جنگ در آثار نمایشی، همواره بستری برای واکاوی روان انسان، قدرت تخیل و پیامدهای مخرب خشونت جمعی بوده است. در این یادداشت، دو روایت نمایشی از دو سوی جهان – «رقصی چنین» نوشته محمد رضایی‌راد و «در منطقه جنگی» از یوجین اونیل – مرور می‌شوند؛ دو اثر با نگاهی انسانی و نمادین به جنگ، تنهایی، فقدان و ایستادن در مرز خیال و واقعیت.
نمایش «عزادار» به نویسندگی امیر نجفی و عرفان غفوری و کارگردانی نجفی، روایتی گروتسک و تأمل‌برانگیز از مرگ پدر، بازتولید اقتدار پدرانه و بن‌بست خانواده ایرانی است؛ اثری که در امتداد دغدغه‌های اجتماعی و فلسفی کارگردان، مواجهه‌ای طعنه‌آمیز با مفهوم پدرسالاری در بستر سوگواری خانوادگی ارائه می‌دهد.
به نقل از مشاور رسانه‌ای پروژه، پیش‌فروش بلیت نمایش «پلکانی به‌سوی بهشت» به نویسندگی و کارگردانی داریوش رعیت از ساعت ۱۲ ظهر یکشنبه ۸ تیر آغاز شد. این نمایش با بازی نادر فلاح و پریزاد سیف، از ۱۸ تیر در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر به صحنه می‌رود.
به نقل از روابط عمومی مجموعه تئاتر شهر، دور جدید اجراهای این مجموعه فرهنگی از یکشنبه ۸ تیر با دو نمایش «آداب شکار روباه» در تالار چهارسو و «زخم‌هایم را بو بکش» در کارگاه نمایش آغاز می‌شود. این نمایش‌ها پس از وقفه‌ای کوتاه، بار دیگر میزبان مخاطبان خواهند بود.
امیرحسین حریری، مدیر مرکز تئاتر مولوی با اشاره به وقفه دو هفته‌ای اجراهای نمایشی در پی حملات اخیر، از آغاز رسمی فعالیت‌های نمایشی این مرکز از ۹ تیر با ادامه رپرتوار پایان‌دوره مدرسه تئاتر مولوی خبر داد. همچنین قرار است فراخوان هشتمین جشنواره نمایشنامه‌خوانی مولوی به‌زودی منتشر شود.
هفتمین دوره جشنواره تئاتر «شهر» با شعار «تهران؛ بازخوانی یک هویت اصیل» و پس از وقفه‌ای هشت‌ساله، به همت خانه نمایش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار می‌شود. این دوره با تمرکز بر هویت فرهنگی و اجتماعی تهران، در پی ارائه روایت‌هایی تازه از این شهر زنده و پرماجرا است.
نمایش «شب امتحان» با بازی دارا حیایی و به نویسندگی و کارگردانی روح‌الله صدیقی، که به دلیل وقفه‌ای دو هفته‌ای ناشی از جنگ تحمیلی متوقف شده بود، بار دیگر از سر گرفته می‌شود. این اثر نمایشی هر شب ساعت ۲۱:۳۰ در تماشاخانه ملک اجرا خواهد شد.
جمال اجلالی، بازیگر شناخته‌شده تئاتر، سینما و تلویزیون، صبح امروز ۸ تیر در سن ۷۸ سالگی پس از تحمل یک دوره بیماری، در منزل خود چشم از جهان فروبست.
عمارت نمایشی نوفل‌لوشاتو در پی وقفه‌ای کوتاه، از یکشنبه ۸ تیر با اجرای دو نمایش «ریکاوری» و «راز شکست فاتحان» فعالیت خود را از سر می‌گیرد.
چهار نمایش «عامدانه عاشقانه قاتلانه»، «قرمز»، «هیچهایک» و «مَرد مصلوب به گاو مُرده» از ۱۰ تیر در سالن‌های شماره ۲ و ۳ مجموعه تئاتر لبخند روی صحنه می‌روند.
