پایگاه خبری تئاتر: دشتی در توضیح این طرح گفت: این طرح به عنوان مساله مشترک میان دولت و هنرمندان، در خانه تئاتر مطرح شد. بر همین اساس و به مناسبت سال فرهنگ و اقتصاد، طرح گسترش فضا را تصویب کردیم که شامل چهار فاز است و در حال حاضر به عنوان طرحی ملی به تصویب خانه تئاتر و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیده است.
این کارگردان تئاتر اضافه کرد: در همین راستا از دفتر آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور تقاضای دیدار کردهایم اما هنوز موفق نشدهایم تا ایشان را ببینیم و این طرح را تشریح کنیم که امیدواریم زودتر این دیدار میسر شود.
دشتی از تشکیل کارگروه اجرای این طرح خبر و درباره فازهای مختلف آن توضیح داد: اجرای این طرح به مدت چهار سال زمان میبرد؛ فاز اول آن شناسایی سالنهای دیگر نهادهاست ، فاز دوم شامل ساخت و ساز سالنهای پرتابل در سراسر کشور است و فاز سوم ساخت و ساز سالنهای کوچک و ارزان قیمت را در بر میگیرد و در آخرین مرحله یعنی فاز چهارم ساخت مجموعههای تئاتری را پیگیری میکنیم.
این هنرمند تئاتر که همراه با رضا دادویی رییس شورای نظارت و ازشیابی اداره کل هنرهای نمایشی در یک گفتگوی مشترک سخن میگفت، در تشریح وضعیت مخاطبان تئاتر در سالهای گذشته یادآور شد: وقتی از مخاطب تئاتر حرف میزنیم، باید معلوم شود درباره وضعیت موجود حرف میزنیم یا پتانسیل مخاطب. در وضعیت موجود، آمار درخشانی داریم که در مقایسه با سالهای گذشته بسیار بهتر است.
دشتی با اظهار تاسف از اینکه عدهای با تاکید بر نبود مخاطب سعی دارند تئاتر را به عنوان حرفهای ضعیف جلوه دهند، خاطر نشان کرد: در فضای موجود، احساس کمبود مخاطب نداریم شاید یک اثر خاص نتواند مخاطبان را جذب کند اما تئاتر ما، در کل مخاطب دارد ولی در مرحله اول باید بحرانهای آن را حل کنیم.
کارگردان نمایشهای«پینوکیو» و «شازده کوچولو» که روز 20 تیر ماه در برنامه تلویزیونی شبکه خبر با موضوع«مخاطبان تئاتر ایران،افزایش یا ریزش» سخن میگفت، در پاسخ به کارشناس این برنامه درباره خاص بودن مخاطبان تئاتر و اینکه فقط تئاتریها به تئاتر میروند، تصریح کرد: مگر جمعیت اهالی تئاتر چقدر است؟! چندی پیش دو نمایش به کارگردانی همایون غنیزاده در تالار اصلی مجموعه تئاترشهر به صحنه رفت که نزدیک به 600 میلیون تومان فروش داشت. یکی از این نمایشها «در انتظار گودو» بود که اصلا سرگرم کننده نیست و به تفکر و تامل تماشاگر پاسخ میدهد. بنابراین تئاتر ما مشکل مخاطب ندارد اما بحرانهای دیگری دارد که ابتدا باید آنها را حل کرد.
دشتی با تاکید بر گوناگونی مخاطبان تئاتر اضافه کرد: تئاتر پدیدهای که با گوناگونی سروکار دارد به همین دلیل تولیدکننده و مخاطبان آن هم گوناگون هستند و این چنین است که این هنر گوناگون، نیازمند سخت افزارهای گوناگونی هم هست.
این مدرس تئاتر با اشاره به مشکلات متعدد تئاتر در سالهای گذشته افزود:در سالهای گذشته به شدت دچار بحران مدیریت و برنامهریزی بودهایم به طوری که دور نمای روشنی برای برنامههای تئاتر وجود ندارد. مدیریت هم دائم دچار روزمرگی است که خود محصول کمبود بودجه و سخت افزار تئاتر است.
