سینما مانیفست کسی نیست. هیچگاه در هیچ نقطه‌ای از تاریخِ کوتاه خود رامِ عقاید نشده و اگر توانسته چیزی بگوید، تنها با زبان سینما و هنر بوده است. اما در میان هجومِ آثار بی‌شماری که ادعای روشن‌بینی و روشن‌گری دارند، آیا فیلمی بی‌ادعا و ساده زیبا نیست؟ فیلمی که نیامده برای ما مسیر زندگی را درگرگون کند، نیامده از پشت تصاویر مفهومی خود ما را به قلمرو متافیزیک ببرد. اثری که بی‌ادعا آمده و عریان مقابل ما ایستاده است.
 چارسو پرس: شاید فیلم‌های خانوادگی، انسانی و ساده در سینمای ژاپن با نامِ درخشانِ “هیروکازو کورئیدا” گره خورده باشد. حداقل برای من با فیلم شاهکار خواهر کوچک ما این مورد اثبات شده است. برای همین وقتی از سینمای ژاپن با چنین اثری مواجه می‌شوم، ناخودآگاه به خود می‌گویم: این یک فیلم کورئیدایی است. برای شما نیز نوید چنین چیزی را می‌دهم. البته با این تفاوت که هیروکازو کورئیدا اکثرا شاهکار می‌سازد و این فیلم در حد یک اثر خوب باقی می‌ماند و بالاتر نمی‌آید. با شروع فیلم شاید مخاطب چنین فکر کند که این فیلم در دام شعارزدگی افتاده است. فکر بجایی است. فیلم شروع ضعیفی دارد. مهربانی چیهیرو به صورت یک تیپ به نمایش درآمده است. گویی کارگردان کاراکتر او را به درون فیلم پرتاب کرده و قرار است مخاطب این مهربانی را همین‌طور که هست قبول کند. اما سینما جای پرتاب نیست، جای ساختن است. باید هر عنصری پله به پله ساخته شود تا مخاطب همگام با ساخت این کاراکترها یک نوع همذات‌پنداری را با شخصیت حس کرده و همراه او شود. این شروع ضعیف می‌توانست بهتر اجرا شود و فیلم را چند پله ارتقا دهد. خوشبختانه کارگردان در اواخر نیم پرده اول موفق شد شخصیت چیهیرو را به عنوان یک فرد مهربان بسازد. هر عمل، سخن و رفتاری از او برای مخاطب قابل درک می‌شود. او مهربان است. به قول یکی از کاراکترهای فیلم کمی هم عجیب است. اما هرچه باشد نسبت به جهان دیدی انسانی و مثبت دارد. اینکه در این دنیای پُر آشوب و خطرناک چنین انسان‌هایی هستند، گرمایی بخشِ دل اومانیست‌هاست. اصلا چنین ادعا می‌کنم که تماشای چنین آثاری با چنین اتمسفری حداقل برای ما خاورمیانه‌ای‌ها آرزوست. زندگی آرام، بی‌دغدغه در سایه آرامش و انسان دوستی. نسبت به این تعاریفی که بنده از فیلم انجام دادم، حس می‌کنم تقریبا کلیت فیلم آشکار شده است. اگر درباره فضای کلی فیلم Call Me Chihiro کنجکاو هستید، تنها این را بدانید که فیلم کورئیدایی است.

فیلم Call Me Chihiro که در سال ۲۰۲۳ در ژاپن اکران شده است، بر اساس یک مانگا ساخته شده و روایتی احساسی و عمیق را به تصویر می‌کشد. این اثر درباره زنی به نام چیهیرو است که در گذشته در صنعت بزرگسالان فعالیت داشته، اما اکنون زندگی جدیدی را آغاز کرده و در یک فروشگاه کوچک فروش بنتو (جعبه غذای ژاپنی) در شهری ساحلی مشغول به کار است. چیهیرو با شخصیتی آزاد و بی‌پروا، به افراد اطراف خود نزدیک می‌شود و تلاش می‌کند با گذشته خویش آشتی کند. داستان بر تعاملات او با شخصیت‌های مختلف، از جمله یک دانش‌آموز دبیرستانی تنها، یک کارمند خسته از زندگی روزمره و یک دختر بچه که به او وابسته می‌شود، متمرکز است.

این فیلم به جای دنبال کردن یک خط داستانی پرتنش و هیجان‌انگیز، بر لحظه‌های ساده زندگی و احساسات شخصیت‌ها تأکید دارد. چیهیرو با رفتار مهربان و گاه غیرمعمول خود، به افراد پیرامونش یاری می‌رساند تا با مشکلاتشان مواجه شوند، در حالی که خود نیز درگیر رویارویی با زخم‌های گذشته‌اش است. این اثر، روایتی آرام و تأمل‌برانگیز درباره پذیرش خود و یافتن آرامش در زندگی روزمره ارائه می‌دهد.

