۱۰ فیلم رزمی برتر تمام دوران که باید پیش از مرگ ببینید (از بروس لی تا جکی چان!)

چارسو پرس: در دل ضربات برق‌آسا و مبارزات تماشایی، دنیای سینمای هنرهای رزمی تجربه‌ای مملو از هیجان خالص را به مخاطب ارائه می‌دهد. اما زیبایی این ژانر به خشونت کنترل‌شده‌اش ختم نمی‌شود. بهترین فیلم‌های این سبک اغلب ریشه در مفاهیمی همچون استقامت، شرافت، انتقام یا رستگاری دارند. فلسفه‌هایی که مرزها و دوره‌های تاریخی را پشت سر گذاشته‌اند و مخاطبان را با خود همراه کرده‌اند.

با این حال، باید اذعان کرد که آنچه تماشای فیلم‌های رزمی را تا این حد هیجان‌انگیز می‌کند، همان طراحی خیره‌کننده حرکات، سیم‌کاری‌های استادانه، و ضربات آتشین مشت و لگد است. این فیلم‌ها یک نمایش بصری تمام‌عیار هستند که مرزهای روایت فیزیکی را فراتر می‌برند. آثاری سرشار از غنای فرهنگی که ستایشی برای تلاش‌های تیم‌های بدلکاری محسوب می‌شوند.

 در ادامه، ۱۰ فیلمی را معرفی می‌کنیم که عصاره‌ی ناب سینمای رزمی هستند—البته این لیست صرفاً نقطه‌ی شروعی است برای ورود به دنیایی پر از عناوین دیدنی دیگر.

۱۰. Ong-Bak: The Thai Warrior (2003)

اونگ‌بک: جنگجوی تایلندی
کارگردان: پراچیا پینکائو

زمانی که مجسمه‌ای مقدس از یک روستای کوچک در تایلند به سرقت می‌رود، جوانی به نام "تینگ" (با بازی تونی جا) راهی خیابان‌های تیره و تار بانکوک می‌شود تا آن را بازگرداند. اما این مأموریت، او را رودرروی یکی از خطرناک‌ترین قاچاقچیان مواد مخدر قرار می‌دهد؛ جایی که تینگ مجبور است تمام مهارت‌های "موی‌تای" خود را برای بقا به کار بگیرد.

درست است که داستان فیلم ساده و تا حدی احساساتی به‌نظر می‌رسد، اما نمی‌توان انکار کرد که Ong-Bak در نمایش قدرت بدنی و چابکی حیرت‌انگیز بازیگر اصلی‌اش، یک شاهکار تمام‌عیار است. در این فیلم خبری از جلوه‌های ویژه یا سیم‌کاری نیست؛ تمام صحنه‌ها به‌صورت زنده و بدون کمک CGI اجرا شده‌اند. تونی جا، در نقش تینگ، با نمایشی بی‌پروا از قدرت و مهارت خالص، تماشاگران را میخکوب می‌کند. نمایشی که وجه خشن‌تر و زمینی‌تری از هنرهای رزمی را در قاب سینما به تصویر می‌کشد.

۹. The Raid 2 (2014)

یورش ۲
کارگردان: گرت ایوانز

پس از زنده ماندن از نبردی خونین با گنگسترهای قدرتمند، «راما» (با بازی ایکو اوآیس) امیدوار است که بتواند بالاخره زندگی عادی‌ای داشته باشد. اما خیلی زود متوجه می‌شود که اقداماتش باعث جلب توجه جنایتکارانی حتی خطرناک‌تر شده است. حالا که خانواده‌اش در خطر است، چاره‌ای جز نفوذ مخفیانه به یک امپراتوری تبهکاری و نابود کردن آن از درون ندارد.

اگر فکر می‌کردید «یورش» نمونه‌ای از خشونت بی‌پایان بود، آماده باشید چون دنباله‌اش همه چیز را چند برابر می‌کند. این بار داستان از راهروهای بسته فراتر می‌رود و به دنیایی پر از خشونت نفس‌گیر، خون و درگیری گسترش می‌یابد. اوآیس با حرکات خیره‌کننده در سبک pencak silat، چنان استادانه مبارزه می‌کند که مخاطبان را در مورد واقعیت آسیب‌ها به شک می‌اندازد. در عین حال، «یورش ۲» فقط یک فیلم اکشن نیست، بلکه داستانی اخلاقی درباره قهرمانان، شروران و پیچیدگی‌های سیاسی است. گرت ایوانز یک بار دیگر شاهکاری بی‌نظیر خلق کرده است.

بیشتر بخوانید: معرفی فیلم‌های سینمایی

۸. The Karate Kid (1984)

بچه کاراته‌باز
کارگردان: جان جی. آویلدسن

«دنیل لارسو» (با بازی رالف ماکیو) پس از نقل مکان به شهری جدید، تبدیل به هدف قلدرهایی می‌شود که در دوجوی کبرا کای کاراته یاد می‌گیرند. خوشبختانه او با مردی سالخورده و ساده‌زیست آشنا می‌شود که اتفاقاً استاد کاراته است. آقای «می‌یَگی» (با بازی پَت موریتا) قبول می‌کند تا دنیل را زیر پر و بال خود بگیرد و دیدگاهی متفاوت به دنیای کاراته نشانش دهد.