صدمین شماره فصلنامه علمی «تئاتر» به سردبیری مصطفی مختاباد و با تمرکز بر موضوعات نظری، تاریخی و اجرایی تئاتر در بهار ۱۴۰۴ منتشر شد. این شماره شامل شش مقاله علمی‌پژوهشی از پژوهشگران مختلف درباره مفاهیمی چون زمان اسطوره‌ای در آثار بیضایی، گروتسک باختینی، تن‌زیبایی‌شناسی و رئالیسم پسااستعماری است. فصلنامه «تئاتر» با سابقه‌ای نزدیک به چهار دهه، یکی از مهم‌ترین منابع پژوهشی در حوزه نمایش ایران محسوب می‌شود.
علی شمس، نویسنده و کارگردان نمایش «بر زمین می‌زندش» که قرار بود از ۸ تیرماه در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برود، با اشاره به توقف تمرین‌ها به دلیل شرایط بحرانی کشور، از اختلاف مالی با سازنده دکور و تأخیر در انتقال آن به سالن اجرا خبر داد. او گفت در بهترین حالت، اجرای نمایش به هفته پایانی تیر موکول خواهد شد.
نمایش تحسین‌شده «آداب شکار روباه» به نویسندگی ابراهیم عادل‌نیا و کارگردانی محمد شاکری، روز یکشنبه ۸ تیرماه ۱۴۰۴ رأس ساعت ۱۹ به‌صورت رایگان در سالن چهارسوی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می‌رود. این اجرا به پاس همدلی با مردم و به افتخار وطن، همزمان با شب افتتاحیه، میزبان چهره‌های برجسته تئاتر و سینما خواهد بود.
خانه هنرمندان ایران در ادامه میزبانی از آثار نمایشی متنوع، از این هفته شاهد اجرای دو نمایش تازه است. «اوبِرمِنش» به کارگردانی افشین حسنی‌کیا و تهیه‌کنندگی سجاد افشاریان هر روز ساعت ۱۸:۳۰ روی صحنه می‌رود، و نمایش «کاسپار» به کارگردانی فرید ادهمی و تهیه‌کنندگی هدیه کاملی نیز هر شب از ساعت ۲۰:۳۰ در سالن اجرا می‌شود.
حیدر رضایی، نویسنده، کارگردان و بازیگر باسابقه تئاتر ایلام که سال‌ها با دغدغه و صداقت در عرصه هنرهای نمایشی فعالیت داشت، چشم از جهان فرو بست. سعید خیرالهی، رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان ایلام، در پیامی این ضایعه را به جامعه هنری کشور تسلیت گفت و از تأثیر ماندگار رضایی بر فرهنگ نمایشی منطقه یاد کرد. مراسم تشییع پیکر این هنرمند فقید صبح فردا، ۵ تیر ۱۴۰۴، در زادگاهش شهرستان دهلران برگزار می‌شود.
نمایش «پدر» اثر آگوست استریندبرگ با کارگردانی ونداد صادقی از پنجشنبه ۵ تیر اجرای دوباره خود را در پردیس تئاتر شهرزاد آغاز می‌کند و در راستای ادای احترام به مخاطبان تئاتر در تهران، اجراهای سه شب نخست این نمایش (۵ تا ۸ تیر) به‌صورت رایگان برگزار خواهد شد. این اثر نمایشی با گروهی پرتعداد از بازیگران و عوامل حرفه‌ای، میزبان علاقه‌مندان تئاتر خواهد بود.
نادره رضایی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به تأثیر شرایط جنگی اخیر بر فعالیت‌های هنری کشور، اعلام کرد که بسیاری از اجراهای نمایشی و موسیقایی متوقف شده‌اند. او از برنامه‌هایی برای جبران روزهای از دست‌رفته، حمایت از گروه‌های آسیب‌دیده و اجرای برنامه‌های خیابانی و آیینی در ماه‌های آینده خبر داد.
