«دویل» از جهل قرون وسطایی می‌گوید/ نمایش‌های ضعیف مخاطب را بی‌اعتماد کرده‌است

چارسو پرس: حمید رحیمی که این شب‌ها نمایش «دِویل» را به عنوان ششمین تجربه کارگردانی‌اش در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه دارد، درباره داستان این نمایش گفت: داستان «دِویل» درباره یک شهر خیالی است؛ از نظر بازه زمانی در دوران قرون وسطی می‌گذرد و مسائل جامعه‌ای را روایت می‌کند که به خاطر جهل و خرافاتی که دارد باعث از بین رفتن خود و هرج و مرج شده است.

وی ادامه داد: در زمان میزانسن بندی و کارگردانی، بحث‌های روانشناسانه هم در ذهن داشتم. «دِویل» درباره جامعه، فرهنگ و مسائلی که در یک جامعه می‌تواند تحت تاثیر باشد، است به طوریکه می‌توان با هر زمانی آن را تطبیق داد. علی‌رغم اینکه داستان آن در قرون وسطی می‌گذرد، نمود امروزی آن را می‌توانیم پیدا کنیم؛ حالا در ایران، اروپا، آمریکا و...

رحیمی با اشاره به رده‌بندی سنی این نمایش بیان کرد: این اتفاق ۲ دلیل داشت؛ اول موضوع و مسئله‌ای که در دل نمایش وجود دارد و دیگری فرم و فضای اجرای کار است که می‌توان گفت کمی ژانر ترسناک دارد که احساس کردیم بهتر است برای این کار رده‌بندی سنی ۱۳ سال انتخاب کنیم. البته مد نظر من ۱۵ سال بود ولی با مشورتی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که رده ۱۳ سال شاید مناسب‌تر باشد.

این کارگردان و بازیگر تئاتر درباره چگونگی همذات‌پنداری مخاطب با «دِویل» گفت: شخصیت‌های نمایش دقیقاً مابه‌ازای بیرونی دارند؛ یعنی می‌توانیم شبیه‌شان را میان انسان‌های امروزی که با آنها سر و کار داریم (حالا چه به صورت مجازی و چه به صورت حقیقی) پیدا کنیم. هنوز این شخصیت‌ها حضور دارند و بین خودمان هستند؛ آدم‌های خرافاتی و کسانی که بیشتر به حرف‌هایی که شنیدند و تصور کردند و شاید نمود واقعی ندارد، استناد می‌کنند و بر اساس این‌ها تصمیماتی می‌گیرند و عمل می‌کنند که در روابط اجتماعی، انسانی و فرهنگی تاثیرگذار است.

کارگردان «دِویل» با بیان اینکه این نمایش از دل یک کارگاه بازیگری بیرون آمده است، عنوان کرد: می‌توانم بگویم خیلی از بازیگرانمان، تجربه آنچنانی برای ورود به صحنه نداشتند همین باعث می‌شد که تمرین‌ها زیاد باشد. تمرین‌ها چندین ماه طول کشید که البته من این را به فال نیک می‌گیرم. همیشه در نظرم است که کار نیکو کردن از پر کردن است؛ هر چقدر آدم تمرین کند، باز هم کم است.

وی به پروسه گرفتن مجوز به عنوان دیگر چالش روی صحنه بردن «دِویل» اشاره کرد و درباره این نمایش مستقل گفت: این کار بدون هیچ‌گونه سرمایه‌گذار و تامین‌کننده‌ای تولید شده است. با توجه مسائل اقتصادی که درگیرش هستیم و هزینه‌هایی که در طول زمان بالا رفته ما باید خودمان این مسئله را مدیریت می‌کردیم.

رحیمی اظهار کرد: معتقدم که تمرین تئاتر باید طولانی مدت باشد. واقعاً متوجه نمی‌شوم که کارهایی مثلاً یک ماهه، ۲۰ روزه، یک ماه و نیم یا حتی دو ماهه تمرین می‌شوند و روی صحنه می‌روند. مسئله‌ای که دغدغه باشد واقعاً احتیاج به تمرین دارد و هر چقدر تمرین کنیم باز هم این کم بودن را احساس می‌کنیم. کارهایی که با تمرین طولانی روی صحنه رفته‌، بازخورد خوبی از لحاظ کیفی و کمی داشته‌اند. تمرین جای خطا کردن است. در واقع تا زمانی که خطاها انجام نشده و دیده نشده ما نمی‌توانیم کار درست را انجام دهیم.

بازیگر نمایش «هیدن» با اشاره به اینکه تمرین درست و به اندازه، در کیفیت اثر روی صحنه تاثیرگذار است، یادآور شد: امروز از لحاظ کیفی، کارها ضعیف شده‌اند و همین مسئله باعث می‌شود که تماشاگر دیرتر و یا به سختی اعتماد کند که نمایش را ببیند. واقعاً لازم است که برای حل این مسئله، فکر، برنامه‌ریزی و مدیریت درستی انجام گیرد. من نمی‌گویم که بلیت‌ها گران است و باتوجه به پروسه‌ای که برای اجرا طی می‌شود و زحماتی که کشیده می‌شود، می‌تواند بیشتر هم باشد. اما وقتی مخاطب در این شرایط اقتصادی، در گرما و سرما، با این ترافیک خیابان‌ها و هزار مسئله دیگر به تماشاخانه‌ای می‌آید و با کاری بی‌کیفیت مواجه می‌شود، اعتمادش کمرنگ می‌شود و برای نمایش‌های بعدی هم سخت‌تر و یا با شک بیشتری ممکن است برود یا حتی از دیدن دیگر تئاترها هم منصرف شود.

وی در پایان صحبت‌هایش متذکر شد: این مسئله در سال‌های قبل هم بوده اما بالاخره کارهایی با کیفیت بالاتر هم داشتیم. متاسفانه امروز می‌توانم بگویم بیش از ۵۰ درصد کارها، شرایط راضی نگه داشتن مخاطب را ندارند. با ادامه این روند ما نه تنها به درصد مخاطبان تئاتر اضافه نمی‌کنیم بلکه خیلی از افرادی را که در سبد فرهنگی ماهانه‌شان، هر دو ماه یا سه ماه یک بار، دیدن تئاتر بود هم دست می‌دهیم.

نمایش «دویل» نوشته جعفر غلام‌پور و طراحی و کارگردانی حمید ‌رحیمی تا اول دی ساعت ۱۹:۳۰ در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه است.

عکس از ایمان ارجمندی است.