وقتی آیفون دوربین سینما می‌شود؛ ۱۰ فیلم خلاقانه که با موبایل ساخته شدند

چارسو پرس: در دنیای پرشتاب امروز، تلفن‌های هوشمند به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند؛ اما شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که روزی همین دستگاه‌های کوچک، به ابزارهای قابل‌اعتماد برای فیلم‌سازی در سینمای جهان تبدیل شوند. با ظهور فناوری‌های نوین، برخی کارگردانان خلاق توانسته‌اند از قابلیت‌های دوربین آیفون برای روایت داستان‌های سینمایی بهره ببرند و اثری متمایز خلق کنند.

اگرچه کیفیت فیلم‌برداری با گوشی‌های هوشمند هنوز با تجهیزات حرفه‌ای سینمایی فاصله دارد، اما برخی فیلم‌ها نشان داده‌اند که نوآوری، خلاقیت و روایت جذاب می‌توانند این فاصله را تا حد زیادی پر کنند. ساخت فیلم با آیفون چالش‌های فنی خاص خود را دارد، اما همین محدودیت‌ها گاهی زمینه‌ساز ایده‌هایی نو و متفاوت در سینمای جهان می‌شود.

در این مطلب از «چارسو پرس»، نگاهی داریم به ۱۰ فیلم برتری که به‌طور کامل یا بخشی از آن‌ها با استفاده از آیفون فیلم‌برداری شده‌اند. این فیلم‌ها بر اساس میزان خلاقیت، نوآوری در شیوه‌ی تولید، و کیفیت کلی رتبه‌بندی شده‌اند. در دورانی که تکنولوژی و هنر بیش از هر زمان دیگری در هم تنیده شده‌اند، این آثار نشان می‌دهند که حتی با یک گوشی هوشمند نیز می‌توان تجربه‌ای سینمایی و فراموش‌نشدنی خلق کرد.

۱۰. «۲۸ سال بعد» (28 Years Later, 2025) | به کارگردانی دنی بویل و الکس گارلند

اگر از علاقه‌مندان ژانر علمی‌-تخیلی و دنیای پادآرمان‌شهری باشید، قطعاً فیلم «۲۸ روز بعد» (28 Days Later) با بازی درخشان کیلین مورفی، بازیگر برنده اسکار، یکی از گزینه‌های فراموش‌نشدنی فهرست شماست. حالا پس از سال‌ها انتظار، دنباله‌ی این فیلم کالت با نام «۲۸ سال بعد» قرار است در تاریخ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۵ (۳۰ خرداد ۱۴۰۴) روی پرده سینماها برود.

آنچه این دنباله‌ی مورد انتظار را در دنیای سینمای جهان خاص‌تر کرده، این است که طبق گزارش‌ها، تمام صحنه‌های فیلم «۲۸ سال بعد» با استفاده از گوشی آیفون ۱۵ پرو مکس فیلم‌برداری شده‌اند. این تصمیم جسورانه از سوی دنی بویل و نویسنده‌ی همیشگی‌اش، الکس گارلند، علاقه‌مندان سینما و تکنولوژی را شگفت‌زده کرده است.

هرچند هنوز برای قضاوت نهایی درباره‌ی کیفیت این فیلم کمی زود است، اما انتشار تریلر پرهیجان آن نوید اثری مهیج و تأثیرگذار در ژانر پساآخرالزمانی را می‌دهد. باید دید آیا این تجربه متفاوت می‌تواند استانداردهای جدیدی در فیلم‌سازی با تلفن‌های هوشمند، به‌ویژه در سینمای جهان، ایجاد کند یا نه.

۹. «ذهن ناآرام» (Uneasy Lies the Mind, 2014) | به کارگردانی ریکی فوشایم

فیلم «ذهن ناآرام» یکی از نخستین تجربه‌های قابل‌توجه در سینمای جهان است که به‌طور کامل با آیفون فیلم‌برداری شده است. این تریلر روان‌شناختی که توسط ریکی فوشایم کارگردانی شده و بازیگر اصلی آن جوناس فیش است، داستان مردی را روایت می‌کند که در طول یک سفر دو نفره به عمارت زمستانی دورافتاده، آرام‌آرام دچار فروپاشی روانی می‌شود.

در زمانی که هنوز استفاده از تلفن‌های هوشمند برای تولید فیلم چندان رایج نبود، فوشایم جسورانه از آیفون 5s برای فیلم‌برداری این اثر استفاده کرد. با وجود محدودیت‌های فنی مانند سنسور کوچک و عمق میدان محدود، فیلم‌بردار نایلس آلپرت توانسته با استفاده خلاقانه از نماهای بسته، فضای روانی و حس اضطراب را به‌خوبی به مخاطب منتقل کند.

