حکایت آنچه بر تئاتر ایران در سال کرونازده ۱۳۹۹ گذشت، حکایت مکرر مشتاقی علاقمندان به این هنر و همزمان مهجوری آن در نگاه سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان این روزگار بحرانی بود.
تعدادی از فعالان حوزه تئاتر خیابانی درباره عملکرد بخش خیابانی این دوره از جشنواره تئاتر فجر و نحوه انتخاب هیات داوران و هیات انتخاب جشنواره گلایه‌هایی را مطرح کردند.
بررسی چهاردهه برگزاری جشنواره تئاتر فجر و آنچه در پی آن به وجود آمده نشان می‌دهد این بدن با نقصان‌ها و كاستی‌های متعدد دست به گریبان است. مشكلاتی كه هرگز برطرف نشده و ظاهرا عزمی هم برای بهبودی آن وجود ندارد؛ از جمله می‌توان به تغییر مداوم و هر ساله دبیر جشنواره، شیوه برگزاری، بخش‌ها، رویكردها و مواردی از این دست اشاره كرد.
حدود یک هفته تا شروع جشنواره تئاتر فجر باقی مانده و بیش از ۱۵۰ اثر برای شرکت در این رویداد معرفی شده‌اند، اما یکی از مهمترین سوال‌های تئاتری در این روزها این است که آیا این جشنواره می‌تواند محفلی برای آشتی مخاطب با سالن‌ها و کمک به تئاتر کرونا زده‌ی امسال باشد؟
آنچه که در تجمع اعتراضی هنرمندان در مقابل مجلس صورت گرفت، خواسته به حق اهالی تئاتر بود اما می‌توان رد انحراف از این خواسته به حق هنرمندان را نیز مشاهده کرد.
حسين كياني: خوب است، همين طوري خيلي خوب است، هم ما آنها را فراموش مي‌كنيم و هم آنها ما را... تماشاگران را مي‌گويم كه همزمان ديدن، خوانندگان نمايشنامه‌هاي ما نيز بودند. قرار نبود كسي كار بكند، قراري هم نيست كه كاري انجام شود، همه چيز در يك رخوت لش‌واره بي‌سرانجام رو به سوي جمود نعش و انجماد بي‌بازگشت پيش مي‌رود، يك‌جور خواب زمستاني دايمي كه از آن زمستانِ هشت تا اين زمستانِ نُه، كاري كرد كه هشتِ ما در گروي نهِ‌مان ماند و از اين گرويي درنيامد كه نيامد، خوب جوري است.
جز اصغر فرهادی، داریوش مهرجویی و وحید جلیلوند که از غایبان مهم جشنواره هستند، سینماگران مطرح و ستاره‌های مختلفی در متفاوت‌ترین دوره جشنواره فجر حضور خواهند داشت.
همه نوع اتفاقات و بلاهایی که باید برسر یک بنای تاریخی بیاید تا از هم بپاشد، به سر بنای ثبت ملی شده «تئاتر شهر» آمده است.
اگر کاری برای سالن‌های لاله‌زار نشود، یک دهه دیگر نه از تئاتر نصر چیزی باقی می‌ماند و نه از تئاتر پارس.
پس از اجراي نمايش‌هاي «ميراث» و «ضيافت» در پاييز 1346، اولين تجربه مستقل بهرام بيضايي در كارگرداني تئاتر، نشستي با حضور سعيد سلطان‌پور، آربي آوانسيان، سيروس طاهباز، محمود دولت‌آبادي، مليكيان و شخص بيضايي برگزار مي‌شود.
صنعت تئاتر با كمك فناوري‌هاي غوطه‌وري (immersive theater)، از‌جمله واقعيت مجازي (VR)، واقعيت افزوده (AR) و واقعيت تركيبي (MR) درحال جهت‌دهي تازه‌اي به هنر نمايش است. سالن‌هاي تئاتر نيز از ماجرا عقب نمانده‌اند و توسعه‌دهندگان اين برنامه‌هاي كاربردي با روش‌هاي غيرمنتظره‌اي به اين سالن‌ها كمك مي‌كنند تجربه‌هاي متنوع و چشمگيري را براي مخاطبان خود ايجاد كنند. AR و VR الگوي سنتي بازيگر-فضا-مخاطب را تغيير داده و آن را بيشتر به رابطه بين مخاطب و فضا تبديل كرده‌اند.