با فروکش کردن تنش‌ها و اعلام آتش‌بس، فعالیت‌های هنری به تدریج از سر گرفته می‌شوند. در این میان، نمایش «امشب به صرف بورش...» به کارگردانی صابر ابر و با بازی الهام کردا، به عنوان نخستین اثر نمایشی پس از وقفه‌ی دو هفته‌ای، اجرای خود را دوباره آغاز کرد و با استقبال پرشور تماشاگران روبه‌رو شد.
صابر ابر اجرای نمایش خود را از روز سه شنبه، سوم تیر ماه از سر می‌گیرد.
مجموعه تئاتر شهر و تالار هنر با صدور اطلاعیه‌هایی مجزا اعلام کردند که فعالیت خود را از روز یکشنبه یکم تیر ماه آغاز می‌کنند.
الیکا عبدالرزاقی پس از تجربه «هملت»، این‌بار با اجرایی موسیقی‌محور از تراژدی جاودان «شاه لیر» در سالن اصلی تئاتر شهر حاضر شده است؛ نمایشی پر زرق‌وبرق و پُر بازیگر که میان فرم، احساس، و موسیقی، لیر را با مخاطب طبقه متوسط امروز آشتی می‌دهد.
در روزگاری که تئاتر رسمی کشور در گرداب ابتذال، سانسور و سرمایه‌سالاری فرو رفته، اجرای نمایشی ساده اما تأمل‌برانگیز از گروهی دانشجوی مشهدی در تالار مولوی، بار دیگر نشان داد که تئاتر دانشگاهی هنوز نفس می‌کشد. نمایش «کولر» با نگاهی بی‌پیرایه اما عمیق، تصویری از تنهایی، شکست روابط اجتماعی و گسست انسان معاصر از مفهوم دوستی ارائه می‌دهد؛ آن هم در بلندترین نقطه یک خانه، جایی که کولر از کار افتاده اما «بامداد خمار» هنوز در پی نسیمی از رفاقت است.
نمایش عزادار به کارگردانی امیر نجفی با بهره‌گیری از ساختار پست‌دراماتیک و نگاهی روان‌تحلیلی، روایتی پرتنش از سوگ، فقدان و فروپاشی نقش‌های خانوادگی ارائه می‌دهد. اثری که به‌جای نمایش مرگ، به بازنمایی خالی‌بودن و تقلای بی‌ثمر برای پر کردن آن می‌پردازد؛ روایتی تراژیک و گروتسک که تماشاگر را در چرخه‌ای بی‌پایان از انکار و شبیه‌سازی گرفتار می‌کند.
نمایش جغد به نویسندگی و کارگردانی سعید حسنلو، اقتباسی ایرانی و جسورانه از فیلم «زندگی دیگران» است؛ نمایشی با طراحی صحنه‌ای نوآورانه و بازی‌هایی چشمگیر که به‌ویژه در ارائه مفهوم «نظارت» و «خفقان» در فضای سیاسی و هنری موفق عمل می‌کند. حسنلو با نگاهی زن‌محور، فراتر از روایت انسانی فیلم اصلی، تمرکزش را بر سانسور، سرکوب و حق حذف زنان در تئاتر مردسالارانه امروز معطوف کرده است.
حسین پاکدل با نمایش تازه‌اش، «امر ملوکانه»، تماشاگر را به سفری عاشقانه در دل تاریخ ایران می‌برد؛ از دربار قاجار تا کودتای رضاشاهی، از استبداد و طاعون تا زنانی که صدای اعتراض‌شان را در دل سنت فریاد می‌زنند. گفت‌وگویی صمیمی در عصری بهاری با کارگردانی که تاریخ را از نگاه عشق و اخلاق بازمی‌نویسد.