هرچند «ذهن ناآرام» را نمی‌توان شاهکاری بی‌نقص دانست، اما قطعاً فیلمی سرگرم‌کننده و تأثیرگذار است که طرفداران تریلرهای روان‌شناختی را جذب خود می‌کند. این اثر را می‌توان یکی از نمونه‌های اولیه‌ی موفق از موج نوین فیلم‌سازی با گوشی‌های هوشمند دانست؛ جریانی که اکنون جایگاهی درخور در سینمای جهان یافته است.

۸. «پرنده بلندپرواز» (High Flying Bird, 2019) | به کارگردانی استیون سودربرگ

فیلم «پرنده بلندپرواز» (High Flying Bird) یکی از آثار مهم در موج نوین فیلم‌سازی دیجیتال با گوشی هوشمند است که به‌طور کامل با آیفون ۸ فیلم‌برداری شده. این درام ورزشی به کارگردانی استیون سودربرگ، داستان یک مدیر برنامه‌ بسکتبال را روایت می‌کند که در میانه‌ی یک بحران حرفه‌ای، به بازیکن تازه‌کار خود پیشنهاد معامله‌ای جنجالی و پرریسک می‌دهد؛ معامله‌ای که تنها ۷۲ ساعت برای اجرایش زمان دارند.

بازیگرانی همچون آندره هلند، زازی بیتز و زکری کینتو در این فیلم ایفای نقش می‌کنند و فضای آن، با ضرباهنگی سریع و سبک بصری مدرن، به‌خوبی با روایت تند و چالش‌برانگیز فیلم هماهنگ است. سودربرگ که همواره جزو پیشگامان تجربه‌گرایی در سینمای جهان بوده، در این اثر نیز نشان می‌دهد که چگونه می‌توان محدودیت‌های فنی را به نقطه‌ی قوت تبدیل کرد.

«پرنده بلندپرواز» نه‌تنها نمونه‌ای موفق از فیلم‌برداری حرفه‌ای با آیفون است، بلکه نشان می‌دهد آثار ساخته‌شده با گوشی‌های هوشمند هم می‌توانند کیفیتی سینمایی و سطح بالا داشته باشند. این فیلم برای بسیاری از علاقه‌م

۷. «۹ سواری» (9 Rides, 2016) | به کارگردانی متیو ای. چری

فیلم «۹ سواری» (9 Rides) یکی از آثار کمترشناخته‌شده اما نوآورانه در سینمای مستقل است که توسط متیو ای. چری نوشته و کارگردانی شده. داستان درباره یک راننده اوبر است که در شلوغ‌ترین شب سال، خبری شوکه‌کننده و زندگی‌ساز دریافت می‌کند؛ خبری که همه چیز را برایش تغییر می‌دهد.

این فیلم با استفاده از تجهیزات ساده مانند آیفون 6s و لنزهای Beastgrip Pro به‌صورت کامل با کیفیت 4K فیلم‌برداری شده، و همین ویژگی آن را به نمونه‌ای مهم در زمینه استفاده خلاقانه از تکنولوژی در فیلم‌سازی تبدیل کرده است. هرچند فیلم در برخی بخش‌ها مانند ریتم و ضرباهنگ با نقدهایی همراه بوده، اما روایت متفاوت و استفاده هوشمندانه از ابزار کم‌هزینه آن را به گزینه‌ای جالب برای علاقه‌مندان به سینمای مستقل و خلاقیت در محدودیت تبدیل کرده است.

«۹ سواری» ثابت می‌کند که روایت جذاب و ایده‌ی نو می‌تواند حتی با امکانات ساده نیز اثری سینمایی و تأثیرگذار خلق کند؛ نکته‌ای مهم برای فیلم‌سازان جوانی که با بودجه‌ی محدود در جست‌وجوی تجربه‌ای متفاوت در دنیای سینمای جهان هستند.

۶. «۱۶۰ کاراکتر» (160 Characters, 2015) | به کارگردانی ویکتوریا مَپلبک

«۱۶۰ کاراکتر» (160 Characters) یک مستند کوتاه و تأثیرگذار است که تنها در ۱۱ دقیقه، داستان یک رابطه‌ی سه‌ساله را از خلال پیامک‌هایی روی یک گوشی قدیمی نوکیا روایت می‌کند. این اثر خلاقانه، نگاهی عمیق به مفهوم ارتباطات در دنیای دیجیتال امروز دارد و به‌خوبی نشان می‌دهد چگونه تکنولوژی می‌تواند خود به بخشی از روایت تبدیل شود.

