پایگاه خبری تئاتر: نشست رسانه‌ای دو نمایش "سالگشتگی" و "هم طناب" روز چهارشنبه 6 آذرماه با حضور عوامل و بازیگران این دو نمایش در کافه گالری تماشاخانه ایرانشهر برگزار شد. در این جلسه امیررضا کوهستانی کارگردان "سالگشتگی" و حسن معجونی بازیگر این نمایش، همچنین مهین صدری بازیگر "سالگشتگی" و کارگردان "هم طناب" به همراه سعید چنگیزیان، شهاب زارع و نوید محمدزاده بازیگران این نمایش حضور داشتند.
در ابتدای این نشست صدری با اشاره به مستند بودن نمایش "هم طناب" عنوان کرد: این اثر نمایشی بر اساس گزارش های واقعی از تعدادی کوهنورد که سال 2011 در کوه‌های هیمالیا دچار حادثه شدند، نوشته شده است. در واقع گزارش‌ها و اتفاقاتی که برای این هفت کوهنورد افتاده است، در این نمایش روایت می شود.
وی ادامه داد: این اثر نمایشی دو سال پیاپی به مکان های مختلف برای اجرا ارائه شد که همگی آنها آن را رد کردند. مدیر تالار مولوی حتی متن نمایشنامه را نخوانده رد کرد و تالار حافظ نیز به ما گفت که اجرای این نمایش، در اولویت اجرا نیست. این مساله برای من جای تعجب دارد چرا حداقل به آثاری که در ایران توسط نویسندگان ایرانی تولید شده آنقدر احترام نمی گذارند که آنها را بخوانند در صورتیکه سعید اسدی مدیر تالار مولوی ابتدا به ما گفت که من به عنوان یک استاد دانشگاه می خواهم این نمایش مستند را در دانشگاه تدریس کنم تا دانشجویانم یاد بگیرند که اینگونه تئاتر چگونه اجرا می شود. اما بعد از 4 ماه من متوجه شدم که حتی در پاکت این نمایشنامه را هم باز نکرده است.
صدری با اشاره به اینکه گروه تئاتر "مهر" که وی نیز عضو آن است در چند سال اخیر موفق ترین گروه تئاتری در ایران بوده است، یادآور شد: اگر حتی لیست تعداد اجراهای ما را هم بخوانید متوجه خواهید شد که در طول چند سال گذشته بیش از بقیه گروه ها اجرا داشته ایم و از ما برای اجرا در کشورهای مختلف دعوت شده است. متاسفانه در طول سال های گذشته ما شاهد هیچ نام جدیدی در تئاتر ایران نبوده‌ایم در حالیکه در سال های 76 و 77 هنرمندان جوان زیادی پا به عرصه تئاتر گذاشتند.
وی با اشاره به علاقه اش به تئاتر مستند یادآور شد: من بیشترین کتاب هایی که تا به حال در زندگی ام خوانده ام، کتاب های زندگینامه ای و مستند بوده است و علاقه زیادی هم به فیلم های مستند و بیوگرافی دارم، اما گرایش به تئاتر مستند در همه جای دنیا وجود دارد که البته در ایران برخی به اشتباه نام مستند را بر کارشان می گذارند.
کارگردان "هم طناب" با اشاره به اینکه این نمایش دومین تجربه کارگردانی اش به حساب می آید، عنوان کرد: سال 2007 در جشنواره میتینگ پوینت که در کشورهای مختلف به صورت همزمان برگزار می شد، نمایش "خون خشک، سبزی تازه" را به همراهی امیررضا کوهستانی اجرا کردم. در واقع به دلیل اینکه وی در آن زمان در انگلیس به سر می برد من وظیفه بازیگردانی و کار با بازیگران نمایش را برعهده داشتم، اما طرح اجرایی از کوهستانی بود.
در ادامه این نشست سعید چنگیزیان بازیگر این اثر نمایشی درباره ایفای نقش یک کوهنورد گفت: در این نمایش به لحاظ بازیگری نباید دنبال چیز عجیب و غریبی گشت چون همه چیز مستند و براساس گزارش های واقعی نوشته شده است. اما با وجود اینکه منِ بازیگر پیش از این تجربه کوهنوردی نداشتم تجربه کردن فضایی پر از التهاب و سختی برایم جذاب بود.
وی افزود: در این نمایش هر کدام از شخصیت ها از وضعیتشان دفاع می کنند اما قرار نیست قضاوت و تصمیمی برای آنها گرفته شود. در واقع نمی توان گفت که مقصر این اتفاق چه کسی بوده اما اگر هر کس مسئولیتش را درست انجام می داد شاید این اتفاق هولناک نمی افتاد.
این بازیگر تئاتر تصریح کرد: ما ممکن است در زندگی شخصی مان دچار سهل انگاری های جزئی شویم که زیاد تاثیری در زندگیمان نداشته باشد اما در جایی مثل کوه هیمالیا این سهل انگاری ها ممکن است به فاجعه ختم شود.
