جون اسکوئیب، بازیگر کهنهکار و محبوب که بسیاری او را «آلن آرکین زن» لقب دادهاند، در ۹۵ سالگی همچنان با زبانی تند و بیپرده نقشآفرینی میکند. پس از درخشش در فیلم «نبراسکا» (Nebraska) در سال ۲۰۱۳، این بار در فیلم «الینور کبیر» (Eleanor the Great) به عنوان نقش اصلی جلوی دوربین رفته است؛ فیلمی که نخستین تجربه کارگردانی اسکارلت جوهانسون محسوب میشود.
اینجا بخوانید: معرفی، نقد و بررسی فیلمهای خارجی
این فیلم که بهوضوح با هدف موفقیت در فصل جوایز سینمایی ساخته شده، تلاش میکند تا اسکوئیب را در قالب زنی رکگو، بامزه و گاه نامتعادل به تصویر بکشد. داستان فیلم با روزمرگی ساده الینور در فلوریدا آغاز میشود؛ جایی که با دوست دیرینهاش، بَسی، زندگی میکند و حتی خرید هفتگیشان از سوپرمارکت به صحنهای جذاب و کمدی تبدیل میشود.
اما همه چیز پس از مرگ ناگهانی بَسی تغییر میکند. الینور که هرگز تنها زندگی نکرده، به نیویورک نقل مکان میکند و نزد دختر و نوهاش ساکن میشود. آنجا وارد مرکز اجتماعی یهودیان میشود و بهطور تصادفی وارد جلسهای از بازماندگان هولوکاست میشود. در کمال تعجب، او شروع به بازگو کردن داستانی ساختگی از زندگیاش میکند که در واقع خاطرات بَسی است؛ اقدامی شوکهکننده اما در عین حال با جذابیت نمایشی بالا.
نقش مکمل فیلم را ارین کلیمن ایفا میکند که در قالب دانشجوی روزنامهنگاری به الینور نزدیک میشود و تصمیم دارد داستان او را منتشر کند. اما وقتی حقیقت فاش میشود، فیلم وارد مرحلهای دراماتیک و احساسی میگردد که بین مرزهای واقعیت و نمایش، طنز و تراژدی، سردرگم میماند.
فیلم «الینور کبیر» در تلاش است تا با ترکیب عناصر درام، کمدی و مسائل هویتی یهودیان، اثری متفاوت خلق کند، اما لحن فیلم در بسیاری از لحظات دچار نوسان است. کارگردانی اسکارلت جوهانسون اگرچه منسجم و ساختاریافته است، اما در هدایت بار احساسی فیلم و شکلدادن به لحن منحصربهفرد، دچار کمرمقی است.
با این حال، نمیتوان از اجرای پرانرژی و بیپروای جون اسکوئیب چشمپوشی کرد. او با بازی قدرتمند خود، حتی در ناپختهترین لحظات فیلم نیز مخاطب را مجذوب خود میسازد. با وجود داستانی که گاه به مرز کلیشههای فیلمنامهنویسی نزدیک میشود، بازی او همچنان یک نقطه قوت اصلی در «الینور کبیر» باقی میماند.
«الینور کبیر» فیلمی است که هم میخواهد مخاطب را بخنداند و هم به گریه بیندازد؛ اما در مرز میان این دو گاهی سردرگم میشود. اسکارلت جوهانسون در نخستین تجربه کارگردانیاش، تصویری صادقانه اما نهچندان عمیق از دنیای افراد سالخورده، خاطرات تلخ جنگ، و بحران هویت ارائه داده است.
بیشتر بخوانید: اخبار و مطالب سینمای جهان
با اینکه فیلم در بخشهایی از مسیر خود دچار نوسان روایی و احساسی میشود، اما حضور پررنگ و درخشان جون اسکوئیب با بازی بینظیرش، به آن جان میبخشد. اگر به فیلمهایی با حال و هوای درام-کمدی، بازیگران سالخورده قدرتمند، و داستانهایی درباره فریبهای ناخواسته علاقهمند هستید، «الینور کبیر» میتواند تجربهای متفاوت برای شما باشد؛ تجربهای که هم تحسینبرانگیز است و هم قابل نقد.
منبع: variety