نقد فیلم «هملت»| «رض احمد» هم نتوانست «هملت» مدرن را نجات دهد

چارسو پرس: «هملت» یکی از آن نمایشنامه‌هایی است که هر نسل با اجرای تازه‌اش معناهای متفاوتی کشف می‌کند. اما اقتباس «انیل کاریا» ـ کارگردان برنده اسکار برای فیلم کوتاه «خداحافظی طولانی» ـ نشان می‌دهد که هر برداشتی لزوماً به موفقیت ختم نمی‌شود.

در این نسخه، داستان به لندن مدرن منتقل شده است؛ هملت در خانواده‌ای ثروتمند با ریشه‌ی آسیای جنوبی متولد شده و «السنور» نه قلعه، بلکه یک شرکت بزرگ است. قتل پدر توسط عمویش کلادیوس (با بازی «آرت مالک») و ازدواج شتابزده‌ی مادرش گرترود (شیبا چادهـا) بیشتر شبیه یک «تصاحب شرکتی» به‌نظر می‌رسد تا جنایتی که بتواند زمینه‌ساز یک تراژدی خونین شود.

فیلمنامه‌ی «مایکل لسلی» با وجود تغییرات جزئی همچنان بر متن اصلی تکیه دارد، اما اشاره‌های مداوم به پادشاهان و لردها در جهان مدرن شرکتی باورپذیر نیست. فیلم با تصویربرداری دیجیتال کم‌نور و دوربین دستی حالتی بی‌روح و گاه تحریف‌شده پیدا کرده و به یادآور نسخه‌ی سال ۲۰۰۰ «مایکل آلمیریدا» با بازی «ایتن هاوک» است؛ اقتباسی که آن هم چندان موفق نبود.

شخصیت‌های فرعی همچون «اوفلیا» (مرفید کلارک) و «لایرتیس» (جو آلوین) کم‌جان هستند و روابطشان فقط برای کسانی که نمایشنامه را از پیش می‌شناسند روشن خواهد بود. حتی مرگ غم‌انگیز اوفلیا و قتل پدرش پولونیوس (تیموتی اسپال) کارکرد دراماتیک چندانی ندارد.

با این حال، صحنه‌هایی وجود دارد که به فیلم جان می‌دهد: از جمله مونولوگ معروف «بودن یا نبودن» که این‌بار در پشت فرمان یک بی‌ام‌و لوکس و در خیابان‌های بارانی لندن اجرا می‌شود، یا صحنه‌ای که هملت در عروسی مادرش با رقص نمایشی، جنایت عمویش را بازسازی می‌کند؛ صحنه‌ای پرشور که متأسفانه زودتر از اوج تراژدی رخ می‌دهد.

با وجود تلاش‌های کاریا برای افزودن لایه‌های اجتماعی و حتی اشاراتی به مسائل سلامت روان در قرائت مدرن از «جنون هملت»، فیلم در نهایت نمی‌تواند دلیلی قانع‌کننده برای این بازآفرینی ارائه کند. «رض احمد» با حضوری پرانرژی و عمیق، همه بهترین دیالوگ‌ها را به خود اختصاص داده، اما او هم در جهانی که هیچ‌چیز سر جای خود نیست، تنها می‌ماند.