چارسو پرس: «بیرو» با دستمایه قرار‌دادن زندگی علیرضا بیرانوند در حالی از دیروز اکران شد که معمولا فیلم‌های فوتبالی مورد توجه تماشاگران قرار نمی‌‌گیرد. از صبح دیروز فیلم «بیرو» روی پرده سینماها آمد.
بیرو، سومین فیلم سینمایی مرتضی علی عباس‌میرزایی و روایتی از زندگی علیرضا بیرانوند، دروازه‌بان تیم ملی فوتبال ایران از دوران کودکی تا ورود به فوتبال حرفه‌ای و عضویت در تیم ملی فوتبال ایران است. حسین بیرانوند، رضا داوود‌نژاد، سیاوش چراغی‌پور، سعید داخ، صحرا اسداللهی، محمد علی‌محمدی، سهیل قنادان، مهدی زمین‌پرداز، ستایش تارانی، سارا والیانی، ابوذر فرهادی، مبین بهاروند، محمد نیکبخت، مجید پتکی، مهران نایل، محمد عسگری، امین میری، مرتضی تقی‌زاده، وحید نفر، حامد نساج و علیرضا جلیلی ازجمله بازیگران این فیلم هستند. فیلم سینمایی بیرو با سرمایه‌گذاری بنیاد سینمایی فارابی ساخته شده است. این فیلم پس از نمایش در چهلمین جشنواره فیلم فجر در حالی روی پرده سینماها آمده که برخی کارشناسان اکران امیدوارند، شهرت و محبوبیت دروازه‌بان تیم ملی و پرسپولیس به فروشش کمک کند. هرچند مروری بر فیلم‌های فوتبالی سینمای ایران نشان می‌دهد که معمولا مخاطب، استقبالی از این نوع فیلم‌ها نمی‌‌کند. بیرو اما امیدوار است این قاعده را بشکند.
سرطلایی
همایون بهزادی در اوج شهرت و محبوبیت بود که سینمای فارسی سراغش رفت تا در فیلمی که شهرت او عنوانش بود، حاضر شود. سرطلایی فوتبال ایران اما تن به بازی در فیلم «سرطلایی» نداد؛ فیلمی که شجاع‌الدین مصطفی‌زاده کارگردانی‌اش کرد و جای همایون بهزادی، فرهنگ معتمد نقش فوتبالیست را بازی کرد. سرطلایی روایت آشنای ظهور و سقوط جوانی برومند(و در اینجا فوتبالیستی مشهور) بود که در اوج شهرت و محبوبیت، سر از بیراهه درمی‌آورد و همه‌‌چیزش را از دست می‌دهد. فیلم در تابستان۱۳۵۳ روی پرده آمد و آنقدر فروشش پایین بود که تنها یک هفته روی پرده دوام آورد. سرطلایی با تنها ۱۸۰هزارتومان فروش کم‌فروش‌ترین فیلم سال شد. «عمو فوتبالی» فیلمی به کارگردانی سعید مطلبی با داستانی پر‌فراز‌و‌نشیب که 2شخصیت اصلی‌اش هوادار تیم پرسپولیس هستند. «عمو فوتبالی» قرار بود فیلمی درباره هواداران پرسپولیس باشد و محمد بوقی، بوقچی معروف سرخپوشان پایتخت هم با این منطق در فیلم حاضر شد و کافه پرسپولیس، جایی که در دهه50 پاتوق هواداران پرشور فوتبال بود هم یکی از لوکیشن‌های این ساخته سعید مطلبی شد. هرچند ارتباط فیلم با فوتبال و هوادارانش تنها در نیمه اول اثر، قابل مشاهده است و با تغییر فیلمنامه، عمو فوتبالی به یک فیلم متعارف فارسی تبدیل شد. عمو فوتبالی در آبان سال۱۳۵۴ اکران شد و تنها ۶۰۰هزار تومان فروخت تا یکی از فیلم‌های شکست‌خورده این سال باشد.
عرق سرد
«افروز اردستانی (باران کوثری) کاپیتان تیم ملی فوتسال زنان ایران است. با گلزنی افروز، تیم ملی برای نخستین‌بار به فینال بازی‌های آسیایی راه پیدا می‌کند و عازم مالزی می‌شود، در فرودگاه افروز درمی‌یابد که توسط شوهرش، یاسر شاه‌حسینی (امیر جدیدی) ممنوع‌الخروج شده‌است.»
داستان فیلم «عرق سرد» به کارگردانی سهیل بیرقی براساس ماجرایی واقعی که سروصدای زیادی هم به پا کرد، ساخته شده است. عرق سرد بیشتر از اینکه فیلمی فوتبالی باشد، اثری فمینیستی بود. با نزدیک به ۲۰۰هزار مخاطب و ۲میلیارد تومان فروش، عرق سرد به‌عنوان یکی از فیلم‌های مورد توجه منتقدان در سی‌و‌ششمین جشنواره فیلم فجر، انتظارات را برآورده نکرد. نکته جالب توجه عرق سرد به‌عنوان اثری فوتبالی، دکوپاژ آشفته سکانس‌های فوتبال بود.
