پایگاه خبری تئاتر: نمایش "مرگ هوتن" به کارگردانی یوسف باپیری از 25 مهرماه در سالن تازه تأسیس پالیز به صحنه میرود.
باپیری با ارائه توضیحاتی در مورد شکلگیری متن این اثر گفت: ایده اولیه نمایشنامه "مرگ هوتن" بعد از اجرای نمایش "کامنت" در تماشاخانه ایرانشهر شکل گرفت. همان زمان ایده کار را با بهزاد آقاجمالی مطرح و کار نگارش آن آغاز شد.
او در پاسخ به این سؤال که آیا این نمایش بخش سوم از سهگانه اجرایی او به شمار میرود توضیح داد: احساس میکردم پلات خطی- اجرایی که در نمایش "ویران" و "کامنت" دنبال میکردیم و به بیان مسائل یک گروه تئاتری میپرداخت، هنوز تمام نشده و قابلیت پرداختن دارد. بنابراین این خط را دنبال کردیم. ایدههایی در مورد آن مطرح و شروع به نوشتن آن کردیم. در این مسیر متن چندین بار نوشته و ویرایش شد تا به نمایشنامهای که مدنظر داشتیم دست یافتیم. متن اوایل سال جاری آماده شد. البته قصد داشتیم بلافاصله تمرینات را آغاز و کار را به صحنه ببریم که به دلیل اجرای پروژه "هم؛ لت" شکسپیر در مرکز مطالعات اجرایی قشقایی زمان اجرا و تمریناتمان به تعویق افتاد.
باپیری ادامه داد: کلیه این نمایشها در ذات خود آثاری مستقل هستند. ما ایدهای داشتیم که آن را با نمایش " ویران" شروع کردیم و رگههایی از آن در "کامنت" ماند. شاید ایده اولیه اجرا و شیوه هرقدر پیشتر آمد رنگ باخته باشد، هر چند آن رگههایی که دنبال میکردیم در اینجا هم دنبال میشود، اما متن مانند قبل که تنها بخشی از آن نوشته میشد و بخش دیگرش در پروسه تمرین شکل میگرفت نیست؛ در واقع نمایشنامه "مرگ هوتن" در طول تمرینات بسیار تغییر کرد زیرا نویسنده در تمرینات حضور داشت اما این بار اجرا بیشتر متکی بر متن بود. دوست داشتم همان مسیر را ادامه بدهم، زیرا تمامنشدنی بود، آدمهایی که در نمایش "ویران" دست به ویران کردن خودشان و در "کامنت" دست به خشونت و حذف میزدند و هیچوقت نمایشی روی صحنه نمیبردند، این بار در "مرگ هوتن" سرانجام دیگری مییابند.
سرپرست گروه تئاتر "تازه" بیان کرد: بدنه اصلی گروه حفظ شده است و تنها هر بار تغییرات جزئی در اعضا داشتیم. شاکله اصلی همان است به همین دلیل گروه به راحتی متوجه اتفاقاتی که ما مدنظر داریم میشوند، با توجه به فضای تئاتر حرفهای، سعی کردیم به قواعد کارمان وفادار باشیم و تمرینات زیادی انجام دادیم. برای این کار از مردادماه به شکل مداوم تمرین میکنیم.
باپیری افزود: ما به یکباره تصمیم به تشکیل گروه نگرفتیم، اعضا اصلی از دوران دانشجویی با یکدیگر کار میکنیم و فعالیتهای زیادی داشتیم. در روند کار کردن، گروه شدیم. بعد از انجام چند کار تبدیل به گروه متمرکز شدیم، منظورم از متمرکز آن نیست که بسته عمل میکنیم. به نظرم گروههایی که به این شکل رفتار میکنند قطعاً با بحران روبهرو خواهند شد. اعضای اصلی گروه ما چه در یک تولید گروه به صورت مستقیم حضور داشته باشند یا نه، همیشه در کنار یکدیگر هستند و در تمرینات حضور دارند تا به بهتر شدن این روند کمک کنند. زمانی که جمع میشویم سعی میکنیم پشت کار بایستیم و ایدههایمان را مطرح کنیم.
