پس از قدرت یافتن خواست و توقع توجه به تشکیل جامعه مدنی در ایران به عنوان آرزویی تاریخی و طولانی و پیروزی این گفتمان در انتخابات ١٣٧٦ از جمله اقداماتی که با حمایت دولت اصلاحات به‌انجام رسید تشکیل اصناف هنری و از جمله خانه تئاتر در سال ١٣٧٨ بود.

چارسو پرس: اعتماد- هدف اصلی، شکل‌دهی جامعه مردم‌سالار با تشکیل و تقویت سازمان‌هایی مستقل از دولت، بود تا با ظهور و بروز قدرت اجتماعی در برابر قدرت سیاسی و آمرانه، امکانی فراهم‌ آید تا مناسبات قدرت و اجتماع متوازن شده، ضمن طرح متمدنانه مطالبات تمام گروه‌های اجتماعی، هم‌زمان فرهنگ الزام به پاسخگویی تمامی دستگاه‌ها و ارایه اطلاعات شفاف، گسترش یافته، جامعه بر حاکمیت و قدرت نظارت کند و توازن نیروهای اجتماعی و سیاسی، موجب اجماع، وحدت و مشارکت شده، مانع فساد در قدرت و حاکمیت شود.

علاوه بر عوامل خارجی متعدد موثر بر موضوع، با تغییراتی که در دولت به وجود آمد تمامی اصناف، کم و بیش دچار لطمه شدند و امکان رشد و تاثیر متناسبی نیافتند. اما این عدم‌توفیق گاه حتی بیش از عوامل خارجی منبعث از عوامل درونی و اختلافات میان اعضا بود که از یک‌طرف به‌واسطه ایجاد محدودیت در فعالیت‌ها و افزایش روزافزون تقاضاها گریزناپذیر می‌نمود و از سوی دیگر توسط برخی عوامل بیرونی حتی ترغیب و تشویق شده، به آن دامن زده می‌شد.

بنابراین تمامی تشکیلات صنفی با مشکلات و اختلافات عدیده‌ای مواجه شده بوده و هستند و جدا از کسانی که حتی حاضر به عضویت در آنها نبوده یا از آنها منفک شده‌اند، حتی اکثریت اعضای باقیمانده نیز از این تشکل‌ها و دستاوردها و توفیقات‌شان اظهار رضایت نمی‌کنند که خود دلیل بسیار مهم دیگری برای عدم‌انسجام و تاثیرگذاری مناسب این نوع تشکل‌هاست.


بیشتر بخوانید

نگاه غیرمدنی به نهاد مدنی هنرمندان/ خانه تئاتر هرگز فرصت مستقل شدن پیدا نکرد و سهم چندانی در تصمیم‌گیری‌ها ندارد

عضویت در شبه‌صنف‌های تئاتر، سینما، آموزش و رسانه چه ره‌آوردی دارد؟

تئاتر و جزیره‌های صنفی، راه نجات تئاتر چیست؟


تمامی ناکامی‌ها موجب «و گاه بهانه‌ای» شده تا به‌رغم اعلام و اظهار تمایل دولت مبنی بر استقبال از کاهش تصدی‌گری و واگذاری امور به تشکل‌های مردمی و صنفی «که البته در میزان صداقت در عملیاتی کردن آن هم تردیدهایی وجود دارد»، خانه تئاتر نتواند شایستگی خود را اثبات و اعتماد مسوولان را جلب کند. همچنان‌که در جلب اعتماد هنرمندان تئاتر «حتی اعضای خانه» ناموفق بوده است.


هرچند اصلاحاتی در این خانه در جریان است اما سرعت وقوع آن ابدا با توقعات جامعه تئاتر هماهنگ نیست و در صورتی‌که با توجه به توفیقاتی نظیر به سرانجام رسیدن ساختمان خانه و قرار گرفتن در ردیف بودجه دولت، همچنین شرایط سیاسی و فرهنگی امروز کشور که امکان توفیق را به‌شدت افزایش داده است، این خانه‌ بتواند به سرعت نسبت به بازسازی و بازنگری جدی و اساسی در خود اهتمام ورزیده، تمامی بضاعت و توان تئاتر ایران با همه گرایش‌ها و نگاه‌های متفاوت موجود در آن را جذب و اعتماد بیشتری جلب کند، شاید توفیق بیابد تا با انجام اصلاحاتی انقلابی و شدید، خون و حیاتی تازه و شایسته و لایق تئاتر ایران در رگ‌های متصلب این خانه به‌جریان و سیلان بیندازد که تحقق این مهم در جامعه‌ای که هنوز به‌شدت وابسته به هویت نمایندگی است با انتخابات هیات‌مدیره مرکزی خانه تئاتر در اردیبهشت ۱۳۹۷ گره خورده و این انتخابات بیش از تمام رویدادهای گذشته بر سرنوشت و آینده این جوان بالغ ١٨ ساله، تاثیرگذار و تعیین‌کننده‌ است.

چهره‌های شناخته‌شده تئاتر باید با حضور خود حتی به‌شکل غیرفعال از خانه تئاتر حمایت کنند و خانه و جامعه تئاتر، حتی تمام افراد و گروه‌هایی که در تلاش‌هایی ناموفق بارها سعی در ایجاد تشکیلاتی موازی کرده‌اند، باید تلاش کنند از همین ظرفیت ممکن که امکان بالقوه تغییر و تحول را هم دارد، بهره برده و در چارچوب قوانین موجود در آن تحول موردانتظار را دنبال و جست‌وجو کنند و با قدر دانستن این فرصت استثنایی، امیدوارانه دست از تلاش بر ندارند تا همچنان‌که تئاتر به هنری پیشرو و پیشتاز شهره است توفیق پیشتازانه آنان در دستیابی به یک انسجام و حاکمیت اراده گروهی، هم سرآمد باشد.