پایگاه خبری تئاتر: تعدادی از بازیگران نمایش «خرمگس» از جمله پرستو گلستانی، وحید آقاپور،سوسن مقصودلو و محمد صادق ملکی از تجربه حضورشان در اثری که به دور از چارچوبهای کلاسیک و با طراحی خلاقانه داستانی ضد جنگ را در موقعیتی فرازمانی و مکانی روایت میکند، صحبت کردند.
خرمگس یکی از خاصترین متنهای سالهای اخیر است
پرستو گلستانی با متفاوت دانستن این اثر نمایشی درباره فضا و ویژگیهای نمایشنامه «خرمگس» گفت: وقتی متن را خواندم به نظرم بسیار عجیب و شگفتانگیز آمد، چرا که در این سبک نوشتاری کمتر متنی در نمایشنامههای ایرانی داشتیم.
وی ادامه داد: این یک کار خاص و ابزورد با جملات کوتاه و پشت سر هم است که با توجه به مضمونش یکی از خاصترین نوشتههایی است که در این چند سال اخیر خواندم.
گلستانی درباره تم و مضمون نمایش «خرمگس» که درباره جنگ است، عنوان کرد: نگاه این نمایش به جنگ یک نگاه خاص و ویژه است، شاید در ظاهر یک نگاه طنزگونه و کاریکاتوری به جنگ و فضای بعد از آن داشته باشد، اما در واقع یک متن گروتسک است، یعنی با فضایی روبرو میشویم که در عین حالی که در آن شوخی وجود دارد کاملا در فضای سنگین و تلخ میگذرد.
این بازیگر ادامه داد: سایه سنگین جنگ کاملا در متن مشهود است، در این متن به صورت موشکافانه و استادانهای به اتفاقاتی که بعد از جنگ برای انسان، عشق و مرگ میافتد نگاهی پخته وجود دارد.
گلستانی درباره فضای شخصیتهای نمایش و همچنین شخصیتی که خودش آن را بازی میکند، ادامه داد: شخصیتها در «خرمگس» همه سمبلیک و نمادین در جوامعی هستند که شرایط بعد از جنگ را میگذرانند. شخصیت دختر که من آن را بازی میکنم نمادی از یک معصومیت و انسانیت از دست رفته است که در این شرایط تلخ انگیزههای زندگیاش را گم کرده است.
وی ادامه داد: در واقع شخصیتها بیانگر آناند که آدمها چطور میتوانند براحتی همدیگر را نبینند و درگیر لحظاتی شوند که عشق، صلح و دوستی فراموش شود و این دختر هم قربانی چنین شرایطی است.
او با اشاره به اینکه نمیتواند تعریف مشخصی از کاراکترش در این نمایش ارائه دهد، گفت: حضور کاراکتر دختر حضور درستی است و درست مثل نسیمی در کار وزیده میشود و متأسفانه در نیمه کار میمیرد. تمام آدمهای این نمایش در عین حال که نمیتوانیم معادل روزشان را در جامعه پیدا کنیم اما شخصیتهایی کاملا ملموس و آشنا برایمان هستند.
بازیگر نمایش «سه خواهر» ضمن ابراز امیدواری برای دیده شدن نمایش «خرمگس» تصریح کرد: متأسفانه زمان اجرای ما زمان بدی است. واقعا متأسف میشوم این کار دیده نشود، امیدوارم شرایطی باشد تا این کار بتواند جایگاه واقعی خود را پیدا کند.
پرستو گلستانی که چندی پیش نمایش سفر«رویایی کوتولهها» در ژانر کودک و نوجوان را به عنوان کارگردان به صحنه برده بود، درباره برنامههای آیندهاش گفت: همیشه معتقد بودهام که رسالت کار کودک مهمتر از کار بزرگسال است، اگر شرایط تئاتری، گرفتن سالن و شرایط کلی تئاتر کمی بهبود پیدا کند، مطمئنا باز هم کار خواهم کرد.
وی افزود: قرار بود مهرماه 92 در تئاترشهر اجرا داشته باشم که متأسفانه به راحتی سالن را از من گرفتن، امیدوارم با شرایط جدید و تغییر مدیریت، تئاتریها بتوانند در شرایط آسودهتر از نظر حرفهای و مالی کار کنند.
تئاتر علی عابدی شبیه تئاترهای دیگر نیست
وحید آقاپور بازیگر پرکار تئاتر در طی ماههای اخیر که سومین تجربه همکاری خود را با علی عابدی در نمایش«خرمگس» پشت سر میگذارد درباره این اثر نمایشی گفت: نمایش «خرمگس» سومین کار علی عابدی در تم جنگ است و در مقایسه با دو کار قبلیاش که من هم در آنها حضور داشتم، کاملترین کار او هم به لحاظ نمایشنامه و هم به لحاظ دیالوگنویسی و طراحی کنشها و اتفاقات است.
