پایگاه خبری تئاتر: ۱- شاید بتوان گفت که یک اثر مستند در بدبینانه‌ترین حالت در قیاس با یک اثر داستانی حتی اگر فیلمبرداری، صدابرداری، پژوهش، کارگردانی و در شمایی کلی ساختارخوبی هم که نداشته باشد همیشه نکاتی تازه و آموختنی دارد .چرا که در یک اثر مستند به قول ناصر تقوایی در بدترین حالت ممکن تماشاگر با یک آیین، یک اثر تاریخی و یا آدمی تازه و چیزهایی شبیه به آن ولو با ساختار و کارگردانی ضعیف آشنا می‌شود که در فیلم داستانی با کیفیت برابر عملا امکانش نیست. در نتیجه تماشاگر همیشه بعد از دیدن یک اثر مستند جهان تازه‌ای را درک می‌کند.
مستند «سبالو» از جمله آثار ارزشمند در حوزه پژوهش موسیقی بومی است که مخاطب را با بخشی از میراث در حال فراموشی موسیقی در جنوب و خاصه بوشهر آشنا می‌سازد.
۲- این مستنداز جمله آثاری است که حضور ملموس و توامان عنصر پژوهش کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی در آن پررنگ است در نتیجه ما با اثری فراتر از مستند های مشاهده‌گر مواجه هستیم. از طرفی مستند سبالو یاد آور می‌شود که موسیقی فولکلوریک و بومی به رغم آنکه در هیاهوی موسیقی پاپ و… حضور کمرنگی در زندگی شهر نشینان دارد اما پتانسیل ، قابلیت و ظرفیتی خوبی برای پرداخت اثری جذاب در حوزه تولید اثر مستند را دارست.
۳- نام فیلم در سینمای مستند کلید ورود مخاطب به جهان آن است در واقع بخش مهمی از روایت فیلم پیش از آنکه در مقابل دیدگان مخاطب قرار گیرد با اسم اثر منتقل می‌شود. مانند عنوان فیلم «جام حسنلو» به کارگردانی محمد رضا اصلانی که به جام تمام طلای حسنلو که در اواخر دهه ۳۰ کشف شد، می‌پردازد .در چنین فیلم‌هایی عنوان انتخابی تکلیف تماشاگر را روشن می‌کند. تماشاگر اما در فیلم «سبالو» به کارگردانی محمد نساوند چنین پیش‌زمینه اولیه را ندارد.
در تعریف «سبالو» می خوانیم که: «سبالو یک نوع مراسم آواز خوانی است که در آن افراد به شکل دایره دور یکدیگر جمع می‌شوند و شانه‌های خود را تکان می‌دهند. این نوع موسیقی برگرفته شده از موسیقی آفریقایی است که با دایره همراه است. در گذشته بیشتر ریتم آوازها با دست زدن افراد و نهایتا دهل شکل می‌گرفته است اما در حال حاضر این مراسم بیشتر در بوشهر و در عزاداری و همراه با سنج و دمام و دهل اجرا می‌شود». به نظر می رسد کارگردان با انتخاب عنوان سبالو که بخشی کهن از آیین عزاداری در بوشهر است و عدم ارتباط ارتباط مستقیم آن با مضمون اثرش تلاش کرده ذهن مخاطب را پس از دیدن فیلم درگیر چالش‌های مختلف در ارتباط با موسیقی جنوب و بوشهر کند. درنتیجه فیلم در گذر از روایت زندگی محمود مخاطبش را با سازها ،آیین‌ها و ریشه‌های پیوند ناگسستنی خرده فرهنگ‌ها با فرهنگ بومی بوشهر و چگونگی در هم آمیختن این خرده فرهنگ‌ها در فرهنگ اصلی و ارتقا غنای آن آشنا می سازد. از طرفی نشان می‌دهد که چگونه در مواجه با چالش‌های بزرگ پیش رو هم چون نگرش‌های مذهبی و اعتقادی توانسته خود را با محیط پیرامونی‌اش سازگار ساخته و بخشی جدایی ناپذیر از آیین‌های مذهبی منطقه شود.
بیشتر بخوانید
فروش ۱۰۰ بلیت در یک هفته! / ترجیح سینماداران تعطیلی «سینما» است؟
من منجی سینما نبودم و نیستم/ دغدغه‌های ناگفته آقای کارگردان
فروشنده» فرهادی؛ تجسم یک نمایشنامه کلاسیک در قابی جدید
۴- نخستین نکته‌ای که بلافاصله بعد دیدن فیلم «سبالو» به ذهن خطور می کند این است که چرا دانسته‌های ما درباره موسیقی نواحی و در این مورد خاص موسیقی بوشهر (سازهایی چون دمام و سنج در سال های اخیر مرزهای جغرافیایی بوشهر و جنوب را پشت سر گذاشته و حال رفته رفته در آیین های مذهبی سایر استان ها به ویژه در ایام عزاداری عاشورا و تاسوعا جایی برای خود تعریف کرده است) و هنرمندانی که در این عرصه فعالیت می کنند اینقدر محدود و گاه هیچ است.
۵- به رغم عنوان بندی فیلم ما شاهد مستند پرتره‌ای درباره محمود بردک‌نیا نوازنده سرشناس سازهای کوبه‌ای در بوشهر و یکی از آخرین بازمانده‌های نسل طلایی از سیاهان مهاجر هستیم .
فیلم‌ساز اما به بهانه زندگی محمود بردک‌نیا نگاهی گذرا به تاثیر پررنگ و اثر گذارموسیقی و ادوات و سازهای غیر بومی رنگین پوستان مهاجر آفریقایی تبار در شکل دهی موسیقی بوشهر دارد و به طبع آن به حضور غیر قابل انکار،پررنگ و غیر قابل حذف این شکل موسیقی در مراسم‌های مذهبی، آیینی و سنتی در بوشهر پرداخته است. در واقع زندگی محمود بهانه‌ای می‌شود که تماشاگر به جهت نوع حضور و کارکرد او در حوزه موسیقی با بخش‌ها مغفول مانده موسیقی و آیین‌های مرتبط با آن در بوشهر همچون «خیام خوانی»، «یزله خوانی» و همچنین ریشه‌های نژادی و قومیتیش آشنا شود.
