فیلم بلژیکی «Before/After» به کارگردانی مانوئل دوپون، با نگاهی مستندگونه به سفر دو مرد برای پیوند مو در استانبول، رابطه‌ای لطیف و آسیب‌پذیر را روایت می‌کند. نگاهی داریم به این اثر متفاوت که در جشنواره کارلووی واری درخشید.

چارسو پرس: در جهانی که پیوند مو به یکی از نمادهای مدرن بازسازی ظاهری تبدیل شده، فیلمی مثل Before/After جسورانه پا به عرصه‌ای می‌گذارد که کمتر در سینما به آن پرداخته شده است. اما این فیلم فقط درباره زیبایی یا درمان طاسی نیست؛ بلکه درباره تکه‌هایی از هویت، مردانگی، رابطه و ترمیم زخم‌هایی‌ست که دیده نمی‌شوند. مانوئل دوپون، کارگردان بلژیکی، با نگاهی صمیمی و مستندگونه، از دل یک موقعیت به ظاهر ساده و روزمره، به سراغ لایه‌هایی عمیق‌تر از روح انسان می‌رود؛ جایی که امید به شروع دوباره، با ترسی پنهان و گاه خجالتی گره خورده است.


اگر در سال‌های اخیر به استانبول سفر کرده باشید، احتمالاً با صحنه‌ای آشنا و در عین حال عجیبی روبه‌رو شده‌اید: مردانی که با سرهای پانسمان‌شده، خون‌آلود یا لکه‌دار در میان جاذبه‌های گردشگری قدم می‌زنند. این افراد نه بازمانده‌های یک آخرالزمان زامبی‌محور، بلکه مشتریان کلینیک‌های پیوند موی ارزان‌قیمت و مشهور ترکیه‌اند. اگرچه شوخی با آن‌ها آسان است، اما پشت هر زخم روی سر، داستانی از ناامنی، ترس از پیری و امیدی لرزان برای آغاز دوباره نهفته است.


فیلم «Before/After» ساخته مانوئل دوپون، کارگردان بلژیکی، دقیقاً بر همین داستان‌های انسانی متمرکز است. این فیلم که در بخش پروکسیمای جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی واری به نمایش درآمد و موفق به دریافت تقدیر ویژه هیئت داوران شد، اثری کوچک و بی‌ادعاست، اما با قلبی بزرگ. فیلمی با ساختاری شبه‌مستند که بازیگران آن، ژرمی لمبلو و بپتیست لوکلر، در زندگی واقعی نیز همانند شخصیت‌های‌شان، در حال گذراندن مراحل واقعی کاشت مو هستند.


بیشتر بخوانید: نقد فیلم «Guns & Moses» | خاخام، اسلحه و عدالت در صحرای کالیفرنیا


همین رویکرد، به فیلم حس واقع‌گرایانه‌ای می‌دهد؛ نگرانی‌ها، اضطراب‌ها و دلهره‌های حین عمل و پیش از آن، واقعی و لمس‌پذیر هستند. و این تنها جنبه پزشکی ماجرا نیست که مورد توجه قرار گرفته؛ بلکه فیلم با دقتی شاعرانه، روابط انسانی، آسیب‌پذیری‌های مردانه و شکل‌گیری آرام یک رابطه عاشقانه همجنس‌گرایانه را نیز به تصویر می‌کشد.


داستان با دیدار اتفاقی ژرمی و بپتیست آغاز می‌شود. ژرمی، که خانه بزرگی از پدرش به ارث برده، بپتیست را سوار ماشین می‌کند؛ مردی که مدتی‌ست در خودرو زندگی می‌کند. بین آن‌ها کششی ظریف وجود دارد، اما آن‌چه ابتدا آن‌ها را به هم نزدیک می‌کند، طاسی مشترک‌شان است. بپتیست، مردی درشت‌هیکل، با موهای بلند و کم‌پشت تلاش دارد ظاهرش را کنترل کند، در حالی که ژرمی، جوان‌تر و ظریف‌تر، با گوشواره‌هایی درخشان به دنبال جوانی ازدست‌رفته است.


با برشی سریع، هر دو در استانبول هستند. آن‌ها اتاقی ارزان در هتلی گرفته‌اند و به کلینیک‌های پیوند مو مراجعه می‌کنند. فضای سیاسی ترکیه در پس‌زمینه، با انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۳، به زیبایی با تردیدها و امیدهای شخصی دو مرد پیوند خورده است. دوربین «تیبو اگله»، فیلم‌بردار فیلم، حس ناآرامی جمعی را به خوبی در میان خیابان‌های شلوغ استانبول ثبت می‌کند.


عمل جراحی با دقت و صراحت به تصویر کشیده شده است؛ از مشکل زبان در مراحل حساس گرفته تا اضطراب‌های آخرین لحظه پیش از کشیدن خط روی پیشانی. و البته، ترس از این‌که پس از عمل، ظاهرشان همان چیزی نباشد که انتظار داشتند. اما شاید مهم‌تر از ظاهر، همراهی است که در این مسیر پیدا کرده‌اند. «اگه موهامون خراب شد، حداقل هر دومون تو یه قایقیم»؛ جمله‌ای که هم طنزآمیز و هم به طرز عجیبی رمانتیک است.


بیشتر بخوانید: نقد فیلم «Madly» | کمدی رمانتیک ایتالیایی با فرمولی تکراری اما قابل بازسازی


در یکی از لحظات کلیدی، ژرمی می‌گوید: «یه صفحه تازه باز شده، می‌تونم یه آدم جدید بشم.» اما فیلم در پرده پایانی‌اش، با ابهامی تأمل‌برانگیز، این پرسش را مطرح می‌کند که تا چه حد می‌توان با تغییرات ظاهری، احساس درونی را عوض کرد؟ و آیا تغییرات عمیق‌تر، نیاز به جراحی‌هایی از جنس دیگر ندارند؟


فیلم Before/After نه تنها تجربه‌ای متفاوت در روایت داستان‌های انسانی‌ست، بلکه نمونه‌ای درخشان از تلاقی فرم مستند و داستانی است؛ جایی که مرز بین واقعیت و خیال محو می‌شود و آن‌چه باقی می‌ماند، یک حس ناب از صداقت است. این فیلم با پرداختی بی‌ادعا اما عمیق، تماشاگر را دعوت می‌کند تا از سطح پوست به لایه‌های درونی‌تری از هویت، مردانگی و ارتباط انسانی نفوذ کند. در نهایت، «قبل/بعد» فقط درباره بازگرداندن مو نیست — بلکه درباره بازسازی خود است، اگر جرأت نگاه‌کردن به آینه‌ی درون را داشته باشیم.