در میان اجراهای متنوع هشتمین جشنواره ملی تئاتر دانشجویی «اردیبهشت» دامغان، نمایش «خط چشم» به کارگردانی نازنین سالاری‌فر، با اقتباسی خلاقانه و رادیکال از «کودک مدفون» سام شپارد، به اثری متفاوت بدل شد. نمایشی که با درآمیختن گروتسک، ابزورد، و طنزی سیاه، فروپاشی یک خانواده ایرانی را در فضایی بارانی و جفنگ، با لحنی جسورانه و اجرایی خوش‌ریتم به تصویر کشید.
نمایشنامه «فعل» محمد رضایی‌راد از آن دست آثاری است که بیش از آن‌که بر صحنه تئاتر جان بگیرد، در ذهن مخاطب زنده می‌شود. اثری موجز، نمادین، عمیق و چندلایه که با بهره‌گیری از عناصر زبان، تاریخ، عرفان و روان انسان، روایتی تامل‌برانگیز از تنهایی، عشق و رهایی می‌آفریند؛ روایتی که هم صحنه دارد و هم سایه، هم کلمات دارد و هم سکوت، هم اکنون است و هم تاریخ.
نمایشنامه «پیکوپین» نوشته تایماز رضوانی، با حضور جمعی از بازیگران و صحنه‌خوانی پریسا ملک‌زاده، روز پنجشنبه ۲۲ خرداد ساعت ۱۹ در سالن استاد شهناز خانه هنرمندان ایران روخوانی خواهد شد.
عمارت هما با سه سالن نمایشی و یک اجرای محوطه‌ای، این شب‌ها میزبان تماشاگران با مجموعه‌ای از آثار نمایشی متنوع است؛ از اقتباس‌های ادبی و نمایش‌نامه‌های کلاسیک تا فرم‌های خلاقانه و تجربی مانند «وندینگ ماشین» که تماشاگر را به انتخاب و تماشای مینی‌تئاتر دعوت می‌کند.
نخستین رپرتوار دانشگاهی پژوهش‌محور در بوتیک هنر ایران با نمایش‌هایی از آثار بهرام بیضایی و اجرای کارگردانان و بازیگران جوان چون سجاد ملکی، میترا آقابابایی، میلاد ترابی و شهاب سلیمیان در سالن‌های مختلف این مجموعه نمایشی آغاز شد.
فراخوان اولین دوره جشنواره ملی زنان و خانواده در سه بخش فیلم، هنرهای نمایشی و هنرهای تجسمی منتشر شد. این رویداد فرهنگی از ۱۰ تا ۱۳ شهریور ۱۴۰۴ به دبیری امیر کرم یزدی در تهران برگزار می‌شود.
نمایش موزیکال «فیل ترانه» به نویسندگی و کارگردانی فرزانه میرزایی‌دامغانی و تهیه‌کنندگی رکسانا خلوتی از روز چهارشنبه ۲۱ خرداد به مدت سه روز در تماشاخانه صحنه آبی اجرا می‌شود. این نمایش با حضور بازیگران کودک و نوجوان و با محوریت ماجرایی در جنگل، پذیرای تماشاگران خردسال است.
نمایش «پریزاد» به کارگردانی محمدرضا مرزبان و با حضور جمعی از بازیگران مطرح، روایت‌گر مهاجرت ایرانیان در دهه ۲۰ شمسی و ماجراهای یک شب برفی در قهوه‌خانه‌ای متروکه است.
نخستین نمایشگاه «تَن‌پوشِ پهلوان» که به طراحی صحنه، لباس و آکسسوار نمایش‌های موزیکال «هفت‌خان اسفندیار» و «نبرد رستم و سهراب» با طراحی سهیل دانش‌اشراقی اختصاص دارد، روز گذشته (دوشنبه) در خانه هنرمندان ایران افتتاح شد. این مراسم با حضور پرشور چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون پهلوان رسول خادم و هنرمندان مختلف همراه بود. در ادامه، تصاویری از این نمایشگاه و لحظات افتتاحیه آن را مشاهده می‌کنید.