وی با بیان اینکه تمرینات نمایش «خرمگس» چهارماه به طول انجامیده است، ادامه داد: در طول تمرینات، نمایشنامه مقداری کوتاه شد، شاید اجرای نمایشنامه اصلی حدود 100 دقیقه زمان میبرد اما متأسفانه این زمان از حوصله تماشاگر امروزی خارج است. همیشه برای خودم سوال است که ممکن است قرار باشد یک نمایشی دو ساعت زمان ببرد، ولی چه کنیم که متأسفانه تماشاگر اصولا حوصلهاش کم است.
این بازیگر درباره نقش خود در نمایش «خرمگس» توضیح داد: نقش من در این کار پیکی است که کارش در طول یک جنگ طولانی آوردن و بردن نامه و بستههای پستی است.
بازیگر نمایش«عروسی در سایه» افزود: البته این نمایش به زمان و مکان خاصی ارجاع ندارد، اما با این حال بحث اصلیاش بر سر یک موقعیت پیشنهادی است و آن این است که اگر یک جنگی به مدت طولانی مثلا 50 سال به طول بیانجامد آدمهایی که درگیر این جنگ هستند چه شکلی خواهند شد، زندگی و روابط شان چگونه خواهد شد، چه مشاغلی میتواند در کنار این جنگ بوجود بیاید.
بازیگر نمایش «مخاطب خاص» با اشاره به تلخی موجود در این نمایش تصریح کرد: در این کار نگاهی فانتزی و در بعضی مواقع سوررئال وجود دارد و در عین اینکه اتفاقات و صحنههای نمایش کمیک هستند و عنصر فانتزی را در آن میبینیم اما کلیتاش با یک نگاه عمیق، عاقبتاندیش و فرجامنگر، تلخ است.
آقاپور در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به برخی مولفههای تئاتر علی عابدی گفت: تئاتر علی عابدی از جمله تئاترهایی است که شبیه تئاترهای دیگر نیست، اصولا کاری که شبیه کارهای دیگر نباشد در نوع خودش دارای یک امتیاز است که این برای بعضی از هنرمندان جذاب است که بتوانند در این کارها بازی کنند.
او ادامه داد: در طول این سه کاری که من با علی عابدی همکاری داشتم، دیگر تقریبا زبان هم را میفهمیم، اصولا علی عابدی به تعامل و ارتباط دوسویه بازیگر قائل است، البته نکته اصلیتر ویژگی اخلاقی او است، علی عابدی هنرمندی مهربان و متواضع است و اصولا اهل هیاهو و تبلیغات نیست، با اینکه علی عابدی دو نمایش در خارج از کشور اجرا کرده است و چند کار را هم در تئاتر شهر به صحنه برده، شاید خیلیها او را نشناسند که این هم به خاطر سربهزیر بودن و خلق و خوی عارف مسلکش است.
نسل جدید تئاتر بسیار خلاق است اما...
اما سوسن مقصودلو بازیگر پیشکسوت تئاتر درباره تجربه حضورش در این کار گفت: برای من این نمایش تجربه جدیدی بود. زمانی که متن این کار را خواندم، متوجه شدم که یک متن نامتعارف است که بازیگر را به چالش دعوت میکند.
او درباره نقشی که در نمایش «خرمگس» بازی میکند، ادامه داد: نقشی که من آن را بازی میکنم نقشی است که قبلا مانند آن را بازی نکردم، یک زن خیلی جدی است که در فضایی ارتشی شخصیتی است که قرار است خیلی اقتدار داشته باشد و همه مرعوباش باشند، بنابراین خیلی به این نقش فکر کردم و همین برایم خیلی جالب بود که نقشی مرا وارد میکند که به چیزهای جدیدی فکر کنم.
بازیگر نمایش «آشپزها» درباره دلایل کم کاریش در تئاتر در سالنهای اخیر توضیح داد: به هر حال یک بازیگر در وهله اول به خصوص کسی که کارش را از تئاتر شروع کرده است،دوست دارد در صحنه باشد، منتها یک زمانی نقشهایی که به من پیشنهاد میشد نقشهای مناسبی نبود و یک زمانی هم فضای مطلوبی وجود نداشت، برای همین ترجیح میدادم گزیده کاری کنم و کارهایی را انجام بدهم که بتوانم آنها را خوب دربیاورم و خجالتزده تماشاگران نشوم.
این بازیگر درباره تجربه همکاریاش با نسل جدید تئاتری و ویژگیهای آن عنوان کرد: نسل جدید در تئاتر دو وجه دارد. وجه خوبش این است که خیلی خلاق است و در بیان ایدههایشان خیلی جسور هستند و این برای من خیلی جذاب است.
وی افزود: اما یک وجه دیگر که شاید من را اذیت کند و اجازه ندهد هر پیشنهادی را قبول کنم این است که در گذشته تربیتی در تئاتر بود و ما وقت زیادی برای تئاتر صرف میکردیم اما الان یک مقدار به دلیل چیزهایی که حاکم است مثل کم شدن وقت آدم دیگر تئاتر به آن شکل گذشته نیست و برای همین اگر احساس کنم گروهی کاری را به شکل درستی به سرانجام نمیرساند، از همکاری پرهیز میکنم.
