سکوت ۱۰ ساله مریلا زارعی شکست

حميد امجد: سوال جدي‌تر، از همه دريغ‌گويان درباره رفتن آقاي بيضايي و كاركردنش دور از وطن خود، مي‌تواند اين باشد كه همه سال‌هايي كه او نرفته بود با او و انبوه طرح‌هاي پيشنهادي‌اش چه كرديم و حالا كه رفته چه پيشنهاد باوركردني بهتري برايش داريم جز اينكه باز هم برگردد پشت همان درهاي بسته منتظر بنشيند؟

سينماي ديجيتال امروز در مقابل سينماي آنالوگ ديروز شكل ديگري به سيستم فيلمسازي داده كه البته اين تغيير و دگرگوني كاملا اجتناب‌ناپذير است. فيلمسازي به همراه موضوعات كاملا مستندگونه و ناتوراليستي شكل ديگري به خود گرفته، تئوري تكنيك در خدمت محتوا برعكس شده، انگار كه بيضايي و بعضي از هم‌نسلانش تبديل به آدم‌هايي شده‌اند كه بايد در موزه جاي بگيرند و اين چقدر غم‌انگيز است.

مسوولان سينمايي با بريز و بپاش‌هاي پرخرج ساخت فيلم‌هاي عظيم را رواج دادند و تلاش‌شان هم اين بود كه يكسري آدم‌ها را از سينما حذف كنند تا همه نتوانند درگير كار فيلمسازي شوند و فقط افراد موردنظر خودشان در سينما كار كنند. از پشت كوه فيلمساز آوردند و معتقدم اين سينما پلاسيده است و ما فقط مشغول روزمرّگي هستيم.

«جمشیدیه» دومین تجربه بلند سینمایی یلدا جبلی است. فیلم اول این کارگردان «داره صبح میشه» در سی‌وسومین دوره فیلم فجر کاندیدای بهترین فیلم بخش «هنر و تجربه» شد و سال ۹۳ در همین گروه به اکران رسید.

امیرحسین علم الهدی کارشناس سینما می‌گوید سال آینده برای سینمای ایران سخت خواهد بود. او فارغ از تحلیل وضعیت اقتصادی و تاثیر انتخابات ۱۴۰۰ می‌گوید، طی یک سال گذشته مخاطب از دیدن فیلم و سریال در قاب تلویزیون اشباع شده، سلیقه‌اش پیشرفت کرده و به همین راحتی تصمیم نمی‌گیرد که به سینما برود.

بابک کریمی یک سینماگر دوزبانه است و به گفته خودش کارش را در ایتالیا با بازی کردن در تیزرها و فیلم‌های کمدی آغاز کرده است. او فرزند بازیگر، کارگردان و مجسمه‌ساز مشهور ایرانی «نصرت‌الله کریمی» است. به گفته خودش شاید فیلم «بلیت‌ها» ساخته عباس کیارستمی بود که باعث شد اصغر فرهادی او را قاضی جدایی‌اش بکند. و در فیلم «گذشته» و «فروشنده»‌اش مجدداً از این بازیگر بهره ببرد.

برای سینمای مستقل کرونا واقعا نابودکننده بود. یکی از بزرگترین دغدغه های کسی مثل من که خودش فیلمش را کارگردانی و تهیه و پخش می کند، این است که بتواند چرخه اقتصادی فیلمش را درست بچیند تا بتواند به حیات حرفه ای اش ادامه دهد. امسال به خاطر تعطیل شدن اکثر جشنواره ها و بازارهای فیلم و یا برگزاری آنلاین معدودی از آنها، عملا سینمای مستقل با مشکل جدی روبرو شد.

برگزاری آنلاین هر رویداد هنری، در تعامل با هنرمندان آن رویداد اتفاق می‌افتد. اگر پیش از برگزاری جشنواره، تعاملی دو سویه با هنرمندان و برگزارکنندگان جشنواره اتفاق بیفتد و مخاطرات و مزایای آن توسط هر دو طرف مطرح شود، بدون شک هم هنرمندان و هم مدیران در کنار یکدیگر می‌توانند در برگزاری آن موفق شوند.

از دو دهه پيش تصميم‌گيري بخش زيادي از نمايش فيلم به سالن‌هاي سينما واگذار شد. تصميم‌گيرندگان اكران سينماداران شدند، طبيعي است كه سالن سينما و سينمادار نخواهد سالن سينمايش خلوت باشد به سمت فيلم‌هايي برود كه فيلم‌هاي پرفروشي باشند. اين آفت ديگر سينماي ايران است، گران شدن توليد فيلم از يك طرف، تصميم‌گيري اكران از طرف سينماداران از طرف ديگر سينماي ايران را محدود كرد.