نخستین نمایشگاه تخصصی طراحی صحنه، لباس و آکسسوار نمایش‌های موزیکال «هفت‌خان اسفندیار» و «نبرد رستم و سهراب» با طراحی سهیل دانش‌اشراقی با عنوان «تَن‌پوشِ پهلوان» روز گذشته (دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴) در خانهٔ هنرمندان ایران افتتاح شد. این نمایشگاه بر اساس طراحی‌های آثار صحنه‌ای پرمخاطب حسین پارسایی، به تهیه‌کنندگی سیدمحمود شبیری و حسین پارسایی گردآوری شده است.
نمایش «رنگِ وجود (تنگنا)» به طراحی، نویسندگی و کارگردانی ساسان پیری از روز چهارشنبه ۲۱ خرداد در تماشاخانه هیلاج اجراهای خود را آغاز می‌کند. این نمایش تلاش دارد با نگاهی درونی و شاعرانه، مخاطب را به تماشای تنگناهای انسانی و مواجهه با خویشتن دعوت کند.
نمایش «هیچهایک» به نویسندگی و کارگردانی هه‌ژار رمضانی، از بیست و دوم خرداد ساعت ۱۸ در سالن ۲ مجموعه تئاتر لبخند اجراهای خود را آغاز می‌کند. این نمایش با بازی سبا امیری، مرتضی حقی و مبین سپاس‌زاده، به موضوع مرزهای مختلف زندگی می‌پردازد.
نخستین نشست شورای سیاست‌گذاری هفتمین دوره جشنواره تئاتر شهر، با حضور مقامات و هنرمندان، برگزار شد و ضمن معرفی اعضای جدید، امین اشرفی به عنوان دبیر این رویداد منصوب شد.
نمایش «آداب شکار روباه» به نویسندگی ابراهیم عادل‌نیا و کارگردانی محمد شاکری، با تهیه‌کنندگی سجاد افشاریان، از ۲۷ خرداد ۱۴۰۴ در سالن چهارسوی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می‌رود.
نمایش «پدر» به نویسندگی آگوست استریندبرگ و کارگردانی ونداد صادقی از ۲۲ خرداد هر شب ساعت ۲۰ در سالن شماره ۳ پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه می‌رود. این نمایش روایتی پرتنش از فروپاشی یک نظام خانوادگی است؛ داستان تقابل زنی باهوش و پرقدرت و مردی که به مرور، عقل خود را از دست می‌دهد. در این نبرد خاموش اما بی‌رحم، مرز میان حقیقت و توهم، منطق و جنون، پیوسته در حال جابه‌جایی است.
نمایش "سیندرلای چینی" به کارگردانی و طراحی مریم کاظمی، در قالب اجراهای دوره ای آموزشی پنجمک، از ۲۶ خرداد تا ۵ تیرماه ساعت ۱۸:۳۰ در سالن استاد محمد پردیس تئاتر تهران برای عموم مخاطبان اجرا خواهد شد. این نمایش که توسط هنرجویان آموزشگاه تئاتر مستقل و مدرسه تئاتر پردیس تئاتر تهران بازی می‌شود، داستان دختری به نام "پیرگل" را روایت می‌کند که در روزگاران قدیم با نامادری و خواهرخوانده‌اش زندگی می‌کرد و مورد بدرفتاری آن‌ها قرار می‌گرفت..
نمایش «نژادپرست» به نویسندگی دیوید ممت و ترجمه معصومه نوروزی، به کارگردانی عباس آذرخوش از ۲۱ خرداد ماه، ساعت ۱۹ در بوتیک هنر ایران روی صحنه می‌رود.
نمایش «امر ملوکانه» به کارگردانی حسین پاکدل، این روزها در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است. این گزارش تصویری، نگاهی به فضای اجرا و لحظاتی از این اثر نمایشی دارد.