ویکتوریا مپلبک در این مستند، آیفون را نه‌فقط به‌عنوان ابزاری برای تصویربرداری، بلکه به‌عنوان بخشی از زبان روایت به کار می‌گیرد. همین موضوع، فضای شخصی، صمیمی و درون‌گرای اثر را تقویت می‌کند و باعث می‌شود بیننده بیشتر با مضمون‌هایی چون حافظه، عشق و ارتباط انسانی در عصر دیجیتال ارتباط برقرار کند.

این فیلم کوتاه به دلیل نگاه نوآورانه‌اش، نامزد دریافت جایزه نوآوری RIFA شد و توانست در جشنواره‌ها و محافل سینمایی به‌عنوان مثالی درخشان از کارکردهای متفاوت تکنولوژی در سینمای جهان مطرح شود.

بیشتر بخوانید: اخبار و مطالب سینمای جهان

۵. «دیوانه» (Unsane, 2018) | به کارگردانی استیون سودربرگ

استیون سودربرگ پیش از ساخت فیلم «پرنده بلندپرواز» (High Flying Bird)، با اثر روان‌شناختی «دیوانه» (Unsane) وارد دنیای فیلم‌سازی با آیفون شد. این فیلم که با بازی درخشان کلر فوی (بازیگر سریال «تاج») همراه است، داستان زن جوانی را روایت می‌کند که به‌اجبار به یک مرکز روان‌درمانی منتقل می‌شود؛ جایی که با بزرگ‌ترین ترس زندگی‌اش روبه‌رو می‌شود. اما پرسش اصلی اینجاست: آیا آنچه می‌بیند واقعی‌ست یا زاییده ذهن ناپایدار او؟

فیلم‌برداری «دیوانه» با آیفون ۷ پلاس انجام شده و سبک تصویری خاص آن، به‌ویژه در فضاهای بسته و پرتنش، به تقویت حس پارانوییا و خفقان روانی کمک کرده است. سودربرگ با این فیلم ثابت کرد که آیفون نه‌تنها می‌تواند ابزار تولید تصویر باشد، بلکه در تقویت حال‌وهوای داستان نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

«دیوانه» یکی از نمونه‌های درخشان سینمای جهان در زمینه استفاده خلاقانه از تکنولوژی ساده برای خلق فضایی پرتنش و درگیرکننده است. این فیلم برای دوست‌داران ژانر ترس روان‌شناختی، تجربه‌ای متفاوت و جذاب خواهد بود.

۴. «خواب، خانه‌اش را دارد» (Sleep Has Her House, 2017) | به کارگردانی اسکات بارلی

فیلم «خواب، خانه‌اش را دارد» (Sleep Has Her House) اثری متفاوت و تجربی از اسکات بارلی است که در مرز میان سینما و هنر تجسمی حرکت می‌کند. این فیلم ترکیبی از درام، وحشت و رمزآلود است و به‌جای روایت خطی سنتی، بیشتر بر ایجاد فضای حسی، سکوت و تصاویر طبیعی تکیه دارد.

این اثر تقریباً بدون دیالوگ، تماشاگر را در میان مناظر نفس‌گیر طبیعت — از جنگل‌ها و کوه‌ها گرفته تا رودخانه‌ها و آسمان شب — غوطه‌ور می‌سازد. بارلی با استفاده از آیفون ۶ و رویکردی مینیمالیستی، فیلمی خلق کرده که بیشتر به مراقبه‌ای سینمایی شبیه است تا یک داستان کلاسیک.

گرچه ممکن است این فیلم برای برخی مخاطبان بسیار انتزاعی یا حتی بی‌ارتباط به‌نظر برسد، اما «خواب، خانه‌اش را دارد» یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های استفاده خلاقانه از آیفون در سینمای مستقل جهان است. این فیلم به‌خوبی نشان می‌دهد که حتی با بودجه‌ای بسیار محدود و تجهیزات ساده، می‌توان اثری هنری، الهام‌بخش و متفاوت در دنیای سینمای جهان خلق کرد.

۳. «نارنگی» (Tangerine, 2015) | به کارگردانی شان بیکر

فیلم «نارنگی» (Tangerine) یکی از شاخص‌ترین آثار سینمای مستقل جهان است که با سه دوربین آیفون 5s و اپلیکیشن FiLMiC Pro به‌طور کامل فیلم‌برداری شده. این کمدی-جنایی متفاوت، داستان یک کارگر جنسی ترنس را روایت می‌کند که در شب کریسمس، خیابان‌های لس‌آنجلس را زیر پا می‌گذارد تا سراغ کسی برود که قلبش را شکسته.