هر آدمی بسته به خصوصیات شخصی و حساسیت‌هایی که دارد، خودآگاه یا ناخودآگاه مدام در حال سبک‌سنگین‌کردن شرایط است، نه لزوما برای انتخاب میان رنج و لذت بلکه در بیشتر مواقع میان رنج بیشتر و رنج کمتر. از عادی‌ترین و پیش‌پا‌افتاده‌ترین وقایع روزمره تا پیچیده‌ترین دوراهی‌های زندگی‌ همیشه این ما هستیم که انتخاب می‌کنیم و در اغلب مواقع این انتخاب ناخودآگاه و غریزی است.

طالبی‌نژاد: به نظرم با وجود گذشت 45 سال از ساخت فیلم «شازده احتجاب» هنوز بهترین اثر آقای فرمان‌آرا است. این البته از جهتی می‌تواند خوب نباشد؛ چرا‌که یک فیلم‌ساز باید رو به جلو حرکت کند؛ اما وقتی به تاریخ سینمای جهان نگاه می‌کنیم، می‌بینیم فیلم‌سازانی بودند که تقریبا همین وضعیت را داشتند

اين فيلم فقط قصه‌گو نيست كه بيننده از صفحه تلويزيون آن را ببيند و با داستان آن درگير شود و به ديگر اجزاي فيلم توجه نكند؛ فضاي موجود در آن بسيار اهميت دارد كه طبيعتا در چنين نمايشي ظرافت‌ها و جزييات كمتر به چشم مي‌آيد.

نویسنده و تهیه‌کننده «آقازاده» می‌گوید: این سریال بدون مشورت با سطوح بالا امکان ساخت نداشت. او با تکذیب ماجرای تذکر صداوسیما و ساترا به سازمان اوج برای تولید «آقازاده» گفت: عده‌ای در جامعه خود را به تجاهل می‌زنند اما ما تمام ملاحظات لازم را هنگام تولید رعایت کردیم.

مدیرعامل گروه سینمایی هنر و تجربه از نبود حمایت دولت در قبال این گروه گلایه کرده و گفت: دولت در ۶ سال گذشته حداقل کمکی را که می‌توانسته انجام داده در مقابل کمکی که هنر و تجربه به دولت کرد به مراتب بیشتر از کمک‌هایی‌ست که دریافت کرده.

مديران وقت من‌جمله در راس آنان آقاي ضرغامي با احتمال بسيار تحليل و رفتار غلطي داشتند، شك ندارم! و همان‌طوركه اشاره كردم مضمون اصلي سريال به هيچ‌يك از قوميت‌ها ارتباطي نداشته و ندارد.

متاسفانه تصمیمی که به نفع سینما باشد تا الان وجود نداشته و تصمیمات کنونی جز یک سردرگمی و بلاتکلیفی چیز دیگری را برای ما به ارمغان نیاورده است. ما باید وضعیت خودمان را بدانیم که با نیروهایمان و وسایلمان چه کار کنیم و با جریان های موجود در مجتمع ها چگونه برنامه ریزی کنیم.

محمدرضا اصلانی که به تازگی فیلم «شطرنج باد» او توسط جشنواره بولونیا و بنیاد اسکورسیزی مرمت شده و در جشنواره کن نمایش داده شده است، می‌گوید اکران این فیلم که تنها نمایش ناموفقی در سال ۵۴ داشت، پس از ۵۰ سال برایش، مرور یک رنج و باز شدن یک زخم کهنه است.

عقيقي: اگر بخواهم به كسي كه سينماي ايران را نمي‌شناسد سه فيلم معرفي كنم كه از طريق آنها بتواند تصوري از زيبايي‌شناسي فيلم در ايران پيدا كند قطعا شطرنج باد يكي از آن سه فيلم خواهد بود.تحليل نور و رنگ و ميزانسن نياز به مقالات مفصل تحليلي دارد‌.كاش پيش از ترميم فيلم هم قدر آن بيشتر دانسته مي‌شد و فيلم‌هايي از اين دست مي‌توانست موج ايجاد كند.

نه ما مي‌توانيم فيلم را براي اعضا نمايش دهيم، نه روي راي‌گيري مي‌توانيم تاثير داشته باشيم و نه اعضاي اسكار از فيلم ما چيزي شنيده‌اند. اين پروسه براي معرفي فيلمي در اسكار كه در ايران طي شود در شرايطي كه ما حتي نمي‌توانيم يك نامه به امريكا پست كنيم كمي متناقض و بازيگوشانه به نظر مي‌رسد.

«هنرمندان مدام غر می‌زنند!»؛ جمله‌ای است تکراری که شاید قدمت آن به دوره‌های خیلی دورتر از زمان حال بازگردد، اما محتوایش در طول سال‌های متمادی تغییر چندانی نکرده است.