نمایش «دورهمی بانوی اول» به نویسندگی، طراحی و کارگردانی بهاره رهنما، از ۱۰ اردیبهشت در تالار حافظ روی صحنه می‌رود. این مجموعه عکس، نگاهی به لحظاتی از این اثر نمایشی دارد که پیش از این با عنوان «دورهمی زن‌های دیکتاتورها» شناخته می‌شد.
بهنام شرفی، بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر با صراحت از "حال ناخوش تئاتر امروز" کشور سخن گفت. او با اشاره به اجراهای پرشمار در تهران که به گفته او، "۹۰ درصدشان از کیفیت لازم برخوردار نیستند"، از افت جایگاه تئاتر و عدم وجود تلاش و اندیشه کافی در تولید بسیاری از نمایش‌ها انتقاد کرد.
نمایش «قرمز» نوشته جان لوگان، به کارگردانی مهرداد قیومی، این روزها در مجموعه تئاتر لبخند روی صحنه است. قیومی همزمان با اجرای این نمایش، به دغدغه‌های این اثر نمایشی درباره زندگی مارک روتکو، نقاش اکسپرسیونیستی انتزاعی آمریکایی، و دوراهی‌هایی که هنرمندان در حیات حرفه‌ای خود با آن مواجه می‌شوند، اشاره می‌کند.
علاقه‌مندان به فلسفه و کمدی‌های وودی آلن می‌توانند از ۲۲ خرداد تا ۷ تیر، هر شب ساعت ۱۹ در تماشاخانه طهران، به تماشای نمایش «در نقش سقراط» به کارگردانی مرتضی محمدیان بنشینند. این اثر که با ترجمه شهرام زرگر و دراماتورژی عباس موذن اجرا می‌شود، به علاقه عمیق نویسنده به شخصیت سقراط و بازتاب آن در خواب‌هایش می‌پردازد و فرصتی برای تجربه‌ی نگاهی نوین به این فیلسوف نامدار فراهم می‌آورد.
نمایش «فین جین»، اثری به قلم و کارگردانی ابوالفضل حاجی علی خانی، که در دو سال گذشته با استقبال بیش از ۴۰ هزار مخاطب و ۲۰۰ اجرای موفق در تهران روبه‌رو شده، تور شهرهای شمالی کشور را آغاز می‌کند. این اثر پرفروش ابتدا در قزوین (۱۹ تا ۲۳ خرداد) و سپس در رشت روی صحنه می‌رود و پس از آن، راهی آمل، ساری و مجدداً رشت خواهد شد.
بهرام افشاری، بازیگر محبوب تئاتر و سینما، با نمایش «جوجه‌تیغی» و دنباله پرفروشش «چه کسی جوجه‌تیغی را کشت؟»، به پدیده‌ای در عرصه هنرهای نمایشی ایران تبدیل شده است. این مونولوگ که سال ۱۳۹۴ آغاز شد، پس از موفقیت‌های افشاری در سریال «پایتخت» به اوج رسید و در سال ۱۴۰۳ توانست ۶ میلیارد تومان در تئاتر شهرزاد فروش داشته باشد. این موفقیت در کنار تورهای متعدد در شهرستان‌ها و کشورهای خارجی، نشان‌دهنده‌ی محبوبیت این بازیگر در میان مخاطبان است.
عمارت نوفل‌لوشاتو این روزها با چهار اثر نمایشی جدید، فضایی پر جنب‌وجوش را تجربه می‌کند. از «راز شکست فاتحان» به کارگردانی نوید خدام عباسی و «ریکاوری» اثر امیرمحمد دشت‌گلی گرفته تا نمایشنامه‌خوانی «جادوی آینه» با حضور بهنوش بختیاری و ده‌ها کودک و نوجوان و همچنین تمدید اجرای «به یک قاتل ساده نیازمندیم» به کارگردانی مریم امینی، علاقه‌مندان به تئاتر می‌توانند گزینه‌های متنوعی را برای تماشا انتخاب کنند.
