فیلم «قاتل و وحشی» حمید نعمت‌الله با وجود وعده‌های اکران، باز هم توقیف شد. چرا این فیلم مجوز نگرفت؟ بررسی دلایل، حواشی، و سکوت مسئولان سینمایی را اینجا بخوانید.
چارسو پرس: تنها مزیت جشنواره فجر سال گذشته، بخش ویژه آن بود. جایی که مدیران دولت جدید تصمیم گرفتند فیلم‌هایی که در سال‌های مختلف، مسئله‌دار تشخیص داده شده بود را برای اهالی رسانه اکران کنند. «پیرپسر»، «رکسانا»، «لاک پشت» و «غریزه» بدون هیچ مشکلی اکران شدند و حواشی و جنجال‌هایی که پیرامون این فیلم‌ها شکل گرفت باعث رونق جشنواره فیلم فجر شد و مهم‌ترین جشنواره فرهنگی کشور را از حالت خمودگی بیرون آورد. همه منتظر روز موعود بودند. روزی که طبق اعلام قبلی دبیر جشنواره و عوامل اجرایی برگزارکننده، قرار بود «قاتل و وحشی» حمید نعمت‌الله اکران شود. اما یک روز قبل و به طور ناگهانی اعلام شد این فیلم در جشنواره اکران نخواهد شد. دلیلی هم برای عدم اکران ذکر نشد. این تصمیم مدیران جشنواره فیلم فجر صدای همه منتقدان را درآورد. کمال تبریزی از اعضای هیئت داوران هم بعد‌ها در مصاحبه‌ای اعلام کرد عوامل بیرونی و نهاد‌های غیرسینمایی باعث عدم اکران قاتل و وحشی در جشنواره فیلم فجر شده‌اند. این اظهارنظر‌های ضد و نقیض فقط بر ابهام‌ها افزود و پرسش‌های متعددی را در ذهن اهالی رسانه و تماشاگران پیگیر سینما برانگیخت که مهم‌ترین آن‌ها این پرسش بود: فیلم قاتل و وحشی چه مختصات و مشخصاتی دارد که با تغییر دولت هم نتوانسته مجوز اکرانی ولو محدود (در حد یک سانس جشنواره فیلم فجر) بگیرد؟
بیشتر بخوانید: نقد و یادداشت سینمای ایران
حواشی و جنجال‌ها پیرامون قاتل و وحشی به قدری زیاد است که جلوی ارائه یک تحلیل شفاف را می‌گیرد. تمام اظهارنظر‌ها پیرامون این فیلم تنها براساس گمانه‌زنی‌هاست. برخی از منتقدان که فیلم را در اکران‌های خصوصی دیده‌اند قاتل و وحشی را بهترین فیلم حمید نعمت‌الله و یک اکشن جسورانه می‌دانند که با تمام فیلم‌های سینمای ایران فرق دارد. برخی از کارگردانی درخشان نعمت‌الله و بازی‌های استثنایی بازیگران تمجید کرده‌اند و هرکس دلیل خاص خودش را برای عدم اکران فیلم ذکر کرده است. برخی سر تراشیده لیلا حاتمی را دلیل عدم اکران این فیلم می‌دانند و برخی دیگر مضمون جسورانه فیلم را مهم‌ترین دلیل برای عدم اکران عنوان می‌کنند. هرچه هست دلیل خاصی برای عدم اکران این فیلم ذکر نشده است. سکوت سازمان سینمایی هم فقط به ابهام‌ها افزوده و نتوانسته از تنش‌ها و حواشی پیرامون این فیلم کم کند. هنوز برای اهالی رسانه و مخاطبان حرفه‌ای و پیگیر سینمای ایران مشخص نیست دلیل عدم اکران قاتل و وحشی چیست و چرا سازمان سینمایی و وزارت ارشاد حاضرند برای عدم اکران یک فیلم تا این اندازه هزینه بدهند؟ اوضاع زمانی جالب می‌شود که بدانیم نرگس آبیار یکی از اعضای شورای پروانه نمایش به صراحت اعلام کرد اگر قاتل و وحشی اکران نشود از سمت خود استعفا خواهد داد. قاتل و وحشی اکران نشد و آبیار هم استعفا داد. مجموع اتفاقاتی که پیرامون این فیلم شکل گرفته فقط به سرگیجه مخاطب می‌انجامد. مدیران سینمایی کشور هم به جای پاسخگویی با سکوت‌شان فقط فضا را مه‌آلود کرده‌اند.