شان بیکر، کارگردان فیلم تحسین‌شده‌ی Anora، با «نارنگی» مرزهای فیلم‌سازی با موبایل را به‌چالش کشید و به جهانیان نشان داد که چگونه می‌توان با ابزار ساده، فیلمی پرقدرت و اثرگذار خلق کرد. این فیلم با امتیاز خیره‌کننده‌ی ۹۶٪ در Rotten Tomatoes و استقبال بی‌نظیر از جشنواره ساندنس، تبدیل به یکی از مهم‌ترین آثار تاریخ فیلم‌سازی با آیفون شد.

«نارنگی» نه‌فقط یک فیلم درباره جامعه LGBTQ+ است، بلکه اثری الهام‌بخش برای فیلم‌سازان جوان و خلاق در سراسر جهان به‌شمار می‌رود. استفاده هوشمندانه از آیفون برای نمایش واقع‌گرایانه‌ی کوچه‌پس‌کوچه‌های لس‌آنجلس، به فیلم فضایی مستندگونه، خشن و در عین حال واقعی داده است.

۲. «پروژه فلوریدا» (The Florida Project, 2017) | به کارگردانی شان بیکر

«پروژه فلوریدا» (The Florida Project) دومین حضور شان بیکر در این فهرست است، اما این بار با اثری متفاوت و شاعرانه‌تر که ترکیبی از زیبایی، واقع‌گرایی اجتماعی و احساسات انسانی را به تصویر می‌کشد. داستان فیلم در یک تابستان جریان دارد و ماجراهای دختربچه‌ای بازیگوش به نام Moonee را دنبال می‌کند که همراه با دوستانش ماجراجویی می‌کند، در حالی که مادرش، زنی شورشی اما مهربان، تلاش می‌کند زندگی را سرپا نگه دارد.

اگرچه بخش اعظم فیلم با دوربین ۳۵ میلی‌متری فیلم‌برداری شده، اما صحنه پایانی آن — که به‌صورت پنهانی در پارک Disney World ضبط شده — با آیفون 6s Plus گرفته شده است. همین صحنه، یکی از خاطره‌انگیزترین و تاثیرگذارترین لحظات فیلم است که به‌خوبی نشان می‌دهد آیفون حتی در دل یک پروژه‌ی بزرگ نیز می‌تواند نقشی تعیین‌کننده ایفا کند.

«پروژه فلوریدا» با بازی‌های چشمگیر، روایت انسانی و تصویربرداری تحسین‌برانگیزش، یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های سینمای جهان است که حتی با استفاده محدود از آیفون نیز، جایگاه ویژه‌ای در این فهرست دارد.

۱. «در جستجوی شوگر من» (Searching for Sugar Man, 2012) | به کارگردانی مالک بنجلوول

مستند بیوگرافی «در جستجوی شوگر من» (Searching for Sugar Man) به کارگردانی مالک بنجلوول، داستان دو جوان آفریقای جنوبی را روایت می‌کند که در جست‌وجوی سرنوشت ستاره راک دهه ۷۰، رودریگز، به بررسی می‌پردازند. این فیلم که برنده جایزه اسکار بهترین مستند نیز شده، به مفاهیم هویت شخصی، فرهنگی، شهرت و ناشناسی پرداخته و به‌طور عمیق‌تری به موضوع خودشناسی می‌پردازد.

این مستند به‌طور جالبی با استفاده از اپلیکیشن 8mm Vintage Camera بر روی آیفون فیلم‌برداری شده است تا ظاهر اصلی و نوستالژیک فیلم‌های قدیمی ۸ میلی‌متری را تقلید کند. در حالی که تنها بخشی از فیلم با آیفون ضبط شده، همین ویژگی باعث شده تا تماشاگران تجربه‌ای جدید و نوآورانه را از این فیلم دریافت کنند. «در جستجوی شوگر من» نشان می‌دهد که چگونه فیلم‌سازان می‌توانند از تکنولوژی‌های جدید بهره ببرند، حتی زمانی که ابزارهای سنتی در دسترس نیستند.

این مستند همچنین یکی از بهترین نمونه‌های استفاده خلاقانه از آیفون در سینمای جهان است که نشان می‌دهد حتی در پروژه‌های بزرگ و مستندهای معتبر، ابزارهایی مثل آیفون می‌توانند نقشی حیاتی ایفا کنند.