پایگاه خبری تئاتر: شاید بتوان فیلم «مصلحت» را تلاشی دانست از سوی طیفی که همواره سعی در پاسخ به پرسشهای مردمی دارند که با بی عدالتیهای امروز در جامعه دست و پنجه نرم میکنند.
این طیف به گواه گفتههایشان ضمن پای بندی به اصول نظام، دغدغه عدالت طلبی دارند و همواره خود را نیز بخشی از معترضان به وضعیت موجود فعلی می دانند. حامیان این نگاه قصد دارند با ایستادن در کنار مردم با زبان سینما، ریشه های این نابسامانی ها را واکاوی کنند و ظاهرا دهه اول انقلاب، دوران کلیدی برای رسیدن به بسیاری از پاسخ هاست.
فیلم مصلحت با نام اولیه مصلحت نظام - که مورد تایید قرار نگرفت-، داستان زندگی روحانی صاحب منصب در دستگاه قضا است که از همکاران «شهید بهشتی» رییس وقت دیوان عالی کشور در اواخر دهه ۵۰ خورشیدی است. با نام بردن شهید بهشتی در فیلم به عنوان یکی از تدوین گران قانون اساسی معیارهای عدالت خواهانه فیلم جنبی عینی پیدا می کند. مرحوم بهشتی جزو روحانیان طراز اول انقلاب اسلامی بود که همواره به رعایت حقوق شاکی، مشتکی عنه، متهم و مجرم فارغ از جنسیت و منصب و... توجه جدی داشت که همین نکته به داستان تخیلی فیلم - تخیلی از این منظر که فیلمنامه حاصل داستان پردازی ذهن نویسنده است -جنبههای قابل ارجاع بیرونی می دهد. هر چند که گفته می شود در فیلم از زندگی یکی از مقامات وقت مشغول در قوه قضاییه گرته برداری شده است.
با این نگاه حال داستان فیلم در قیاس جامعه امروز که همگان در مورد رانت خواری آقازادگان و فرار آنها از بازوی عدالت حرف می زنند، درباره عمل مجرمانه فرزند ذکور آیت الله مشکاتیان است. مصلحت به روند غفلت، تضاد و تمکین آیت الله در پذیرش مجرمیت پسرش می پردازد هر چند چنین موقعیت متضادی توجه مخاطب فیلم را به خود جلب می کند اما نباید فراموش کرد تماشاگر در طول فیلم به دنبال شرایط ما بهازای بیرونی است که آیا در فضای خارج فیلم هم می توان امیدوار چنین روندی بود که نتیجه فرجام خواهانه ای حاصل شود؟
نکته قابل تامل در ترسیم این روایت، تک افتادگی قهرمان فیلم با بازی وحید رهبانی در نقش بازپرس پرونده است که از همان اول کار با پرونده ای مخدوش مواجه می شود و درنهایت یکه و تنها به هدف می رسد. اما فیلمساز به جای عمیق تر شدن در موضوع، علت را به افراد نفوذی و اشخاص کینه ای حاضر در مسیر پرونده متصل می کند. یعنی موضوع را از موقعیتی نظام مندی شده به غرض ورزی های شخصی تقلیل می دهد. شاید این پرسش مطرح شود که در انواع و اقسام از پرونده ها اغراض شخصی باعث بوجود آوردن فاجعه ها شده است. اما پاسخ این است که اساسا موضوع فیلم درباره یک نوع شیوه مملکت داری است که قرار است حامی و حافظ جان و مال و ناموس میلیون ها انسان شود.
با این حال فیلمساز در فیلم سعی می کند تاحدی منصفانه پیش رود تا حرف های مخالفان و مظلومان و حتی وابستگان به رژیم قبلی شنیده شود و بر خلاف عادت بسیاری از فیلم های کلیشه ای، چهره دیگری از روحانیان خاطی را به نمایش بگذارد.
یکی از اشکالات فیلم کند بودن ریتم فیلم در نیمه اول است که البته عدم توازن ریتم یکی از مشکلات اغلب فیلم اولی ها است. اگر داستان و گره آن زودتر مشخص می شد، تاثیرگذاری فیلم بر روی مخاطب بهتر بود. فضاسازی و صحنه آرایی فیلم در دهه پنجاه دیدنی است. رنگ و نورپردازی صحنه ها بر اساس نوع شخصیت ها ستودنی است. مثلا خانه فرد طاغوتی سیاه- سفید، دفتر و خانه حاج آقا رنگ روشن است که خب کاملا مشخص می شود که فیلمساز در کدام طرف ایستاده. به هر حالت « مصلحت» نخستین فیلم بلند فیلمساز است و با همه اشکالات می توان به آینده این فیلمساز امید بست تا فیلم های بهتری بسازد، چون زبان سینما را درک کرده است.
برای مشاهده دیگر اخبار سینما اینجا کلیک کنید
برای مشاهده دیگر اخبار تئاتر اینجا کلیک کنید
منبع: خبرگزاری ایرنا
نویسنده: فرانک آرتا
