با اجرای تأثیرگذار اوِگنیا دودینا در نقش زنی که سال‌ها از خانه دور بوده، فیلم «مامان» به کارگردانی اور سینای در بخش نمایش ویژه جشنواره کن، نمایشی تلخ و انسانی از تضاد نقش‌های خانوادگی و طبقاتی ارائه می‌دهد. با وجود شروعی قدرتمند و مشاهداتی دقیق، فیلم در نیمه دوم خود به دام ملودرام می‌افتد و از قدرت شخصیت‌پردازی‌اش فاصله می‌گیرد.

چارسو پرس اولین تجربه سینمایی اور سینای در مقام کارگردان داستانی، نشان می‌دهد او نگاهی تیزبین به شخصیت‌ها دارد. فیلم «مامان» (Mama) با الهام از روایت‌های واقعی زنانی مهاجر از اروپای شرقی که به عنوان خدمتکار در اسرائیل کار می‌کنند، داستان زنی را روایت می‌کند که پس از سال‌ها کار طاقت‌فرسا در خانه‌ای ثروتمند در اسرائیل، به زادگاه خود در لهستان بازمی‌گردد و درمی‌یابد جایگاهش در خانواده دیگر آن‌طور که تصور می‌کرده، مستحکم نیست.


فیلم «مامان» داستان میلا (اوگنیا دودینا) را دنبال می‌کند، زنی مهاجر و خدمتکار خانه‌ای اشرافی در اسرائیل که با کار خود زندگی همسر و دخترش را در لهستان تأمین می‌کند. او در عین آنکه با بی‌اعتنایی مهربانانه کارفرمایانش مواجه است، در رابطه‌ای پنهانی با باغبان خانه (با بازی مارتین اوگبو) آرامش می‌یابد.


با وقوع حادثه‌ای، میلا مجبور به بازگشت به زادگاهش در یک روستای لهستانی می‌شود. آنجا، روابط خانوادگی دگرگون‌شده منتظر اوست. میلا که گمان می‌کرد ستون خانه است، درمی‌یابد شوهرش با زنی دیگر (دومینیکا بدنارچیک) وارد رابطه شده و دخترش (کاتارزینا ووبیک) دیگر به او وابسته نیست. بازگشت میلا به جای ترمیم خانواده، تبدیل به نبردی برای حفظ کنترل و اقتدار او می‌شود.


در حالی که نیمه نخست فیلم به‌دقت به‌مسائل طبقاتی، مهاجرت و تنهایی زنان کارگر می‌پردازد، نیمه دوم به سمت ملودرامی اغراق‌شده می‌لغزد. تصمیمات غیرمنطقی شخصیت میلا، و تبدیل درام به درگیری‌های ناگهانی و گاه اغراق‌آمیز، از تأثیر اولیه فیلم می‌کاهد.


اینجا بخوانید: معرفی، نقد و بررسی فیلم‌های خارجی


کاراکتر دختر نیز در این مسیر آسیب می‌بیند و بازیگر جوان آن، بیشتر در حال فریاد زدن یا گریه کردن دیده می‌شود تا رشد شخصیت. همچنین کاراکتر باغبان سیاه‌پوست، عملاً فقط ابزاری برای تعریف میلا باقی می‌ماند و فرصت پرداخت مستقل نمی‌یابد.


با این‌حال، فیلم بر دوش اجرای خیره‌کننده اوگنیا دودینا می‌ایستد؛ او با نگاهی پرنفوذ و چهره‌ای سنگی، میلا را به زنی پیچیده، سرسخت و غیرقابل قضاوت تبدیل می‌کند. او قصد ندارد دل تماشاگر را به دست آورد، اما همدلی او را به چالش می‌کشد.


بیشتر بخوانید: اخبار و مطالب سینمای جهان


فیلمبرداری دقیق ماتان رادین نیز به دوگانگی جغرافیایی فیلم کمک می‌کند: خانه بزرگ در اسرائیل با نورهای گرم و باز، در مقابل خانه‌های تاریک و بسته لهستان با نورهای خاکستری و سرد. قاب‌بندی‌ها به مرور تنگ‌تر می‌شوند، همچنان‌که دنیای میلا محدودتر و ذهنش آشفته‌تر می‌شود.

مامان» نشان می‌دهد که اور سینای در مقام یک فیلم‌ساز اجتماعی آینده‌دار، نگاهی دقیق به مفاهیم مهاجرت، فمینیسم و وابستگی‌های طبقاتی دارد. با وجود ضعف‌هایی در فیلمنامه و حرکت به‌سوی ملودرام، تسلط کارگردان بر فضاسازی و هدایت بازیگران، به‌ویژه نقش اصلی، این فیلم را به اثری قابل تأمل در میان آثار کن ۲۰۲۵ تبدیل کرده است.


منبع: variety
نویسنده: نسرین پورمند