به‌عنوان یکی از فیلم‌های نمادین دهه ۸۰ و یکی از محبوب‌ترین داستان‌های «از فرش به عرش»، «بچه کاراته‌باز» با استفاده از کاراته به‌عنوان ابزار روایت داستان بلوغ، ژانر را ارتقا می‌دهد. در میان تمرین‌هایی مانند "واکس زدن" و "واکس برداشتن"، کاراته نه‌تنها نمادی از قدرت فیزیکی، بلکه نشانی از فروتنی و دل بزرگ است. همین چندلایه بودن فیلم است که آن را به اثری ماندگار تبدیل کرده. هر ضربه‌ای در پایان فیلم با بار عاطفی همراه است، و رابطه‌ی گرم میان استاد و شاگرد قلب تماشاگر را تسخیر می‌کند.

۷. Hero (2002)

قهرمان
کارگردان: ژانگ ییمو

در چین باستان، شش پادشاهی در جنگ با یکدیگر هستند و گروه‌هایی در تلاشند تا پادشاه مقتدر «چین» (با بازی چن داآومینگ) را ترور کنند. اما مردی بی‌نام (با بازی جت لی) به تنهایی موفق به کشتن سه قاتل سرشناس می‌شود. پادشاه برای شنیدن داستان این پیروزی عجیب، او را به کاخ می‌آورد — اما به‌زودی متوجه می‌شود که داستانش بی‌نقص نیست.

فراتر از نمایش حرکات ظریف و شمشیربازی باله‌مانند در سبک ووشیا، «قهرمان» داستانی است درباره فداکاری، میهن‌پرستی و سنگینی مسئولیت حفظ صلح. جت لی در این حماسه اپرایی درخشان ظاهر می‌شود و مبارزه را به سطحی هنری می‌رساند. با طراحی صحنه دقیق، رنگ‌آمیزی‌های چشم‌نواز و فیلم‌برداری بی‌نقص، هر قاب این فیلم مانند یک نقاشی زنده است. بازی‌های به‌یادماندنی از ستارگان بزرگی همچون تونی لیانگ و مگی چونگ هم کیفیت فیلم را بالاتر برده‌اند. همه‌ی این‌ها باعث شد که «قهرمان» به‌حق در اسکار، نامزد بهترین فیلم خارجی‌زبان شود.

۶. The 36th Chamber of Shaolin (1978)

سی‌وششمین حجره شائولین
کارگردان: لاو کار-لونگ

«لیو یو-ده» (با بازی گوردون لیو)، دانش‌آموز جوانی است که با الهام از معلمش به قیام علیه دولت منچو می‌پیوندد. اما زمانی که شاهد قتل‌عام دوستان و هم‌رزمانش توسط دشمنان می‌شود، تصمیم می‌گیرد راه انتقام را در پیش گیرد. او به معبد شائولین می‌رود تا تحت نام «سان ته»، به استاد هنرهای رزمی تبدیل شود.

با اینکه داستان این فیلم نسخه‌ای تخیلی از زندگی یک استاد شائولین افسانه‌ای است، «سی‌وششمین حجره شائولین» یکی از برترین فیلم‌های کونگ‌فو تاریخ شناخته می‌شود. نکته جالب این است که برخلاف سایر آثار، تمرکز اصلی فیلم روی نبردهای نفس‌گیر نیست. در عوض، روند تمرینات طاقت‌فرسا و مسیر تبدیل شدن به استاد را به تصویر می‌کشد. همین تمرکز تأمل‌برانگیز روی سیر تحول فردی، ژانر هنرهای رزمی را متحول کرد و هیجان و رهایی نهایی را از دل تمرینات بیرون کشید.

۵. Drunken Master II (1994)

استاد مست ۲
کارگردان: لاو کار-لونگ

در اوایل قرن بیستم، «وانگ فی-هونگ» (با بازی جکی چان) ناخواسته درگیر ماجرایی می‌شود که در آن قاچاقچیان می‌خواهند آثار باستانی چین را از کشور خارج کنند. او که در تنگنای اخلاقی قرار دارد، مجبور می‌شود با مهارت خود در سبک «بوکس مست» با مهاجمان خارجی مقابله کند، هرچند پدرش به‌شدت با این روش مبارزه مخالف است.

فهرست فیلم‌های رزمی بدون حضور جکی چان کامل نمی‌شود—و «استاد مست ۲» اوج هنرنمایی فیزیکی و خلاقیت اوست. با ترکیب کمدی اسلپ‌استیک و اکشن خشن، این فیلم هرج‌ومرجی سرگرم‌کننده را به بهترین شکل رقم می‌زند. صحنه نهایی در کارخانه آتش‌گرفته، نمایش خیره‌کننده‌ای از تعهد چان به انجام حرکات واقعی و بدون بدل است—چه کسی جز او برای یک برداشت حاضر است روی زغال داغ بخزد؟ این یعنی فداکاری برای هنر.