اوایل آذر ماه، لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۱۴۰۰ به مجلس ارائه شد. لایحه‌ای که بودجه بخش تئاتر آن دست‌کم روی کاغذ از افزایش ۴۳ درصدی نسبت به سال گذشته خبر می‌داد. آیا این رقم در عمل هم محقق می‌شود؟ آیا این بودجه کفاف جبران خسارات هنرمندان و تماشاخانه‌داران را در سال کرونایی می‌دهد؟
چه کسی فکرش را می‌کرد آن انباری بی‌ستون که متعلق به سلف‌سرویس دانشگاه بود، روزی مکان درخشش جمعی از نامداران فرهنگ این کشور شود، اما از خوش‌اقبالی این انبار متروکه بود که روزگار برایش چنین تقدیری معین کرد.
عليرضا نادري در سال 93: گزارش مالي در خانه تئاتر هيچ معنايي ندارد و مديرعامل بايد بداند اين بسيار بد است؛ هر چند همه ما به پاكدستي ايشان اعتراف مي‌كنيم ولي متاسفانه خبري از گزارش نيست. يا مثلا ماجراي تعاوني مسكن امروز با اختلاف نظرهايي مواجه شده كه به آن ورود نمي‌كنيم چون جابه‌جايي پول صورت گرفته است اما هيچ كس در اين رابطه توضيحي نمي‌دهد.»
سال ۱۳۴۷ وقتی پری صابری تازه از فرانسه برگشته بود مدیر فوق برنامه دانشکده هنرهای زیبا شد و تصمیم گرفت جایی برای اجرای نمایش در آن دانشکده دست و پا کند که پاتوقی فرهنگی برای دانشجویان باشد و قلبی تپنده برای تئاتر ایران.
سال 1376 محمد خاتمي رييس‌جمهور ايران مي‌شود و حسين سليمي وارد مركز هنرهاي نمايشي مي‌شود. سليمي همانند مديران سابق از تقيان مي‌خواهد سكان مجله نمايش را به دست بگيرد. به نظر مي‌رسد همه‌چيز بر وفق مراد است تا آنكه در اواخر دولت خاتمي، خسرو نشان، يكي از پرحاشيه‌ترين مديران مركز هنرهاي نمايشي وارد دفتر خيابان شهريار مي‌شود.
قريبيان كه صداي «جلال مقامي» روي غالب نقش‌هاي اوليه‌اش و صداي پر طنين «منوچهر اسماعيلي» درنقش‌هاي پرتحرك‌تر وجنگي او شنيده مي‌شد از ابتداي دهه70 صدايش نيز همراه نقش‌هايش شد.
برخی از مدیران تماشاخانه‌های خصوصی درباره طرح فعالیت تئاتر پیش از ساعت ۱۸ می‌گویند: از آنجا که خیلی از مخاطبان تئاتر شاغل یا دانشجو هستند، نمی‌توانند در این ساعت از روز به تماشای تئاتر بیایند و در نتیجه با طرحی از پیش شکست‌خورده مواجه هستیم.
تاريخ تئاتر ايران پر است از تجارب متعدد تاسيس و تعطيلي مداوم سالن‌هاي نمايش خصوصي. مردم هربار تلاش كرده‌اند كه كوتاهي، مخالفت، بي‌توجهي، بي‌علاقگي دولت‌ها را با دست خالي كنار بزنند، ققنوس‌وار پربگشايند و راهي باز كنند، اما هربار به سد دولت‌ها برخورده‌اند. متن اعلام پايان راه تئاتر مستقل آگاهانه به همين موضوع اشاره مي‌كند.
اگر كسي از وزارت ارشاد حقوقي دريافت مي‌كند يا به نحوي ماموريتي در اين وزارتخانه دارد، نمي‌تواند همزمان طرف يكي از قراردادهاي مالي وزارتخانه باشد.» با انتشار كمك‌هزينه‌هاي سال 1398 در حوزه تئاتر، آنچه مشهود بود پرداخت پول نقد به شخصيت‌هاي مرتبط با وزارت ارشاد بود.
