۲۰۰۰) شاید درخشان باشد اما از جنبه‌ی تاریخی چندان دقیق و وفادارانه نیست. برای مثال، قهرمان فیلم اول، ماکسیموس (راسل کرو) یک شخصیت کاملا خیالی بود، اما امپراتور کومودوس وجود داشته است. ترور کومودوس در آخرین روز سال ۱۹۲ پس از میلاد، در واقع دوره‌ی بی‌ثباتی در روم را آغاز کرد که به «سال پنج امپراتور» معروف است. در این مقطع، پنج نفر (پرتیناکس، دیدیوس جولیانوس، پسنیوس نیگر، کلودیوس آلبینوس و سپتیموس سوروس) مدعی تاج و تخت امپراتوری روم شدند.
ابتدا پرتیناکس جانشین کومودوس شد، اما مهارت‌های سیاسی ضعیف و تمایل او به انجام اصلاحات منجر به ترور او -پس از چند ماه- شد. سپس دیدیوس جولیانوس به معنای واقعی کلمه، لقب امپراتور را از گارد پرتورین (سپاه ویژه‌ی روم باستان) خرید، اما او نیز دوام نیاورد و توسط سپتیموس سوروس -که سنا او را به عنوان سزار تاج‌گذاری کرد- برکنار و کشته شد. در همین حین، رقیب سیاسی سوروس، یعنی پسنیوس نیگر، خود را امپراتور اعلام کرد و جنگ داخلی آغاز شد. پسنیوس نیگر برای اینکه می‌خواست همه‌ی تمرکز خود را روی جنگ بگذارد، کلودیوس آلبینوس را به عنوان امپراتور دوم انتخاب کرد تا اداره‌ی دیگر کارها را برعهده بگیرد.
سپتیموس سوروس اما در این جنگ شکست نخورد، او توانست امپراتوری را آرام کند و در سال ۱۹۸ پس از میلاد، پسر بزرگ خود، کاراکالا را در کنار خود امپراتور کرد. در سال ۲۰۹ پس از میلاد، سوروس، دیگر پسرش، گتا را هم امپراتور کرد. این آغاز سلسله‌ی سِورانی -یا همان سِوریان- (Severan) بود. پس از مرگ پدر در سال ۲۱۱، کاراکالا و گتا در کنار هم به حکومت ادامه دادند اما به‌هیچ‌وجه با یکدیگر کنار نمی‌آمدند و در نهایت داستان زندگی آنها به شکلی تراژیک به پایان رسید. اکثر اعضای سلسله‌ی سورانی، در واقع اعضای خانواده‌ی جولیا دومنا بودند که همسر سوروس و مادر کاراکالا و گتا بود.
حکومت مشترک کاراکالا و گتا بیشتر از یک سال دوام نیاورد
تریلر فیلم «گلادیاتور ۲» دو امپراتور قصه، کاراکالا و گتا را نشان می‌دهد که در حال خندیدن، فریاد زدن از تریبون‌های کولوسئوم و استقبال از ژنرال مارکوس آئورلیوس (پدرو پاسکال) هستند که تازه به روم رسیده است. (جالب است بدانید که شخصیت ژنرال مارکوس آئورلیوس هم خیالی است.) با این حال، در واقعیت، همان‌طور که بالاتر هم اشاره شد، این دو نفر با وجود برادر بودن و حکومت با پدرشان تا زمان مرگ او، با هم رابطه‌ی خوبی نداشتند و از یکدیگر متنفر بودند. همچنین به نظر می‌رسد که وقایع فیلم جدید در سال ۲۱۱ پس از میلاد اتفاق بیفتد، زمانی که آنها کمتر از یک سال با هم حکومت کردند.
فرد هچینگر نقش امپراتور کاراکالا را برعهده دارد.
