پایگاه خبری تئاتر: حمیدرضا نعیمی کارگردان نمایش "سقراط" در نشست خبری این نمایش که امروز سه شنبه 18 آذر با حضور بازیگران و عوامل این نمایش از جمله فرهاد آییش، ادنا زینالیان، طراح لباس، لادن مستوفی و ... در سالن کنفرانس تئاتر شهر برگزار شد، با اشاره به موانعی که برای اجرای این کار داشته گفت: آینده این کار در ابتدا برای من مبهم بود و تنها چیزی که یک آرامش دردناک به من می‌داد این بود که همه عوامل از من می‌خواستند که برای این مشکلات و حتی بودجه خود را ناراحت نکنم.
وی ادامه داد: هیچ کدام از این عواملی که در این کار مشغول به کار هستند، با من توافق مالی نداشتند و حتی فرهاد آییش بعد از خواندن متن از من خواست درباره مسایل مالی و قرارداد صحبتی نکنم و گفت که می‌داند تئاتر چه مشکلاتی دارد. من حتی ابتدا از حضور نمایشم در جشنواره فجر انصراف دادم، اما دوستان از اسماعیل عالیزاد، دبیر جشنواره فجر گرفته تا کوپال و حتی دیگران خواستند که من این متن را در جشنواره اجرا کنم.
کسر 5 درصد عوارض شهرداری دل مرا به درد آورد
کارگردان نمایش "سقراط" درباره قرارداد این نمایش با مرکز هنرهای نمایشی بیان کرد: قرارداد ما براساس قرارداد تیپ سال 80 بود. من برآورد دستمزد 64 هنرمند را به مرکز هنرهای نمایشی دادم و آنها به گفته خود بالاترین قرارداد سال را با ما بستند که این میزان کمتر از نصف برآورد من بود و من باید بسیاری از دستمزدها را از فروش گیشه تامین کنم. البته 15 درصد از فروش گیشه به بنیاد رودکی، 5 درصد برای عوارض شهرداری و 20 درصد هم به انجمن هنرهای نمایشی می‌رسد. در میان همه اینها آن 5 درصد دل مرا به درد می‌آورد و تعجب می‌کنم که چرا شهرداری به جای اینکه حمایت کننده آثار و محصولات فرهنگی باشد از آنها به عنوان یک منبع درآمد استفاده می‌کند.
کارگردان نمایش "درخشش در ساعت مقرر" اضافه کرد: ما از مرکز هنرهای نمایشی درخواست کردیم که آن 20 درصد را حذف کند و این مبلغ را از گروه ما نگیرد تا زحمت گروه ما هدر نرود. همچنین جمله دردناک دیگری که شنیدم این بود که در بنیاد رودکی به ما می‌گفتند اجرای این نمایش برای بنیاد ضرر است و من متاسفم که به تئاتر کشور مثل چیپس و پفک نگاه می‌کنند.
این نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به نقش فرهاد آییش در نمایش عنوان کرد: زمانی که نمایشنامه من تمام شد با خود فکر کردم که حتما آن را به آییش پیشنهاد خواهم داد و حتما او هم به من نه خواهد گفت. من انتظار نداشتم که او جواب مثبت به نمایش من بدهد و بعد از جواب او خیالم از بابت این نمایش راحت شد. چون سقراط محوری ترین نقش این نمایش بود. این اتفاق با هر بازیگری رخ نمی‌داد. من بازیگری نیاز داشتم که دارای روحیه سقراطی باشد. بازیگر باید زمانی که تئاتر ما را می‌دید فکر می‌کرد آییش را دیده است و بعد از ده دقیقه می‌فهمید که این شخص آییش نیست، بلکه سقراط است. در واقع آییش سقراط خود را ارائه می‌داد.