صدری در این باره افزود: این نمایش درباره کوهنوردی نیست بلکه درباره کار گروهی است و باید فراتر از موضوع کوهنوردی به آن نگاه کرد. باید عنوان کنم که این نمایش با حمایت مالی سالامون با مدیریت هادی عزیزی روی صحنه می رود و لباس های کوهنوردی بازیگران توسط این موسسه تامین شده است.
سپس شهاب زارع یکی دیگر از بازیگران نمایش عنوان کرد: در این اثر من نقش یکی از پزشکان همراه گروه را برعهده دارم. متن نمایشنامه بسیار منسجم نوشته شده و من از خواندن آن لذت بردم. در لایه های اول ممکن است تصور شود که فقط به حادثه کوهنوردی پرداخته می شود، اما اثر در لایه های زیرینش به اتفاقی می پردازد که در هر جمعی ممکن است رخ دهد. عدم مسئولیت پذیری و اینکه ما مدام دنبال مقصر می گردیم نیز از جمله موارد مطرح شده در این اثر است.
نوید محمدزاده دیگر بازیگر "هم طناب" هم درباره حضور در این اثر گفت: زمانیکه من 5 صفحه از نمایشنامه را خواندم، پذیرفتم که در این کار بازی کنم. در این اثر همه 7 کاراکتر به خودشان حق می دهند و این مخاطب است که ممکن است با دیدگاه هر کدام از آنها ارتباط برقرار کند. به هر حال اتفاق ناگواری افتاده که هیچکس نمی خواهد مسئولیتش را بپذیرد و برخی قرار است کسی که این اتفاق برایش رخ داده را مقصر جلوه دهند.
در ادامه این نشست محمدرضا حسین زاده مدیرتولید دو نمایش "سالگشتگی" و "هم طناب" یادآور شد: اواسط سال گذشته ما تصمیم گرفتیم که هر دو نمایش را همزمان با هم روی صحنه ببریم. در آن زمان تالار حافظ ابراز علاقه کرد که ما این نمایش ها را در آن تالار اجرا کنیم اما متاسفانه بعد پشیمان شدند و گفتند مجبور هستند نمایشی را که از طرف مرکز هنرهای نمایشی سفارش شده است در آن زمان روی صحنه بفرستند. بنابراین ما مجبور شدیم این کار را در سالن شمس موسسه اکو اجرا کنیم.
وی یادآور شد: سال گذشته نیز ما "دیوار چهارم" را در این سالن اجرا کردیم که در واقع اولین کاری بود که در اکو روی صحنه میبردیم. متاسفانه مدیران به جای اینکه از ما به خاطر معرفی یک مکان ناشناخته تشکر کنند اصلا به روی خودشان نیاوردند. معتقدم که آنها انتظار دارند ما پشت در اتاقشان برویم و التماس کنیم تا به ما اجرای عمومی بدهند. باید از گروههایی که تماشاگر دارند حمایت شود و همچنین امیدوارم که هر چه سریعتر مدیران تئاتر ایران معرفی شوند تا هنرمندان بعد از سالها بتوانند پایشان را به مرکز هنرهای نمایشی بگذارند.
حسین‌زاده درباره اجرا در سالن شمس توضیح داد: چون این سالن ابتدا با کاربری گالری ساخته شده امکانات مناسبی مانند نور ندارد اما در طول این مدت ما تلاش کردیم آن را به سالن تئاتر نزدیک تر کنیم.
امیررضا کوهستانی در ادامه این جلسه درباره مشکلاتی که در طول چند سال گذشته گریبان هنرمندان تئاتر را گرفته است، گفت: در طول چند سال گذشته تئوری تئاتر خصوصی وارد تئاتر ایران شده که معلوم نیست این تئوری قرار است به چه شکلی اجرا شود. چون در واقع عملا در طول 3 تا 4 سال گذشته مرکز هنرهای نمایشی پولی را که برای تئاتر ایران تصویب شده صرف کارهای دیگر کرده است و هیچ مسئولی هم توضیح نمی دهد این 10 میلیارد محدود خرج چه چیزی شده است.
وی افزود: در طول این مدت هیچ گروه تئاتری پولی دریافت نکرده است و تنها شاهد این بودیم که از اجراهای مناسبتی که به ضرب آوردن تماشاگر از نهادهای مختلف و با مینی بوس سالنشان را پر می کنند حمایت شده است. بحثی که وجود دارد این است که خروجی این تئاتر خصوصی چه بوده است و دولت با ایده تئاتر خصوصی چه گلی بر سر تئاتر مملکت زده است.
کارگردان "رقص روی لیوان ها" یادآور شد: به عنوان نمونه روز گذشته به ما اعلام کردند که نمایش "هم طناب" را به لحاظ فنی قبول ندارند. چرا وقتی هیچ سوبسید و حمایتی صورت نمی گیرد این افراد باید نظر کارشناسی بدهند، البته خودشان مدعی هستند که کار ممیزی نمی کنند بلکه هدفشان ارزشیابی هنری آثار است.
