جدال قدرت و احساس در فصل اسکار؛ از «یک نبرد پس از دیگری» تا «هَمنِت»

چارسو پرس: فصل جدید جوایز اسکار می‌تواند به آوردگاهی میان سینمای پرهیجان و پرقدرت و روایت‌های آرام و عاطفی بدل شود؛ جایی که هالیوود بار دیگر شکاف فرهنگی جامعه را روی فرش قرمز آشکار می‌کند.

مراسم اسکار همیشه صحنه‌ای برای بازتاب روان جمعی هالیوود بوده است. اما امسال این بازتاب شکافی تازه و عمیق‌تر را نشان می‌دهد: آیا آکادمی بین فیلم‌های اکشن پرهیجان با سرشار از «تستوسترون» رأی خواهد داد یا به سوی آثار آرام و مملو از شکنندگی عاطفی متمایل می‌شود؟

در یک سوی میدان، «پل توماس اندرسون» با حماسه سیاسی و خون‌آلود «یک نبرد پس از دیگری» حضور دارد. اثری عظیم با بازی «لئوناردو دی‌کاپریو» که سرشار از خشونت، انرژی مردانه و اضطراب ایدئولوژیک است. بسیاری از منتقدان این فیلم را در کنار برندگان گذشته‌ای چون «گلادیاتور» (۲۰۰۰) ساخته «ریدلی اسکات» و «رفتگان» (۲۰۰۶) از «مارتین اسکورسیزی» قرار داده‌اند.

در نقطه مقابل، «کلویی ژائو» با «هَمنِت» ــ اقتباسی از رمان «مگی اوفارل» ــ داستان اندوه «ویلیام شکسپیر» و همسرش پس از مرگ فرزندشان را روایت می‌کند. این فیلم در ادامه موفقیت «سرزمین آواره‌ها» (۲۰۲۰) ساخته شده و بار دیگر به جای نمایش‌های پرزرق و برق، کاوشی عمیق و احساسی ارائه می‌دهد.

این تقابل صرفاً به جنسیت محدود نیست. حتی در جبهه فیلم‌های پرقدرت، زنان نقش پررنگ دارند. «کاترین بیگلو» با «خانه‌ای از دینامیت» دوباره به ژانر سیاسی بازگشته و مانند «سی دقیقه پس از نیمه‌شب» (۲۰۱۲) هرج‌ومرج را به درامی پرتنش تبدیل کرده است.

از سوی دیگر، «جیمز کامرون» با «آواتار: آتش و خاکستر» و «جوزف کوسینسکی» با «اف۱» و بازی «برد پیت» به دنبال خلق آثار عظیم و تکنولوژیک هستند.

در جناح مقابل، «جان ام. چو» با «ویکد: برای همیشه» و اجرای ستارگانی چون «سینتیا اریوو» و «آریانا گرانده» و همچنین «بیل کاندن» با «بوسه زن عنکبوتی» به بازآفرینی درام‌های موزیکال می‌پردازند. این آثار می‌توانند سلاحی قدرتمند برای جذب رأی آکادمی باشند.

گزینه‌های بین‌المللی نیز به این رقابت رنگ تازه‌ای می‌بخشند. «کلبِر مندونسا فیلیو» با تریلر برزیلی «مامور مخفی» به موضوع مقاومت و نظارت می‌پردازد، در حالی که «یواخیم تریه» با درام خانوادگی «ارزش عاطفی» از نروژ، داستانی از پشیمانی و بخشش را روایت می‌کند.

این دوگانگی بیش از یک روند ژانری است. در زمانی که مفهوم مردانگی شکننده شده و همدلی زیر فشار قرار گرفته است، رقابت بهترین فیلم به نوعی رفراندوم درباره مسیر سیاسی و فرهنگی جهان بدل می‌شود.

پیروزی فیلمی مانند «یک نبرد پس از دیگری» یا «آواتار: آتش و خاکستر» نشان از تمایل اسکار به عظمت و هیجان دارد. در مقابل، موفقیت «هَمنِت» یا یک موزیکال پر احساس، نشانه گرایش به صداقت عاطفی و روایت‌های لطیف خواهد بود.

تاریخچه جوایز نشان داده است آکادمی گاه حماسه‌هایی عظیم چون «اوپنهایمر» (۲۰۲۳) را انتخاب می‌کند و گاه معجزه‌های آرامی همچون «کودا» (۲۰۲۱) ساخته «سیان هدر» را. در واقع اسکار همواره در زمان واقعی با ارزش‌های خود دست‌وپنجه نرم می‌کند و از سینما فراتر می‌رود.

جوایز اسکار آینه‌ای در برابر جامعه‌اند. پرسش اینجاست: وقتی در آن نگاه می‌کنیم، چه می‌بینیم؟