نقد فیلم «می‌دانم تابستان گذشته چه کردی»: یک اسلشر ساده با طعم «جیغ» اما بدون جذابیت واقعی

چارسو پرس: فیلم بازسازی شده‌ی جنیفر کیتین رابینسون، یک فیلم اسلشر ساده است که کمی حال و هوای فیلم «جیغ» (Scream) را دارد و به همان سبک فیلم‌هایی ساخته شده که در سینماهای دهه نود دیده می‌شد.

وقتی «I Know What You Did Last Summer» در سال ۱۹۹۷ اکران شد، ژانر فیلم‌های اسلشر تقریباً ۲۵ ساله بود و همه چیز درباره آن ژانر، انجام شده و دیده شده بود. این ژانر از فیلم‌های ترسناک خشن و سرشار از خشونت مثل «خانه آخر سمت چپ» (۱۹۷۲) متولد شده بود که در زمان خود تکان‌دهنده و ترسناک بودند. «قتلگاه زنجیری تگزاس» (۱۹۷۴) آن را به سطح هنری روان‌شناختی نزدیک کرد و «هالووین» (۱۹۷۸) این ژانر را وارد جریان اصلی کرد. فیلم‌های «جمعه سیزدهم» با فرمول‌هایی تکراری، و «من به قبر تو تف می‌اندازم» (۱۹۷۸) که وجهه‌ای فمنیستی داشت، ژانر را شکل دادند. در دهه هشتاد، فیلم‌های اسلشر تبدیل به نمایش‌هایی بی‌رحمانه و اغراق‌آمیز شدند، مانند سری «کابوس در خیابان الم»، و تعداد زیادی فیلم‌های درجه سه و کم‌بودجه ساخته شدند.

نوآوری فیلم «I Know What You Did Last Summer» در سال ۱۹۹۷، شخصیت قاتل ترسناک یا داستان نبود، بلکه تبدیل آن به فیلمی جوان‌پسند و شیک با ستاره‌های زمان خود مثل سارا میشل گلر، رایان فیلیپه و جنیفر لاو هیوت بود. این فیلم نقطه پایانی برای ژانر اسلشر به عنوان یک محصول مصرفی بود که البته تا حدی قابل تماشا و فراموش‌شدنی بود.

بیشتر بخوانید: نقد فیلم Before/After | نگاهی صمیمی به پیوند مو و پیوند دل در یک درام بلژیکی متفاوت

نکته جالب اینکه فیلم‌نامه این فیلم را کوین ویلیامسون نوشت که پیش از آن فیلم «جیغ» را ساخته بود؛ فیلمی که خود به نقد و تحلیل ژانر اسلشر پرداخته بود و مخاطبان را با هوشمندی درگیر کرد. اما «I Know What You Did Last Summer» این ژانر را به ریشه‌های ساده و بی‌حساسیتش بازگرداند.

اما حالا با گذشت ۵۰ سال از تولد ژانر اسلشر، بازسازی این فیلم چه چیز جدیدی دارد که ارائه دهد؟ فیلم جدید کاملاً سرراست و ساده است و صحنه‌های کشتار به شدت تکان‌دهنده یا هیجان‌انگیز نیستند؛ گویا فیلم بیشتر می‌خواهد یک معمای قتل باشد تا ترسناکِ اصیل. حتی با وجود رده‌بندی سنی R، فیلم بیشتر به یک فیلم PG-13 شبیه است.

داستان همان است: گروهی از جوانان ثروتمند پس از شرکت در یک مهمانی، در یک پیچ خطرناک جاده، باعث تصادف مرگباری می‌شوند و پس از آن پیمان می‌بندند که هیچکس ماجرا را به کسی نگوید. اما اکنون قتل‌هایی شروع می‌شود که ممکن است به خاطر آن حادثه گذشته باشد.

در نسخه جدید، موضوع مالکیت و پول و طبقه اجتماعی به عنوان مضمون اصلی مطرح است؛ شهر جنوبی ساحلی که داستان در آن رخ می‌دهد، پس از آن حادثه قدیمی از فروپاشی املاک و سقوط ارزش آن، حالا به مکانی گران‌قیمت و لوکس تبدیل شده است و شخصیت‌های اصلی، فرزندان خانواده‌های پولدار و طبقه بالا هستند که برای پول و موقعیت اجتماعی خود خطر می‌کنند.

شخصیت‌ها شامل دانیكا (مدلین کلاین) عروس آینده‌دار که دچار نوعی خودخواهی شدید و وابستگی به مدیتیشن و روان‌درمانی است، و آوا (چیس سوی واندز) دوست صمیمی دانیكا که برای او از نامزدش هم مهم‌تر است، و تدی (تایریک ویترز) نامزدش، که شخصیتی پر از تناقض است. همچنین شخصی به نام استی (سارا پیجئون) که زمانی دوست‌شان بوده اما به دلیل سقوط مالی پدرش از جمع کنار گذاشته شده، حضور دارد که در ماجرا تأثیرگذار است.

رابینسون در بازسازی از فیلم‌هایی مثل «جیغ» و «Bodies Bodies Bodies» الهام گرفته و شخصیتی جالب به نام گابریته بشتل، خواننده و مدل و مجری پادکست‌های وحشت، به فیلم اضافه کرده است. قاتل همیشه در سایه است و ماسک ندارد که این باعث می‌شود هویت او معمای اصلی داستان باشد.

بیشتر بخوانید: نقد فیلم «Madly» | کمدی رمانتیک ایتالیایی با فرمولی تکراری اما قابل بازسازی

از نکات قابل توجه فیلم حضور سه بازیگر اصلی نسخه قبلی به صورت نقش‌های جانبی است؛ جنیفر لاو هیوت در نقش استاد حقوقی که از حادثه گذشته هنوز آسیب دیده، فردی پرینز جونیور در نقش صاحب بار محلی و سارا میشل گلر در یک صحنه خواب‌آلود ظاهر می‌شوند.

اما سوال اصلی این است که آیا برای این شخصیت‌ها اهمیتی قائل می‌شویم؟ پاسخ منفی است. مشکل این نیست که بازیگران ضعیف‌اند، بلکه ساختار فیلم به گونه‌ای است که ما بیشتر دوست داریم این شخصیت‌ها کشته شوند تا اینکه نگرانشان باشیم. هویت قاتل نیز پیش‌بینی‌پذیر و تقلیدی از فیلم‌های «جیغ» است.

در نهایت، بازسازی «I Know What You Did Last Summer» شاید تنها موفق باشد که ما را یاد فیلم اورجینال بیندازد، اما این موفقیت هم چندان ارزشمند نیست و شاید بهتر بود اسم فیلم اینگونه باشد: «می‌دانم چه چیزی را در سینمای دهه نود دیده‌ای و هنوز هم می‌بینی.»