اما نکته جالب توجه درباره حواشی اکران قاتل و وحشی، نحوه برخورد حمید نعمت‌الله با این موضوع است. او برخلاف بسیاری از کارگردانان سینمای ایران که منتظر چنین فرصتی هستند تا با راه انداختن جنجال توجهات را به خود جلب کنند و از جشنواره‌ها و محافل سینمایی خارج از کشور امتیاز دریافت کنند، سکوت کرده و با نجابت و صبوری خاصی کوشیده در چهارچوب قوانین رسمی و جاری کشور مجوز اکران فیلمش را دریافت کند. توقیف قاتل و وحشی می‌توانست برای نعمت‌الله یک فرصت عالی باشد تا مانند کارگردانانی چون محمد رسول‌اُف، بهتاش صناعی‌ها و حتی سعید روستایی وارد جنجال‌های رسانه‌ای شود و شکل دیگری فیلم بسازد، اما نعمت‌الله مانند پرویز شهبازی راه متفاوتی را پیش گرفت و نه‌تنها جنجالی ایجاد نکرد بلکه صبر کرد و کوشید تا با رایزنی مشکلات فیلم را حل کند. مدیران سینمایی کشور باید قدر چنین رفتار پخته‌ای را بدانند و برای حفظ سرمایه‌های انسانی سینمای ایران بکوشند، نه اینکه با رفتار‌هایی مشابه آنچه در جشنواره فیلم فجر رخ داد باعث دلزدگی آن‌ها شوند. بعید است مشکل قاتل و وحشی غیرقابل حل باشد. این فیلم هم مانند پیرپسر و رکسانا می‌تواند با کمی تعامل مجوز اکران بگیرد تا هم از اتلاف منابع و سرمایه جلوگیری شود و هم فیلمساز خوبی مانند نعمت‌الله بتواند با قدرت بیشتر و روحیه بهتری به کار فیلمسازی در سینمای ایران ادامه دهد. برای تحقق این موضوع سازمان سینمایی باید استقلال بیشتری داشته باشد. این عدم اطمینان هم باعث ترس در سرمایه‌گذاری می‌شود و به لحاظ اقتصادی هم ضربات جبران ناپذیری به سینمای ایران وارد می‌کند.
بیشتر بخوانید: مطالب و اخبار سینمای ایران
اکران رکسانا و پیرپسر به نظر می‌رسد، اتفاق خوبی است و می‌تواند این امید را در دل سینماگران ایجاد کند که همه رویکرد‌ها و عقاید می‌توانند در چهارچوب قانون به فعالیت خود در سینما ادامه دهند و حمایت نهاد‌هایی که برای آن‌ها مجوز ساخت فیلم صادر می‌کنند را هم پشت سر خود داشته باشند. عدم حمایت مدیران فرهنگی از چنین فیلم‌هایی و سازندگان آن باعث بهبود شرایط فرهنگی کشور نمی‌شود بلکه باعث می‌شود، محمد رسول‌اُف‌های بیشتری داشته باشیم. سوق دادن کارگردانان سینمای ایران به دامن کشور‌هایی که کلیت نظام سیاسی با قواعد فرهنگی حاکم بر آن کشور‌ها مشکل دارد هنر نیست، بلکه هنر این است که از سرمایه‌های انسانی فعال در سینمای ایران به شکلی محافظت کنیم که با خیالی آسوده و رضایت خاطر به فعالیت خود در کشور ادامه دهند. یقیناً اکران عمومی قاتل و وحشی با کمترین ممیزی می‌تواند پیام خوبی را به فعالان فرهنگی کشور ارسال کند و به آن‌ها این اطمینان خاطر را بدهد که فضا برای کار کردن در چهارچوب قوانین کشور باز است. اگر چنین اتفاقی بیفتد یقیناً سینمای ایران روز‌های درخشانی را تجربه خواهد کرد.
منبع: روزنامه فرهیختگان
نویسنده: مازیار وکیلی
https://teater.ir/news/70803
.gif)
