چارسو پرس: به نقل از روابط عمومی موزه سینما، بیست و هفتمین جلسه برنامه «شب‌های مستند» با نمایش فیلم «پرنیان» که توسط فیلمخانه ملی در اختیار موزه سینما قرار گرفت، در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد. پس از نمایش مستند «پرنیان»، ارد عطارپور کارگردان، فخرالدین سیدی مستندساز و مجری برنامه، محمد مقدم مستندساز و فرهاد ورهرام پیشکسوت سینمای مستند به بحث و گفتگو پیرامون این فیلم پرداختند.
فخرالدین سیدی که اجرای برنامه را بر عهده داشت درباره مستند «پرنیان» گفت: در این مستند در عین حال که سایه مرگ احساس می‌شود اما شخصیت اصلی آن سرشار از حس زندگی است و تسلیم وضعیت مرگبار نمی‌شود.
ارد عطارپور کارگردان فیلم عنوان کرد: این فیلم در سال۱۳۸۰ تولید شد و موضوع آن دغدغه های زندگی خانوادگی و کاری یک باستان شناس است. خوشحالم که امروز این اثر با همکاری موزه سینما و فیلمخانه ملی ایران و با کیفیتی مناسب روی پرده رفت. زمانی که با سوژه این فیلم مواجه شدم برای فیلمبرداری کاری در مورد تاریخ تجارت در قشم حضور داشتم. با آقای یغمایی باستان شناس همان جا آشنا شدم و آشنایی با او باعث شد ایده ساخت فیلم «پرنیان» به ذهنم خطور کند.
وی درباره نوع تعامل خود با فیلمبردار مستند نیز بیان کرد: من با فیلمبردار این فیلم علی اکبر ولدبیگی فیلم های زیادی کار کرده ایم و به همین دلیل از سلایق کاری یکدیگر شناخت داشتیم. من هم تلاش کردم از توانایی های او در فیلمبرداری این فیلم استفاده کنم.
در ادامه فرهاد ورهرام مستندساز پیشکسوت درباره مستند «پرنیان» عنوان کرد: من در سال ۱۳۸۳ این فیلم را در گیلان دیدم و در آن زمان چند سالی از سینمای مستند فاصله گرفته بودم و شناختی از آقای عطارپور نداشتم. تماشای این فیلم برای من جذابیت زیادی داشت و باعث آشنایی و رفاقت میان من و عطارپور شد. از نظر من مستند «پرنیان» در گونه باستان شناسی دسته بندی شده است.
وی با بیان اینکه دسته بندی فیلم‌های مستند در ایران از پیش از انقلاب به صورت نادرستی انجام شده است، افزود: بعدتر محمد تهامی نژاد به دسته بندی درست تری در این زمینه رسید. به نظر من این فیلم ارتباطی به دسته باستان شناسی ندارد، بلکه یک اثر خود بیانگر از زبان آقای عطارپور است و دربردارنده وضعیت باستان شناسی است که سال‌ها برای رسیدن به فرهنگ و تمدن فعالیت کرده، اما خود در آستانه فروپاشی است.
ورهرام با بیان اینکه مستند «پرنیان» فیلمی دو سویه است، گفت: این اثر از یک سو به کشف فرهنگ و تمدن و از سوی دیگر به نابودی می‌پردازد. من این فیلم را در قاعده آثار پرتره به حساب می‌آورم. در ایران به دلایل مختلف فاقد سینمای پرتره هستیم و تنها سینمای بیوگرافی تصویری نمود دارد که آن هم با فراز و فرودهایی همراه بوده است. سینمای پرتره روایت شخص از تاریخی است که بر او گذاشته است.
وی ادامه داد: این فیلم دارای سویه‌های شاعرانه، اجتماعی و ... است. امسال من در آکادمی خانه سینما حدود نود فیلم مشاهده کردم و بهترین آثار کیلومترها از «پرنیان» فاصله دارند. به ندرت می‌توان در سینمای مستند امروز ایران فیلمی به شرافت و استحکام «پرنیان» را مشاهده کرد.
در ادامه این نشست محمد مقدم مستندساز نیز گفت: خوشحالم که پس از ۲۰ سال توانستم مجددا به تماشای این فیلم بنشینم. اثری که تبدیل به یکی از آثار مستند کلاسیک سینمای ایران شده است. در یک پیمان نانوشته علم باستان شناسی، با جهان اموات گره خورده است و بیش از ۹۰ درصد کاوش‌ها مربوط به گورستان‌های باستانی است و این موضوع در خصوص کاوش‌های مصر باستان نیز وجود دارد.
بیشتر بخوانید: مطالب بیشتر سینمای مستند
مقدم با بیان اینکه ذات فیلم بسیار مرگ انگارانه است و سایه مرگ در سراسر آن احساس می‌شود، ادامه داد: در خوانش مجدد اثر متوجه می‌شویم که با تماشای فیلم می‌توان از ترومای تراژیک عبور کرد و این موضوع می‌تواند در بیننده تاثیر فراوانی برجای بگذارد.
مقدم در پایان بیان کرد: ربع قرن از ساخت این فیلم گذشته و در طی این مدت، سینمای مستند ایران تغییرات بسیاری را تجربه کرده است. یک سوال مهم این است که در مواجهه با سوژه ها تا چه اندازه تلاش می‌کنیم تا رفتار نجیبانه را در پیش بگیریم. در سال‌های اخیر مشاهده شده که جریانی به راه افتاده است که انگار تنها به نشان دادن زخم‌های حاضر در جامعه متمرکز هستیم. این روزها جعل روایت و شیرجه رفتن در زندگی مردم به امری روتین تبدیل شده است. در صورتی که این فیلم احترام به سوژه را یادآور می شود که موضوعی بسیار مهم است.
.gif)