امیدوارم که روح سقراط بزرگ از ما راضی باشد
فرهاد آییش نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر در ادامه این نشست درباره نقش خود و مطالعاتی که درباره سقراط داشته است، بیان کرد: نقش سقراط برای من یکی از لذتبخش‌ترین و چالش انگیزترین نقش‌هایی بوده است که تاکنون بازی کرده ام. من معمولا با حسم به سراغ نقش‌ها می‌روم، اما در این نمایش از تحقیق هم استفاده کردم و چون سقراط واقعی وجود ندارد، در نهایت برای من مهم‌ترین سقراط، سقراط متن نمایش بود، چون خود سقراط چیزی به جای نگذاشته است و ما او را از زبان شاگردانش می‌شناسیم.
در ادامه ادنا زینالیان، طراح لباس این نمایش از این کار با عنوان اولین همکاری خود با نعیمی یاد کرد و درباره طراحی که در نمایش به کار گرفته افزود: در عمر کاری من یعنی 36 سال فعالیت تئاتری ام این اولین بار بود که برای کاری اینقدر زمانم را سپری کردم. سقراط و کسانیکه در این نمایش مطرح می‌شود به 2400 سال قبل از میلاد برمی گردند و من باید همه شرایط فرهنگی و اقتصادی و دینی ان زمان را در نظر می‌گرفتم. این کار من را سخت کرده بود و من می‌بایست تحقیق زیادی می‌کردم تا بتوانم پارچه‌ای را با این ویزگی‌ها منطبق کنم.
رضا مهدیزاده طراح صحنه نمایش "سقراط" نیز از اتود زدن‌های فراوان برای کار سخن گفت و بیان کرد: من و نعیمی از تابستان، روزها و حتی ساعت‌ها درباره صحنه این نمایش صحبت کردیم. من حدود 20 طرح اتود زدم و باز هم هر بار می‌ترسیدم که آن را برای کار روی میز بگذارم. روی صحنه بردن سقراط برای اینکه در خور نام سقراط و فرهنگ سرزمین ما باشد، کار ساده‌ای نبود و من امیدوارم که روح سقراط بزرگ از ما راضی باشد.
حجم نت‌های این کار از حجم نمایشنامه بیشتر شد
سیاوش لطفی، درباره آهنگسازی این کار پاسخ داد: شاید بتوان گفت حجم نت‌های این کار از حجم نمایشنامه بیشتر باشد و من برای این موسیقی یک موسیقی فراسرزمینی را در نظر گرفتم.
در ادامه نشست، ایوب آقاخانی درباره نمایش سقراط و رنجی که نعیمی برای اجرای آن کشیده است، بیان کرد: سقراط با یک رنج مکرر به امروز رسیده است. کسی حامی ما نیست جز خود ما و عشق و اندیشه‌ای که برای تئاتر داریم. تنها خود ما تئاتری‌ها هستیم که هوای یکدیگر را داریم.
این نویسنده و کارگردان تئاتر اضافه کرد: نسل ما در آغاز یک خستگی درمان ناپذیر قرار دارد که اگر فکری به حال آن نشود، ما را از گردونه خارج خواهد کرد. مدیرانی که بعدا با این نمایش عکس خواهند گرفت باید به ضرورت عملکرد خود هم فکر کنند.
نعیمی نیز بعد از سخنان آقاخانی با تشکر از شورای نظارت و ارزشیابی که به این متن و نمایش اعتماد کردند و حتی کلامی از آن را حذف نکردند، گفت: ما هشت سال سیاه را از سر گذراندیم و من امیدوارم 200 سالی که بواسطه این هشت سال ما را به عقب راند در آینده جبران شود.
سقراط یک نمایشنامه فمینیستی است
آییش در ادامه این نمایشنامه را یکی از فمینیستی‌ترین نمایشنامه‌های عمر خود عنوان کرد و گفت: شخصیت‌های زن در این کار بسیار با ظرافت طراحی شده اند.
لادن مستوفی، دیگر بازیگر نمایش نیز در پایان درباره ویژگی این نمایش گفت: این کار قضاوت را به خود مخاطب واگذار می‌کند، حتی کاراکتر روسپی که من بازی می‌کنم بواسطه همراهی با سقراط انسانیتش دیده می‌شود و نه شغلش.
