نقد انیمیشن «مزرعه حیوانات» اندی سرکیس | وقتی فانتزی سطحی جای تحلیل سیاسی را می‌گیرد

چارسو پرس در روزگاری که بازخوانی آثار کلاسیک ادبی می‌تواند فرصتی باشد برای نقد قدرت و ساختارهای استبدادی امروز، اقتباس انیمیشنی اندی سرکیس از «مزرعه حیوانات» جورج اورول، به‌جای برانگیختن ذهن مخاطب، تلاش می‌کند با شوخی‌های سطحی و طراحی کارتونی، بیننده را سرگرم کند. اما آیا سرگرمی بدون پیام، می‌تواند حق مطلب را درباره یکی از جدی‌ترین رمان‌های سیاسی قرن ادا کند؟

 بازیگران و صداپیشگان شناخته‌شده، اما بی‌اثر در روایت

با حضور وودی هارلسون در نقش باکسر، اسب زحمتکش و راوی داستان، و ست روگن در نقش ناپلئون، خوک دیکتاتور مزرعه، انتظار می‌رفت که بار احساسی و سیاسی روایت تقویت شود. با این حال، طنزهای فیزیکی، شوخی‌های تکراری و حتی استفاده از جلوه‌های صوتی مانند صدای باد معده، نه تنها باعث بی‌اعتباری روایت شدند، بلکه پیام اصلی اورول را هم به حاشیه بردند.

حذف شخصیت‌ها و تغییر کارکرد تمثیل‌ها

یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های جنجالی فیلم، حذف شخصیت «پیرمرد خردمند» یا همان Old Major است؛ خوکی که در اصل الهام‌بخش انقلاب بود و نمادی از مارکس و لنین محسوب می‌شود. به‌جای آن، خوک کوچکی به نام "لاکی" (با صداپیشگی گیتن ماتارازو) به عنوان کاراکتر کودک‌پسند و نماینده مخاطب معرفی شده که بیش از آن‌که چیزی به روایت بیفزاید، صرفاً بار تصویری فیلم را سبک‌تر کرده است.

اینجا بخوانید: نقد فیلم‌های خارجی

از انقلاب تا سقوط، بدون منطق دراماتیک

جایی که اورول با دقت روند شکل‌گیری استبداد نوین را از دل انقلاب تحلیل می‌کرد، نسخه‌ی سرکیس تنها به چند صحنه‌ی درگیری، رقص، و رپ Old MacDonald بسنده می‌کند. نتیجه، چیزی میان یک موزیک‌ویدئوی کودکان و تقلیدی ناموفق از انیمیشن‌های استودیوی دریم‌ورکس است.

سرمایه‌داری شیطان‌صفت؟ یا تحریف پیام اصلی؟

در نسخه‌ی جدید، انسان‌ها همچون کاریکاتوری از سرمایه‌داران منفور نمایش داده می‌شوند؛ از بانک‌دار بی‌رحم (با صداپیشگی استیو بوشمی) تا بانوی ثروتمند و خودخواهی که به‌دنبال ساخت سد روی مزرعه است (با صداپیشگی گلن کلوز). این تصویر سیاه و سفید از دنیای بیرون، برخلاف هدف اورول در نقد ساختار قدرت است، چراکه تمرکز نویسنده بیشتر بر فساد از درون بود تا تهدیدات بیرونی.

همه «مزرعه حیوانات»ها برابر نیستند!

در نهایت، اقتباس سرکیس از «مزرعه حیوانات» شاید در ظاهر یک پروژه بلندپروازانه و امروزی به‌نظر برسد، اما با حذف مؤلفه‌های حیاتی داستان اصلی، از جمله پایان تاریک آن، عملاً اثری بی‌خاصیت و ناسازگار با هدف جورج اورول خلق کرده است. اگر قرار باشد دانش‌آموز یا مخاطب امروزی این نسخه را جایگزین مطالعه رمان اصلی کند، خطر برداشت اشتباه از پیام اصلی بسیار جدی است.