وی تصریح کرد: باید دید مدیران فرهنگی ما کجای این پروسه تولید قرار دارند؟ متاسفانه همه افرادی که با اجرای "هم طناب" مخالف بودند استادان دانشگاه هستند اما هیچ کدام هیچ اطلاعی درباره تئاتر مستند ندارند. دانشجویی که قرار است درباره این گونه تئاتری یاد بگیرد اطلاعاتش را باید از کجا بدست آورد. من متاسفم که مهرداد رایانی مخصوص در برنامه مجله تئاتر با افتخار عنوان کرد مبدع تئاتر خصوصی در ایران بوده است. من مطمئنم خیانتی که تئوری تئاتر خصوصی به هنر ایران کرده هیچ تئوری دیگری نکرده است.
کوهستانی در ادامه با اشاره به فعالیت هایی که گروههای تئاتر خصوصی می توانند انجام دهند، گفت: مثلا گروه تئاتر "لیو" علاوه بر اجرای کار وظیفه ای هم برای خودش ترسیم کرده که این وظیفه کشف استعدادهای جوان است و در طول چند سال گذشته توانسته چندین هنرمند را به جامعه هنری معرفی کند. متاسفانه هنرمندان ما مجبور هستند خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند به عنوان نمونه من دوست ندارم قیمت بلیت نمایشم را 20 هزار تومان بگذارم اما با توجه به مسائل جانبی چاره ای نداشته ام. متاسفانه جنس مخاطب در تئاتر خصوصی عوض شده و کسانی می توانند به دیدن آثار بیایند که بتوانند هزینه بلیت آن را هم تهیه کنند. در این میان دانشجویان ما از اجراهای روی صحنه عقب می مانند.
کارگردان "ایوانف" در ادامه عنوان کرد: مسئولان ما مسئولیت را از دوش خودشان برداشته اند. کجای دنیا تئاتر روی پای خودش می ایستد که در ایران به این اتفاق افتخار می کنند؟ پیشنهاد می کنم که رئیس مرکز هنرهای نمایشی جدید در مورد گذشته شفاف سازی کند و پس از آن معتقدم که مهمترین وظیفه اش تامین و تقسیم امکانات به شکل عادلانه بین هنرمندان باشد که در طول این 4 سال گذشته رخ نداده و در طول این 100 روزی که دولت جدید بر سر کار آمده هیچ تلاشی برای این اتفاق نشده است.
حسن معجونی بازیگر "سالگشتگی" نیز در این زمینه عنوان کرد: به نظر من این 100 روز زمان کمی است تا دولت جدید بتواند انتظارات را برآورده کند چون هنوز خیلی از مدیران عوض نشده اند. بهترین کار این است که توافقنامه ای بین هنرمندان و دولت بسته شود تا به جای اینکه به هنرمندان کمک شود، سوبسید در اختیار تماشاگران قرار گیرد. این یک بازی برد - برد است. مثلا دولت باید 20 هزار تومان از بلیت یک نمایش 30 هزار تومانی را تقبل کند به این شکل تماشاگر نمایش ها 4 برابر خواهد شد.
کوهستانی در بخش دیگری از این نشست رسانه ای درباره نمایش "سالگشتگی" گفت: از اجرای این اثر نمایشی بسیار خوشحالم چون این کار دغدغه شخصی ام بوده است. می دانم که این نمایش اثر راحتی نیست چون برای خودم هم راحت‌فهم نبوده است. در واقع یک جور در میان گذاشتن دغدغه و پرسش های خودم را در این اثر به تصویر می کشم. درست است که این اثر نمایشی داستان مورد پسند عامه ای را انتخاب نکرده و فرم ساده ای هم برای اجرا ندارد اما خوشبختانه به دلیل مجادله برانگیز بودن کار تا امروز بازخوردهای خوبی از اجرا گرفته ام.
این کارگردان تئاتر یادآور شد: ویژگی این نمایش این است که سئوال‌هارا بلند می پرسد و قرار نیست پاسخی به این سئوالها بدهد. تماشاگری هم که نمایش "رقص روی لیوانها" را ندیده است، می تواند با این اثر ارتباط برقرار کند.
در پایان این نشست خبری حسن معجونی با اشاره به آشنایی اش با کوهستانی عنوان کرد: من با نمایش "رقص روی لیوان ها" با کوهستانی آشنا شدم و پس از آن نمایش "در میان ابرها" را با او کار کردم. نمایش "سالگشتگی" یک اثر منحصر به فرد است که در آن یک آرتیست سوژه خودش می شود. در این کار ما شاهد روایت هایی هستیم که به خودشان هم وفادار نیستند و انگار یک بمب وسط "رقص روی لیوان ها" گذاشته اند و بعد آن را روایت کرده اند.