گزارش‌های تاریخی ادعا می‌کنند که پس از مرگ سوروس، کاراکالا و گتا بدون حضور مادرشان، جولیا دومنا، یا نگهبانان خود، هرگز در یک اتاق مشترک حضور پیدا نمی‌کردند. آنها مدام در ترس -و شک و تردید- بودند که شاید توسط دیگری ترور شوند، و حتی کاخ امپراتوری نیز باید به دو بخش تقسیم می‌شد تا مجبور نباشند یکدیگر را ببینند یا با هم تعامل داشته باشند. همچنین شواهدی مبنی بر تصمیم آنها برای تقسیم امپراتوری به دو قسمت وجود دارد، اما مادرشان آنها را متقاعد کرد که این کار را انجام ندهند. امپراتوری روم در نهایت تقسیم شد، اما این اتفاق حدود یک قرن بعد رخ داد. تجزیه‌ی روم به برادرانی که نتوانستند به عنوان امپراتور با هم کنار بیایند هیچ ارتباطی نداشت، بلکه به این دلیل بود که امپراتوری آنقدر بزرگ و ناپایدار شده بود که نمی‌توانست بیش از این منسجم و یکپارچه باقی بماند.
دسامبر ۲۱۱، کاراکالا از مادرش خواست که گتا را به آپارتمان شخصی خود دعوت کند تا آنجا آشتی کنند و کدورت‌ها را کنار بگذارند. این تنها راهی بود که کاراکالا می‌توانست گتا را بدون حضور نگهبانان و محافظان شخصی‌اش ببیند. دقیقا مشخص نیست که کاراکالا شخصاً گتا را کشت یا شخص دیگری برای کشتن او حضور داشت، اما تنها وجه اشتراک همه‌ی نقل‌قول‌ها این است که گتا در آغوش مادرش مُرد، صحنه‌ای که توسط نقاشان مشهوری مانند ژاک-لویی داوید و ادوارد فرانسیس برنی به تصویر کشیده شده است. با این حال، کاراکالا همین جا متوقف نشد. او پس از کشتن گتا، دستور داد که تمام سوابق او پاک شود. هزاران سرباز، سیاستمدار و حتی غیرنظامی که با گتا ارتباط داشتند قتل عام شدند و حتی صورت او از نقاشی معروف خاندان سوران خراشیده شد.
شاید در فیلم «گلادیاتور ۲» یک امپراتور دیگر هم حضور داشته باشد
یکی از مرموزترین عناصر تریلر «گلادیاتور ۲»، شخصیت ماکرینوس با بازی دنزل واشینگتن است. او با نگاهی تهدیدآمیز به لوسیوس (شخصیت اصلی فیلم) می‌گوید: «تو ابزار من خواهی بود.» او در خلاصه داستان فیلم، به عنوان یک تاجر اسلحه برای ارتش روم توصیف شده است و کسی است که گلادیاتورها را برای مبارزات در کولوسئوم فراهم می‌کند. همچنین به نظر می‌رسد که او کینه‌ای شخصی علیه دو امپراتور دارد. اینجا هم، تاریخ روم ممکن است سرنخ‌هایی در مورد داستان فیلم ارائه دهد. ماکرینوس همان امپراتوری است که در سال ۲۱۷ پس از میلاد، جانشین کاراکالا شد. او به عنوان یک بروکرات در حکومت سپتیموس سوروس (پدر کاراکالا) فعالیت می‌کرد و بعدها در دوران حکمرانی کاراکالا، به فرمانده‌ی گارد پرتورین تبدیل شد. ماکرینوس اما بلندپرواز بود و اهداف بزرگتری را دنبال می‌کرد، بنابراین با ترفندهای مختلف سعی کرد در کانون توجه قرار بگیرد.