کارگردان نمایش "کامنت" عنوان کرد: تئاتر بدون فضایی جمعی و گروهی شکل نمیگیرد. بزرگترین ویژگی تئاتر جدا از فرم تکنیکال آن تبدیل شدن آن به یک تجربه اجتماعی است که جریان دارد. این تجربه اجتماعی دو سو دارد یکی پیش از رویارویی با مخاطب است که در تمرینات و توسط گروه شکل میگیرد و سویه دیگر آن تجربه برخورد با مخاطب است که تبدیل به تجربه بزرگتری میشود. در نظر بگیرید به عنوان مثال یک کارگردان به یکباره گروه حرفهای جمع میکند که برای اولین بار است در کنار هم قرار میگیرند. چگونه آنها میتوانند در زمان محدود ارتباط برقرار کنند؟ تا یک اثر با کیفیت ارائه کنند، به نظر من غیرممکن است و به همین دلیل حضور گروه در تئاتر مهم است. این مسئله امکانپذیر است به شرط آنکه تمرینات طولانیمدت داشته باشند. این اتفاق در زمان کوتاه رخ نمیدهد و حتی تماشاگر هم متوجه آن میشود. تئاتر اجتماعی این نیست که تنها موضوعش اجتماعی باشد آن تجربه اجتماعی شکل گرفته در گروه و در ملاقات با تماشاگر و انتقال آن مهم است.
او همچنین در رابطه با شیوههای اجرایی این نمایش گفت: شیوه اجرایی مشخصی که دارای عنوان و اتیکت باشد را نمیتوان به این اثر نسبت داد. سعی ما بر آن بود که از نتیجه تجربیات گذشته استفاده کنیم. شیوهها و سبکها مواردی هستند که در بستر تاریخ شکل میگیرند؛ اینکه تئاتری یا اثری را اکسپرسیونیستی، سورئالیستی یا مستند، به نامیم غلط است یا روی ویژگی این سبکها اثری تولید کنیم اشتباه است، بلکه اینها فقط دانستههای ما هستند برای حرکت روبهجلو این موضوعات کار منتقد است پس از دیدن نمایش. بر این اساس در این اجرا سعی کردیم در حد خودمان بدون هیچ ادعایی قدم کوچکی روبهجلو داشته باشیم. بنابراین از تجربیات گذشته خودمان و تجربیاتی که در تاریخ تئاتر ایران وجود داشته بهره میبریم و در تمریناتمان نمیخواهیم چرخ را از نو اختراع کنیم.
باپیری همچنین در مورد نخستین اجرای گروه "تازه" در سالن خصوصی پالیز اظهار کرد: صحبت کردن در مورد سالنهای خصوصی کمی پیچیده است و از وجوه مختلفی میتوان به آن نگاه کرد. این سالنها هم امکانات جدیدی را ایجاد میکنند و هم محدودیت و فشارهایی به وجود میآورند. باید به افرادی که همت گماشتند و اقدام به تأسیس چنین مکانهای کردهاند احترام گذاشت. فکر نمیکنم گروههای حرفهای و اصولاً تئاتر ایران با توجه به وضعیت اجرا در سالنهای دولتی میتوانستند به این روند محدود نوبتدهی اجرا ادامه میدادند.
او خاطرنشان کرد: با وجود این آنها مشکلاتی مانند امکانات و تجهیزات فنی دارند که البته این روزها سالنهای دولتی هم با همان مسائل مواجههاند. این چیزی است که گروه حرفهای باید با آن دستوپنجه نرم کند. مسئله بعدی اقتصاد است. این سالنها بنگاه اقتصادیاند و مدیریت و قوانین حاکم بر فضا بر اساس بازار سرمایه است. البته بدون شک نمیتوان با رویکرد سالنهای دولتی با آنها برخورد کرد. به نظرم باید میان منطق بازار سرمایه، کنش هنری-ارتیستیک و محدودیتهای فنی-نظارتی رابطهای برقرار کنیم تا به نسبت درستی در تئاتر خصوصی-مستقل دست یابیم و از کالا شدگی تئاتر جلوگیری کنیم. در این نسبت یکی از مشکلات دولت است او امکان ایجاد رشد به این سالنها داده که اقدام بسیار خوبی است اما به نظرم تنها اعطا مجوز و سپس رها کردن آنها کمکاری است. منظور از دولت تنها مرکز هنرهای نمایشی نیست بلکه تمام ارگانهای حاکمیتی است که در این رابطه فعالیت میکنند. شهرداری، انجمنها، انجیاوها و...میتوانند حمایت لازم را انجام دهند. ما تلاش کردیم بر اساس کنش هنری همیشگیمان در گروه اثرمان را تولید کنیم و به قواعد موجود بازار تن ندهیم.
نمایش "مرگ هوتن" به نویسندگی بهزاد آقا جمالی و کارگردانی یوسف باپیری 25 مهر تا 28 آبان ماه ساعت 20 در تماشاخانه پالیز واقع در خیابان کریمخان، خیابان عضدی (آبان)، خیابان سپند، پلاک ۶۹ به صحنه میرود.
صفحه رسمی سایت خبری تئاتر در تلگرام
https://telegram.me/onlytheater