فوتبالیست‌ها
در نیمه دوم دهه70، پرسپولیس با بازگشت علی پروین در اوج موفقیت و سلطان در اوج محبوبیت بود. ساخت فیلمی با حضور پروین و چند بازیکن پرسپولیس مثل حمید استیلی، افشین پیروانی و محمد برزگر، گزینه جذابی برای گیشه به‌نظر می‌رسید. علی‌اکبر ثقفی«فوتبالیست‌ها» را با همین منطق ساخت و نتیجه مثل اغلب فیلم‌های ورزشی ایرانی ناامید‌کننده بود. فیلم سال۱۳۸۰ اکران شد و در شرایطی که هر بازی معمولی پرسپولیس دست‌کم ۶۰هزار نفر را به استادیوم آزادی می‌کشاند، تنها ۱۳۵هزار تماشاگر به تماشای فوتبالیست‌ها نشستند. حضور فاطمه گودرزی هم کمکی به فیلم نکرد. شعارهای اخلاقی علی پروین و حمید استیلی که فرسنگ‌ها دور از تصویر شکل‌گرفته‌شان در استادیوم‌های فوتبال بود، در نوع خود جالب‌توجه به‌نظر می‌رسید. شکست فوتبالیست‌ها در گیشه پرونده فیلم‌های فوتبالی را تا سال‌ها در سینمای ایران بست. در همین سال «ازدواج غیابی» هم با حضور احمدرضا عابدزاده که در آن مقطع محبوب‌ترین فوتبالیست ایران بود، در گیشه ناکام ماند.
زاپاس
«زاپاس» یک کمدی سرخوشانه که فوتبال هم در آن نقش مهمی دارد. در فیلم «زاپاس» یک تیم فوتبال که در دسته سوم کشور فعالیت می‌کرده است با تلاش شبانه‌روزی مربی‌اش (امیر جعفری) و بازیکنانی که اهالی محلی رامیان هستند، به دسته دوم صعود می‌کند، سعید با بازی جواد عزتی در نقش اصلی در این راه در آخرین لحظات بازی آخر دچار مصدومیت تاندون پا می‌شود و سلامتی‌اش به خطر می‌افتد و از طرف دیگر مربی هم متوجه می‌شود که به‌دلیل نداشتن مدرک مربیگری نمی‌تواند تیم را در لیگ دسته 2 همراهی کند. «زاپاس» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد، موفق‌ترین فیلم فوتبالی سینمای ایران است. زاپاس در اکران سال۱۳۹۵ با حدود ۸۰۰هزار مخاطب و بیش از ۴میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان فروش، هشتمین فیلم پرمخاطب سال شد؛ فیلمی که توجه منتقدان را هم جلب کرد و زمان اکرانش بیشتر، نقدهای مثبت گرفت و اینگونه از آن یاد شد: «زاپاس» برخلاف ظاهر کهنه و قدیمی‌اش فیلم تازه و روزآمدی برای سینمای ایران است. بنا به سنت جاافتاده داستان، موقعیت‌ها و چهره بازیگران «زاپاس» همه آشنا به‌نظر می‌رسند اما لحن فیلم، جوری که کارگردان برای فیلمش فضاسازی کرده - از انتخاب شهر کوچک تا موسیقی متفاوت و بازی گرم بازیگران - تازگی دارد و مخاطب سینمای ایران را بر سر ذوق می‌آورد؛ فیلمی گرم و شیرین که منهای لحظات عصا‌قورت‌داده جدی‌اش، یکی از معدود کمدی-رمانتیک‌های استاندارد این سال‌های سینمای ایران است.
مثلث آبی
«مثلث آبی» فیلمی به تهیه‌کنندگی علی فتح‌الله‌زاده با محوریت یک هوادار تیم استقلال که نقش‌اش را محمد صالح‌علا بازی می‌کرد.
هادی صابر کارگردان «مثلث آبی» که فیلم «مسلخ» را در دهه50 ساخته بود، مهم‌ترین صحنه‌های فیلمش را که قرار بود عامل جذابیت برای تماشاگران باشد، با حضور جواد زرینچه، کاپیتان وقت تیم استقلال جلوی دوربین برد. جنس بازی زرینچه اما به فیلم لحنی کمدی بخشید، آن‌هم از نوع کمدی ناخواسته که نشان می‌داد فوتبالیست‌ها گزینه مناسبی برای بازیگری نیستند.
مثلث آبی سال۱۳۷۸ ساخته شد و سال۱۳۷۹ به شکلی محدود در شهرستان‌ها روی پرده آمد. با ۳۳هزار و ۲۰۹تماشاگر و تنها ۷میلیون و ۲۰۰هزار تومان فروش در انتهای جدول گیشه قرار گرفت و در سال‌های بعد هم کمتر از آن یاد شد.
///.
منبع: روزنامه همشهری
نویسنده: مسعود پویا
