اچ مثل شاهین»؛ نقد فیلمی درباره غم، پرواز و پرندگان شکاری

چارسو پرس: کتاب «اچ مثل شاهین» خاطرات لایه‌مند و تحسین‌شده‌ای است که هلن مک‌دونالد پس از مرگ پدرش، عکاس نامدار «علیسدیِر مک‌دونالد» مشهور به «علی مک» نوشت. او برای کنار آمدن با فقدان، تصمیمی غیرمعمول گرفت: خرید و تربیت یک شاهین. همین انتخاب غیرمنتظره، هسته اصلی خاطرات و حالا فیلمی است که در جشنواره تلوراید به نمایش درآمد.

کلر فوی در نقش هلن تصویری از زنی سرسخت، زودرنج و گاه غیرقابل‌تحمل ارائه می‌دهد؛ شخصیتی که در میان غم، پرندگان را به خانه می‌آورد و به آن‌ها دل می‌بندد. شاهین او، «میبل»، نه حیوان خانگی بلکه همراهی است که به او انگیزه ادامه زندگی می‌بخشد. تصاویر طولانی و خیره‌کننده از پرواز، شکار و زیبایی شاهین، فیلم را از یک روایت فلسفی به پرتره‌ای بصری از پیوند انسان و طبیعت بدل می‌سازد.

فیلم با فلاش‌بک‌هایی از رابطه صمیمانه هلن با پدرش، پیوندی عاطفی می‌سازد که فقدان او را برای تماشاگر ملموس‌تر می‌کند. بازی برندن گلیسون در نقش علی مک، پدری مهربان و کنجکاو، یادآور ریشه‌های علاقه هلن به پرندگان است. حضور مادر (با بازی لینزی دانکن) و دوست صمیمی‌اش کریستینا (با بازی دنیس گاف) هم بُعد انسانی روایت را تقویت می‌کند.

کارگردان با تمرکز بر روند تربیت شاهین – از خرید او از پرورش‌دهنده تا جلب اعتمادش با گوشت خام – مراحل شکل‌گیری این رابطه خاص را نشان می‌دهد. تصاویری که گاه طولانی به نظر می‌رسند اما سرشار از شگفتی بصری‌اند. در کنار آن، فیلم به موضوعات عمیق‌تری چون سلامت روان، معنای سوگواری و یافتن راه‌های متفاوت برای ادامه زندگی پس از فقدان می‌پردازد.

اگرچه بسیاری از ظرافت‌های زبانی و ادبی کتاب در فیلم جای خالی دارند، اما بازی کلر فوی و حضور واقعی پرندگان شکاری، تجربه‌ای حسی و متفاوت می‌سازند. همان‌طور که منتقدان یادآور شده‌اند، «اچ مثل شاهین» بیشتر از آنکه روایت مراحل غم باشد، داستان پیوندی غیرمعمول میان انسان و پرنده است؛ پیوندی که یادآور می‌شود در دل تاریک‌ترین لحظات زندگی هم می‌توان پرواز را دوباره یافت.