12 سال از درگذشت فهيمه راستكار گذشت.
اواسط دهه سی ازسوی هوشنگ لطیفپور از همدورهایهایش در دوران هنرستان که مدتی در دوبله فعالیت میکرد به این کار دعوت شد.
پس از مدت بسیار کوتاهی اولین نقش مهمش را در فیلم تئودرا به جای ایرنه پاپاس به مدیریت ابوالقاسم رضایی (از پیشگامان سینما و دوبله در ایران) صحبت کرد. دومین نقش او گویندگی در نسخه روسی اتللو به جای شخصیت دزدمونا بود که نامش را بر سر زبانها انداخت. چند ماه بعد در اوایل تابستان ۱۳۳۶ توسط آلکس آقابابیان جهت عضویت در گروهی که در ایتالیا دوبله به فارسی انجام میدادند دعوت و او به همراه سه نفر دیگر عازم رم گردید.
خانم راستکار اوایل سال۱۳۴۰ به ایران بازگشت و همزمان به بازیگری در تئاتر و بیشتر دوبله پرداخت. حالا دیگر او هنرمندی با تجربه بود که هر نقشی را برای دوبله نمیپذیرفت و در انتخابهایش وسواس به خرج میداد. او از اولین بانوان مدیر دوبلاژ در ایران بود که به دلیل تسلط به زبانهای فرانسه و ایتالیا در کارش موفق بود. راستکار در دوران طلایی به جای بازیگران نامداری چون اواگاردنر، بتی دیویس، لورن باکال، مارلنه دیتریش، دبوراکار، آن سیمور، الیویادوهاویلند، جنت لی، شلی وینترز و… که بخشی از بازیگران مهم سینمای جهان محسوب میشدند، صحبت کرد. در دوبله فیلمهای ایرانی او صدایش روی چهره بازیگران مسن خوب مینشست. یکی از نقشهای مهمش گویندگی به جای نصرت پرتوی در فیلم گوزنها ساخته مسعود کیمیایی بود. گویندگی به جای آنیک شفرازیان در فیلم کلاغ ساخته بهرام بیضایی نیز نقطه عطفی در کارنامه وی و دوبله فیلمهای ایرانی است.
ایران دفتری، شهلا ریاحی، حمیده خیرآبادی، فرخلقا هوشمند، جمیله شیخی، ملیحه نیکجومند، ساحره متین، مهین شهابی، زهره صفوی، رقیه چهرهآزاد و… بازیگرانی بودند که از صدای مادرانه او در نقشهایشان استفاده شد. یکی دیگر از شاه نقشهایش در دوبله، گویندگی به جای زندهیاد جمیله شیخی در سریال پاییز صحرا است. این سریال اواسط دهه شصت دوبله شد. شاید در ابتدا انتخاب صدای ظریف، سوزناک و پراحساس راستکار به جای کاراکتر مادر شوهر بدجنس در پاییز صحرا عجیب مینمود اما از همان دقایق اول هوشمندی مدیر دوبلاژ مجموعه
-خسرو خسروشاهی- در انتخاب این صدا مشخص شد. زیر دوبله با چهره بازیگر و کاراکتر وی همخوانی کامل داشت، گویی که صدای خود خانم شیخی است.
10 سال بعد در دهه هفتاد نیز جلال مقامی مدیر دوبلاژ و اکبر خواجویی کارگردان سریال پدرسالار ترجیح دادند بازهم فهیمه راستکار به جای جمیله شیخی در نقشی مشابه صحبت کند که اینبار هم نتیجه عالی بود. یکی دیگر از دوبلههای زیبا و به یادماندنی خانم راستکار گویندگی به جای پرسوناژ اوشین- در سالهای پیری- در مجموعه سالهای دور از خانه بود که آن هم انتخابی درست بود که توسط بانو ژاله علو مدیر دوبلاژ سریال انجام گرفت. گویندگی به جای جوان هیکسون در سریال خانم مارپل در اوایل دهه هفتاد یکی دیگر از کارهای دلپذیر فهیمه راستکار است. اوه گفتنهای کشیده، ممتد و به جای گوینده در دیالوگها، خانم مارپل را بین تماشاگران تلویزیونی محبوب ساخت که به طور حتم مدیریت استادانه مرحوم احمد رسولزاده به عنوان مدیر دوبلاژ نیز در دوبله خوب این سریال نقش بسزایی داشته است.
فهیمه راستکار در عرصه بازیگری سینما در چند فیلم شرکت کرد اما حضورش همسنگ تواناییهایش در دوبله نبود. او از نسلی بود که با دوبله نفس میکشید، دوران طلاییاش را رقم زده بود و همیشه نگران اوضاع آن و حال و احوال همکارانش بود. در مصاحبهها و نوشتههایش با تلخی از وضعیت دوبلاژ به ویژه در دهههای شصت و هفتاد شکوه میکرد و از سرعت دوبله در تلویزیون دلگیر بود و آن را آفت این هنر میدانست و معتقد بود همنسلانش نباید تن به هر شرایطی در دوبله دهند و هرازگاهی مدتی از استودیوها قهر میکرد و اما دلش طاقت نمیآورد و دوباره به جمع همکارانش که آنها را چون خانوادهاش میدانست، ملحق میشد.
فهیمه راستکار از نیمه دوم دهه هشتاد به تدریج درگیر بیماری آلزایمر شد و از دوبله فاصله گرفت. او سالهایی که گروههای متعدد دوبله زیرزمینی که بانام یا بینام به جان دوبله افتاده بودند و آن را به نابودی میکشاندند دیگر چیزی را به خاطر نمیآورد.
اطمینان دارم که اگر این بانوی صدا اواخر عمر دچار فراموشی نشده بود با دیدن حال و روز ناخوش دوبله و مدعیان نورسیدهاش رنج فراوان میکشید.
فهیمه راستکار دوم آذر ماه ۱۳۹۱ به خاطرهها پیوست.
روحش شاد و یادش گرامی.
https://teater.ir/news/66624