امروز، هفتمین سالگرد درگذشت ناصر چشم‌آذر، آهنگساز برجسته موسیقی ایران است؛ هنرمندی که آثارش از «باران عشق» تا موسیقی فیلم‌های ماندگار، همچنان در حافظه جمعی ایرانیان جاری است. به بهانه این روز، نگاهی داریم به زندگی، کارنامه هنری و میراث جاودان او در موسیقی ایران.

چارسو پرس: امروز، یکشنبه ۱۴ اردیبهشت، هفتمین سالروز درگذشت ناصر چشم‌آذر، آهنگساز، تنظیم‌کننده و موسیقیدان برجسته ایرانی است. هنرمندی که نامش با خاطره‌انگیزترین ملودی‌های تاریخ موسیقی ایران پیوند خورده و آثار درخشانش در حوزه موسیقی فیلم و سریال، ردپایی ماندگار در ذهن و دل مخاطبان به جا گذاشته‌اند. از «هامون» و «اجاره‌نشین‌ها» تا «خواهران غریب» و ده‌ها اثر ماندگار دیگر، ناصر چشم‌آذر با نبوغ کم‌نظیرش موسیقی متن را به زبانی جهانی در سینمای ایران بدل کرد.

ریشه‌های خانوادگی و آغاز مسیر هنری

چشم‌آذر در خانواده‌ای موسیقیدوست و هنرمند پرورش یافت. پدرش، استاد اسماعیل چشم‌آذر، از نوازندگان برجسته موسیقی آذربایجانی بود و آموزش موسیقی را از همان کودکی برای فرزندانش آغاز کرد. ناصر، زیر سایه این تربیت هنری، آکاردئون را به عنوان نخستین ساز خود برگزید و در ۱۲ سالگی به همراه پدرش وارد ارکستر آذربایجانی رادیو ایران شد. در ۱۳ سالگی جایزه‌ای ویژه به خاطر نوازندگی دریافت کرد و در ۱۷ سالگی نخستین تجربه رهبری ارکستر را در سفارت ایران در عراق رقم زد.



او سپس برای تکمیل آموخته‌هایش در موسیقی جَز و موسیقی فیلم، راهی آمریکا شد و با بهره‌گیری از آموزش اساتیدی چون مرتضی حنانه و امانوئل ملیک اصلانیان، پایه‌های دانش و تکنیک خود را استوار ساخت.


بیشتر بخوانید: مطالب مربوط به موسیقی


مسیر درخشان در موسیقی فیلم

چشم‌آذر پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۶۳، با فوت پدر و دگرگونی‌های اجتماعی و هنری، تمرکز خود را بر ساخت موسیقی فیلم گذاشت. نخستین تجربه‌اش، موسیقی فیلم «تاراج» به کارگردانی ایرج قادری بود. سپس با ساخت موسیقی فیلم‌هایی چون «اجاره‌نشین‌ها»، «هامون»، «بانو»، «میکس» و «داستان‌های جزیره»، به یکی از چهره‌های متمایز در عرصه موسیقی سینمای ایران تبدیل شد.


او با کارگردانان بزرگی چون داریوش مهرجویی، کیومرث پوراحمد، سیروس الوند، رسول ملاقلی‌پور و تهمینه میلانی همکاری داشت. موسیقی سریال‌های خاطره‌انگیز «قصه‌های مجید» و «خواب و بیدار» نیز از آثار برجسته اوست.


آثار ماندگار و سبک منحصربه‌فرد

ناصر چشم‌آذر در طول حیات حرفه‌ای خود، بیش از ۷۰ موسیقی فیلم ساخت و جوایز متعددی از جمله سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد. او همچنین خالق آلبوم‌های بی‌کلام مشهوری چون «باران عشق»، «شب‌های تهران» و «شکوفه‌های ایران» بود. قطعه معروف «باران عشق» که در حافظه شنیداری مردم ایران جاودانه شده، نمونه‌ای درخشان از نبوغ او در خلق موسیقی احساسی و فاخر بی‌کلام است.

ناصر چشم‌آذر از نگاه همکاران

قاسم افشار، خواننده پاپ که سابقه همکاری با چشم‌آذر را داشته، در گفت‌وگویی او را «نابغه موسیقی ایران» دانست و گفت: «او برای هر قطعه زمان می‌گذاشت، پارتیتور می‌نوشت و با تعهد و دقتی مثال‌زدنی کار می‌کرد.» افشار همچنین به تأثیرگذاری آثار او در موسیقی فیلم اشاره کرد و گفت: «هر اثر او امضای شخصی داشت و با روح و احساس آمیخته بود.»

خاطراتی از جنس اشک و لبخند

محمد صالح‌علا، نویسنده و شاعر، نیز از رفاقت عمیق خود با چشم‌آذر گفته است؛ دوستی‌ای که با گریه‌های بی‌دلیل و خنده‌های عمیق گره خورده بود. او از تأثیر ناصر چشم‌آذر بر ذائقه موسیقایی مردم ایران گفت و تاکید کرد که آثار بی‌کلام او، برخلاف معمول، توانست دل مردم را به دست آورد؛ چرا که این آثار «قصه‌گو» بودند و بار احساسی عمیقی داشتند.

موسیقی‌دانی فراتر از زمان خود

نسیم قاضی‌زاده، منتقد موسیقی، چشم‌آذر را از نسل آهنگسازان باسواد و تحصیل‌کرده دانست که با شناخت دقیق از تکنولوژی روز، سازهای الکترونیک را وارد فضای موسیقی ایران کرد. به گفته او، ناصر چشم‌آذر با اشرافی مثال‌زدنی بر ملودی، موسیقی فیلم ایران را متحول کرد و خلأیی را پر کرد که پس از او همچنان حس می‌شود.


بیشتر بخوانید: مطالب و اخبار سینمای ایران


پایانی بر ملودی‌های بی‌پایان

ناصر چشم‌آذر، جمعه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۷، به دلیل ایست قلبی درگذشت و جامعه هنری ایران را در بهت فرو برد. اما موسیقی او همچنان زنده است. هر سال کنسرت‌هایی با عنوان «نوستالژی ناصر چشم‌آذر» برگزار می‌شود تا بار دیگر ملودی‌های عاشقانه‌اش در گوش جان مردم طنین‌انداز شود.


او رفت، اما نغمه‌هایش ماندند؛ چرا که آثارش نه صرفاً صدا، بلکه روایت‌هایی احساسی، انسانی و جاودانه بودند.


منبع: روزنامه ایران