ورود کاراکترهای جدید به فیلم جایی است که Call Me Chihiro با وجود تمام خوبی‌ها دچار ایرادات جدی شده و باید با نقد جدی به سراغ آن برویم. همان‌طور که نوشتم فیلم چندین کاراکتر فرعی دارد که بخش‌های عمده‌ای از فیلم را به خود اختصاص داده‌اند. شخصیت بچه‌ کوچکِ بامزه که همیشه تنهاست، شخصیتی بسیار دوست داشتنی و خاص است. حتی مواجه مادر او با چیهیرو نیز کاملا قابل درک و در راستای فرم اثر قرار گرفته است. دختر دبیرستانی نیز تا حدی خوب است و توانسته با بقیه کاراکترها ارتباط برقرار کند. تا بدین جای اثر، فیلمنامه موفق به خلق درام شده است. اما از نقطه‌ای به بعد روابط بین کاراکترها (مخصوصا کاراکترهای جدید) به کلی فضای فیلم را شلوغ و ضعیف کرده است. مثلا چیهیرو در متروکه‌ای با دختری دبیرستانی آشنا شده و درکنار یکدیگر به خواندن مانگا مشغول می‌شوند. بعدها دیگر کاراکتر دبیرستانی نیز به این جمع می‌پیوندد. اما مشکل در این است که اصلا مشخص نیست این دختر کیست؟ از کجا آمده و حتی این متروکه با این همه مانگا کجاست؟ رابطه او با هیچ یک از دیگر شخصیت‌ها ساخته نمی‌شود و فیلم لطمه بسیاری می‌خورد. دختر دبیرستانی که نوعی افسردگی را حس می‌کند با آمدنِ دخترِ مانگا خوان دوباره به آغوش اجتماع بازگشته و حتی به او می‌گوید که بدون وی تحمل مدرسه برای او سخت می‌شد. این درحالی است هیچ رابطه‌ای میان این دو شکل نگرفته و شیمی این دو اصلا به تصویر کشده نمی‌شود.

اینجا بخوانید: معرفی، نقد و بررسی فیلم‌های خارجی

در سوی دیگر چیهیرو رابطه‌ای با زن نابینا دارد. رابطه‌ای که بسیار سعی می‌کند در دل مخاطبان جای باز کند اما به هیچ‌وجه موفق نشده و تنها فیلم را به بیراهه می‌کشد. بعدها که رئیس سابق چیهیرو نیز به فیلم اضافه می‌شود، باری دیگر این ایرادِ به بیراهه کشیدن فیلم تکرار می‌شود. به نظر شخصی بنده اگر فیلم تنها بر روی سه کاراکتر اصلی نام برده شده تمرکز می‌کرد، قطعا می‌توانست اثری به مراتب بهتر را تحویل مخاطب دهد.

شخصیت چیهیرو از این منظر زیباست که با وجود مهربانی، در پشت چشم‌ها و سخنانش معلوم است که در گذشته رنج‌های بسیاری را متحمل شده است. این تداعی در فیلمنامه حکم می‌کند که چندین فلش بک داشته باشیم تا کمی با زندگی چیهیرو و گذشته او آشنا شویم. خوشبختانه فیلم موفق می‌شود چندین فلش بک خوب اما ناکافی را داشته باشد. اگر به جای صحنه‌های اضافه فیلم همچون صحنه‌های مربوط به آکواریوم و ماهی فروشی، به این فلش بک‌ها بیشتر توجه می‌شد؛ قطعا فیلم Call Me Chihiro کشش زیادی را خلق کرده و مخاطب حتی برای چند ثانیه هم احساس خستگی نمی‌کرد. اما چند پارچگی داستان باعث شده تا فیلم بی‌جهت و بی‌دلیل صحنه‌های اضافه داشته باشد و همین زمان ذهنی فیلم را بیشتر از آنچه که هست می‌کند.

اما بازی‌های خوبِ تیم بازیگری و سینماتوگرافی بسیار خوبِ این فیلم آن حس خوبی را که باید و شاید خلق کرده و به فیلم رنگ انسانیت و دوست داشتن می‌زند. از سوی دیگر دوربینِ خوب کارگردان با جای‌گذاری درست و میزانسن قابل قبول، موفق شده اثر را از مدیوم تکنیکی نیز غنی و زیبا کند.

در پایان چنین می‌شود گفت که فیلم Call Me Chihiro اثری انسانی، شیرین و آرام است که تماشای آن را به دوستداران هیروکازو کورئیدا پیشنهاد می‌دهم. همان‌طور که در ابتدای مقاله عنوان کردم، وجود چنین اثر بی ادعا، انسانی و شیرین در میانِ هجوم آثارِ پُر ادعا و تهی بسیار قابل توجه است و باید به چنین فیلم‌هایی بهای بسیار داده شود. پس اگر به دنبال فیلمی انسانی با وایب آرام هستید، بنده به شما دوستان پیشنهاد می‌دهم که حتما به سراغ فیلم Call Me Chihiro رفته و با جان و دل آن را تماشا کنید. البته همان‌طور که در مقاله اشاره شد، فیلم دارای ایرادات بسیاری است که آن را به سختی می‌شود در رده فیلم‌های خوب قرار داد اما باید Call Me Chihiro را دید و حس خوب و آرامِ آن را تجربه کرد.

نمره نویسنده به فیلم: ۷ از ۱۰

منبع: گیمفا