۴. Kung Fu Hustle (2004)

شلوغی کونگ‌فو
کارگردان: استیفن چاو

«سینگ» و «بون» دو خلافکار بی‌دست‌وپا هستند که رؤیای پیوستن به دارودسته معروف «تبرزن‌ها» را دارند. در تلاش برای جلب توجه، خود را عضو این گروه جا می‌زنند و به محله فقیرنشین «پیگ استای الی» می‌روند تا مردم را بترسانند. غافل از اینکه این محله پر از استادان هنرهای رزمی است و در ادامه با ورود واقعی تبهکاران، اوضاع به سرعت از کنترل خارج می‌شود.

هیچ‌کس مانند استیفن چاو نمی‌تواند ژانرها را به این شکل به هم بدوزد. «شلوغی کونگ‌فو» با شروعی طنزآمیز، به اثری پرهیجان و خلاقانه تبدیل می‌شود که ترکیبی از منطق کارتونی، حرکات پروازی و مبارزات دیدنی است. این فیلم همزمان به سینمای رزمی ادای احترام می‌کند و از کلیشه‌هایش شوخی می‌سازد. همه چیز غیرمنتظره و عجیب است—چه در مبارزه‌ها، چه در لحظات احساسی. و شخصیت‌هایی مثل «صاحب‌خانه» و «صاحب‌زن» تبدیل به بخشی از شمایل فرهنگی سینمای رزمی شده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخبار و مطالب سینمای جهان

۳. Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000)

ببر خیزان، اژدهای پنهان

کارگردان: آنگ لی

وقتی «لی مو بای» (با بازی چو یون‌فت) تصمیم به بازنشستگی می‌گیرد، شمشیر افسانه‌ای خود را به دوست دیرینه‌اش، «یو شو لیِن» (با بازی میشل یئو) می‌سپارد تا آن را به فرماندار یو برساند. اما زمانی که شمشیر به‌دست دزدی نقاب‌دار ربوده می‌شود، سفری برای بازگرداندن آن آغاز می‌شود—و در این مسیر، رازهای گذشته و احساسات سرکوب‌شده فاش می‌شوند.

ترکیب مبارزات نفس‌گیر با عمق عاطفی، «ببر خیزان، اژدهای پنهان» را به پدیده‌ای جهانی تبدیل کرد که مرزهای ژانر را شکست. مبارزات نه‌فقط فیزیکی، بلکه شاعرانه بودند—از تعقیب‌های روی پشت‌بام گرفته تا دوئل میان درختان بامبو. در زیر این زیبایی بصری، داستانی پرمغز درباره عشق، میراث و افتخار نهفته بود. بازی‌های درخشان و کارگردانی بی‌نقص آنگ لی، این اثر را به یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما تبدیل کرد، با جوایز متعدد و نامزدی در اسکار برای بهترین فیلم و بهترین فیلم خارجی‌زبان.

۲. Ip Man (2008)

ایپ من
کارگردان: ویلسون ییپ

در دهه ۱۹۳۰ و دوران اشغال ژاپن، «ایپ من» (با بازی دانی ین) استاد بزرگ سبک «وینگ چون» تصمیم می‌گیرد زندگی آرامی داشته باشد و از خانواده‌اش مراقبت کند. اما زمانی که شهر به ویرانی کشیده می‌شود، او مجبور می‌شود در برابر ژنرال «میورا» و سربازان ژاپنی بایستد تا از مردم دفاع کند.

گرچه داستان مربوط به استاد بروس لی آینده است، اما «ایپ من» فراتر از یک زندگینامه معمولی است. فیلم، پرتره‌ای پرشور و احساسی از شرافت و ایستادگی است. دانی ین با اجرای بی‌نقص خود، ایپ من را به مردی با اصول استوار تبدیل می‌کند؛ قهرمانی ناآشکار که به ناچار به نبرد کشیده می‌شود. مبارزات فیلم، خشن و واقعی هستند اما هیچ‌گاه تهی نیستند—هر مشت، حامل بار اخلاقی و ملی است. همین هسته عاطفی است که این فیلم را از دیگر آثار متمایز می‌کند. خوشبختانه، ادامه‌های زیادی هم برای آن ساخته شده است.

۱. Enter the Dragon (1973)

اژدها وارد می‌شود

کارگردان: رابرت کلاوز

این آخرین فیلمی است که بروس لی قبل از مرگش تکمیل کرد و اثری بود که نام او را برای همیشه در تاریخ حک کرد. با ترکیب هیجان رزمی با فضای جاسوسی، «اژدها وارد می‌شود» به الگویی برای پیشرفت جهانی ژانر بدل شد. اما فراتر از همه چیز، این کاریزمای نفس‌گیر بروس لی بود که فیلم را ماندگار کرد. حرکات او برق‌آسا و چهره‌اش پر از اراده بود. اگر به‌دنبال یک فیلم رزمی متعادل هستید، این فیلم یک کلاس درس تمام‌عیار است.