این هنرمند در بخش پایانی صحبتهایش تصریح کرد: در یک کلمه اگر بخواهم این موضوع را بشکافم، تئاتر هنری است که فراغت میخواهد و این فراغت در زمانهای که آنقدر آدمها درگیر هستند از بین رفته است.
«خرمگس» حامی قوی نداشته است
محمدصادق ملکی دیگر بازیگر نمایش«خرمگس» با ارائه توضیحاتی به ویژگی این نمایش پرداخت و به ایسنا گفت:علی عابدی چند سالی است که مدلی از نوشتن را شروع کرده است و در این نمایش هم به یک بلوغ ویژهای رسیده است. فضای این کار نسبت به کارهای قبلی ملموستر و دقیقتر شده است و مفاهیمی را که میخواهد منتقل کند کاملا با فرمی که برای آن انتخاب کرده است همخوانی دارد.
او متن این نمایش را یکی ازنقاط قوت آن دانست وعنوان کرد: این نمایش متن ارزشمندی دارد به خصوص در شرایط امروز تئاتر که متنهای زیادی اجرا میشوند که اعتبار ندارد.
ملکی درباره نقشاش در«خرمگس» توضیح داد: کاراکتری که در این نمایش بازی میکنم با اینکه حضور کوتاهتری در کل متن دارد، خیلی تأثیرگذار است وعاملی است که نمایش حول آن اتفاق میافتد.
وی ادامه داد: فضای و موقعیتی که این کاراکتر در آن قرار گرفته است، برایم به عنوان یک بازیگر خیلی جذاب بود که با آن سروکله بزنم.
صادق ملکی در بخش دیگری از صحبتهایش درباره شرایط اجرای این نمایش گفت: با توجه به اینکه «خرمگس» تهیهکننده و حامی خیلی قوی ندارد و تبلیغات خیلی ناچیزی برای آن اتفاق افتاده است، استقبال تماشاگران قابل قبول بوده است، همین که هر شب با حدود 80 تماشاگر مواجه هستیم که راضی از سالن بیرون میروند اتفاق خوبی است. امیدواریم که در سال جدید ادامه اجرایمان بهتر باشد. چرا که فکر میکنم «خرمگس» بدون در نظر گرفتن اینکه خودم در آن بازی میکنم، یکی از بهترین اجراهای سال 92 بود.
سعی کردم نگاه متفاوتی به مقوله جنگ داشته باشم
و اما علی عابدی کارگردان نمایش «خرمگس» درباره جدیدترین کارش اظهار کرد:«خرمگس» دارای فضایی فانتزی و رگههایی از گروتسک است که به شکل کاریکاتوری اجرا میشود و شخصیتهای نمایش هم شکلی کاریکاتوری دارند.
او ادامه داد: نمایش، فضایی ضد جنگ که نشانگر زمان و مکان خاصی نیست را ارائه میدهد، داستان آن روایتگر خانوادهای است که منتظر بازگشت پدرشان هستند و بعد از سالها پدر با حال و هوای عجیبی به خانه برمیگردد. این ایده بیشتر جنبه ذهن گرایی دارد و ساخته و پرداخته ذهن خودم است. سعی کردهام در این فضای ذهنی این موقعیت را برای تماشاگر باورپذیر کنم.
این کارگردان با اشاره به اینکه سعی کرده است نگاه متفاوتی به موضوع جنگ داشته باشد، تصریح کرد: موضوع و تم اصلی این کار جنگ است و برای اینکه به این مقوله خیلی پرداخته شده است، سعی کردم از نگاه دیگری به جنگ نگاه کنم و به گونهای به آن بپردازم که وجه جدی آن به وجه فانتزیاش ارجحیت پیدا نکند.
عابدی درباره شرایط اجرا در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر توضیح داد: ما پیش این درخواست را داشتیم که در این سالن اجرا برویم، در این مدت هم نمیگویم استقبال کم بوده است ولی آن چیزی که فکر میکردیم نبوده است اما خوشبختانه در نظرخواهیها و دیدگاهها منتقدان بیشتر صحبتها مثبت بوده است.
او درباره قرارداد نمایش «خرمگس» توضیح داد: بخشی از این کار حمایت مرکز هنرهای نمایشی داشته است و بخش دیگر هم گیشه است، اما در بخش گیشه متأسفانه خیلی عملکرد خوبی نداشتیم و در بخش حمایتهایی که باید از سوی مرکز انجام میشد تاکنون هیچ مبلغی پرداخت نشده است و هزینههای لباس و دکور همگی به شکل شخصی تأمین شده است.
نمایش «خرمگس» به نویسندگی و کارگردانی علی عابدی اجرای خود را در سال جدید بعد از تعطیلات از سر میگیرد و تا اوایل اردیبهشت ماه در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر ساعت 19 و 30 دقیقه ادامه میدهد.