دشتی با اشاره به مقاطع تحصیلی متفاوت در تئاتر یادآور شد: افزایش هنرمندان حرفهای در هر کشوری نشانگر پتانسیل افزایش مخاطب هم هست. اما در این سالها هرگز سختافزار تئاتر ما ارتقا پیدا نکرده است و در این شرایط چگونه میتوان از بحران مخاطب سخت گفت؟!
در همین زمینه رضا دادویی، از نمایشهای«سقراط»،«شکلک»،«ترانههای محلی»،«هیولاخوانی» و ... به عنوان آثاری پرتماشاگر در تئاتر نام برد توضیح داد: یکی از محاسن تئاتر این است که تماشاگران ثابتش همیشه حاضر و پیگیر هستند اما آمار چند سال گذشته نشان میدهد فقط اهالی تئاتر نیستند که به تئاتر میآیند بلکه امروزه مخاطبانی از اقشار مختلف جامعه داریم.
این مدیر هنری با اشاره به تئاتر به عنوان یکی از شاخصههای فرهنگی در هر کشوری افزود: با این نگاه، باید بررسی کنیم چقدر به این هنر توجه داشتهایم. متاسفانه ما حتی از جنبه مذهبی و ایدئولوژیک هم به تئاتر توجه نکردهایم. درحالی که در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، تئاتر به عنوان مقوم فرهنگ توصیف شده است و طبق همان مصوبات، چندین نهاد باید با کمک یکدیگر به ارتقای تئاتر کمک کنند.
در ادامه این گفت وگو، دشتی گرایش روز افزون مردم را به تئاتر عامه پسند، مسالهای قابل تامل دانست و توضیح داد: در هشت سال گذشته،مکانهای اجرای تئاتر آزاد از پنج مکان اجرا به 35 مکان افزایش پیدا کرده که علامت بسیار مهمی برای دولتهایی است که ادعای فرهنگی بودن دارند. باید دید چه اتفاقاتی میافتد که مخاطب اینگونه به این آثار گرایش پیدا میکند.
سرپرست گروه تئاتر«دنکیشوت» در عین حال خاطر نشان کرد: وجود چنین تئاترهایی در کلان شهری مانند تهران ضروری است اما بدنه جامعه نیازهای دیگری هم دارد که ما به آن نیازها جواب ندادهایم.
دشتی، از اقتصاد به عنوان بزرگترین مساله تئاتر در هشت سال گذشته یاد کرد و افزود: دراین مدت، جامعه تئاتر کم کم متوجه شد باید از دولت دل بکند و به سمت خصوصی شدن برود اما متاسفم که تابه حال اصل 44 قانون اساسی مبنی بر خصوصی سازی، در حوزه فرهنگ و تئاتر رعایت نشده است.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: البته خصوصی سازی به معنای رهایی دولت از وظایفش و عدم افزایش سوبسید دولتی تئاتر نیست. بلکه براساس اجرای این اصل، باید بتوانیم بودجههایی برای ساخت و ساز سالنهای تئاتر دریافت کنیم. زیرا هنرمندانی داریم که امکان ساخت و ساز دارند و میتوانند کمپانیهای تئاتر را راه اندازی کنند.
رضا دادویی نیز درباره درسهای تئاتر عامه پسند برای تئاتر هنری توضیح داد: تئاتر عنصری فرهنگی است و گفتمان فرهنگی ایجاد میکند همچنان که وجوهی مانند آموزش تعالی روح ، وجوه درمانی ، خودشناسی و... دارد اما تئاتر عامه پسند در این حوزهها وارد نمیشود و در سطح اولیه و به عنوان عنصری تفریحی و سرگرم کننده باقی میماند.
رییس شورای نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایش در پایان با اشاره به نظرسنجیها و آمارهای پژوهشی در حوزه مخاطبان تئاتر تصریح کرد: در این آمارها علل گوناگونی همچون نداشتن وقت ،نداشتن علاقه، مشکلات مالی، بیاطلاعی ، بیحوصلگی ،دور بودن سالنها، نداشتن همراه و ... به عنوان دلایل نرفتن به تئاتر به دست آمده و فقط یک درصد مخاطبان جذاب نبودن را دلیل عدم مراجعه خود به سالنهای تئاتر عنوان کردهاند.