دنزل واشینگتن نقش ماکرینوس، یکی از شخصیت‌های مرموز فیلم را بازی می‌کند
و تا جایی در مرکز توجه قرار گرفت که یک پیشگویی بین مردم فراگیر شد و می‌گفت که او یک روز، امپراتور را برکنار خواهد کرد. در آن زمان، کاراکالا در حال جنگ با اشکانیان (امپراتوری پارت‌ها) در آناتولی (ترکیه فعلی) بود، اما وقتی از موضوع پیشگویی باخبر شد، تصمیم گرفت ماکرینوس را بکشد. ماکرینوس که می‌دانست چه آینده‌ای در انتظارش است، یک سرباز ناراضی به نام مارسیالیس را برای کشتن کاراکالا استخدام کرد. کاراکالا درجه نظامی مهم «سنتوریون» را به مارسیالیس اعطا نکرده بود، به همین دلیل از او کینه داشت. کاراکالا در حین سفر و پس از یک توقف کوتاه، توسط مارسیالیس به قتل رسید.
حدود یک سال، ماکرینوس همراه با پسرش، دیادومنیان، به صورت مشترک حکومت کرد. برخلاف امپراتوران پیشین، او به دنبال صلح با پادشاهی‌های دیگر بود، کسانی که در آن زمان روم را تهدید می‌کردند. با این حال، هزینه مالی این امر باعث ناآرامی در ارتش روم شد، زیرا آنها برای زنده ماندن به جنگ وابسته بودند. در میان همه‌ی این بی‌ثباتی‌ها، ماکرینوس و دیادومنیان توسط نیروهای مخالف دستگیر و اعدام شدند و مسیر را برای خویشاوند جوان -و پسرخاله- کاراکالا، یعنی هلیوگابال برای رسیدن به قدرت هموار کردند. مطابق انتظار، هلیوگابال هم چندان دوام نیاورد و دوران سلطنت کوتاهی داشت.
بیشتر بخوانید: فیلم «گلادیاتور ۲»؛ دنباله‌ای که نباید ساخته می‌شد
ریدلی اسکات همواره نشان داده که علاقه‌ی زیادی ندارد که به تاریخ وفادار باشد و رویدادهای فوق‌الذکر هم از نظر زمانی، با فاصله رخ داده‌اند و او نمی‌تواند همه‌ی آنها را به فیلم بیاورد، و اگر هم بیاورد، باید زمان وقوع آنها را تغییر دهد. اگر این فیلم برداشتی واقع‌گرایانه و درست از تاریخ بود، قطعا به مسیر متفاوتی می‌رفت و احتمالا باز هم نمی‌توانست همه‌ی جزئیات را به نمایش بگذارد. از آنجایی که قسمت اول «گلادیاتور» بر روی امپراتور روم متمرکز نبود، دنباله آن هم احتمالا وضعیت مشابهی خواهد داشت و اصل ماجرا پیرامون شخصیت لوسیوس با بازی پل مسکال اتفاق می‌افتد. این شخصیت خیالی، نوه‌ی امپراتور مارکوس آئورلیوس است، همان امپراتوری که در فیلم اول توسط پسرش، کومودوس (واکین فینیکس) به قتل رسید.
فیلم «گلادیاتور ۲» شاید راسل کرو را نداشته باشد و یک دنباله‌ی غیرضروری به نظر برسد اما از اکران‌های سینمایی مهم سال ۲۰۲۴است و بسیاری امیدوارند که در کنار «جوکر: جنون مشترک» بتواند بعد از شش ماه اول نسبتا کم‌رونق، مخاطبان را به سینماها بازگرداند. این فیلم قصه‌ی تقریبا جدیدی را روایت می‌کند اما دو بازیگر از قسمت اول هم در آن حضور خواهند داشت: درک جاکوبی که نقش سناتور گراچوس را ایفا می‌کرد و کانی نیلسن که نقش لوسیلا را برعهده داشت. این فیلم در تاریخ ۲۲ نوامبر ۲۰۲۴ (۲ آذر ۱۴۰۳) روی پرده می‌رود.
https://teater.ir/news/63536
