نمایش‌نامه‌ی باغ آلبالو به نویسندگی آنتون چخوف در تاریخ تئاتر بسیار مهم است. جورجو استره‌لر، پیتر اشتاین و پیتر بروک، سه اجرای مشهور از این نمایش‌نامه را به‌صحنه برده‌اند. ماریا شِتسُوا و کریستوفر اینِس در کتاب «مقدمه‌ی کیمبریج بر کارگردانی تئاتر» به این موضوع پرداخته‌اند. ترجمه‌ی این مطلب را در ادامه می‌خوانید.
واقعه‌خوانیِ اصغر دشتی حالا قرار است در خیالِ تئاترِ کوچک تهران به اجرا در بیاید. شبیه‌خوانی یک کارگردان از اتفاقی درباره‌ی خودش. هرکدام از آدم‌های همراه سویه‌ای واقعی و سویه‌ای شمایلی در تئاتر ((نامبرده)) دارند. شبیه مترجم، شبیه‌ِ کارگران و شبیه‌ِ مدیرفستیوال، حتی جایشان را تغییر می‌دهند. انها فارغ از "که" بودن به سرگذشت اشاره می‌کنند.
جبار باغچه‌بان سال‌های زیادی را در کودکستان‌ها به تعلیم و تربیت کودکان همت گماشت؛ برای آنها شعر سرود، موسیقی، بازی و سرگرمی ساخت، نمایش و تئاتر اجرا کرد و نمایش‌نامه نوشت؛ زیرا به نقش آموزش‌وپرورش در پیشرفت جامعه اعتقاد داشت و راه نجات را در گسترش مسائل فرهنگی می‌دانست. آن دوران جامعه چندان کودکان را جدی نمی‌گرفت، به‌ویژه کودکانی که مشکل شنوایی یا زبان داشتند و آنان را از خود دور می‌کرد؛ اما او عاشقانه و به‌طور رایگان آنان را پذیرفت و به آنان سواد یاد داد و از آنان کودکانی مقبول و آگاه تربیت کرد.
کارگردان «کلفت ها» در یادداشتی به ویژگی های این اثر نمایشی اشاره و تاکید کرد در این نمایش کمدی راهی برای درک بیشتر تراژدیِ کسانی است که در ورطه امر و نهی های هر روزه گیر کرده اند.
قیمت‌های گران بلیت تئاتر اولین شکاف و ایجاد فاصله بین مردم و تئاتر است. به‌ویژه در این شرایط بحرانی که مردم از تهیه ساده‌ترین امکانات معیشتی زندگی خود محروم‌اند، اعمال چنین رویه‌ای تئاتر را از سبد اقتصادی و زندگی مردم دور خواهد کرد. نوع ذائقه فرهنگ مصرف‌گرایانه که از فرهنگ سرمایه‌داری الهام می‌گیرد، دیر یا زود تئاتر را به گیشه و گیشه‌گردانی هدایت خواهد کرد و به کالایی مصرفی تبدیل خواهد کرد که تنها برای اقشار مرفه و متمول قابل‌استفاده خواهد بود و هنرمندان نیز در خدمت تأمین سلیقه آنان پیش خواهند رفت و در‌این‌میان تئاتر متعهد، روشنگرانه و ژرف‌اندیش جایی نخواهد داشت و تجارت غلبه خود را اعمال خواهد کرد.
متأسفانه هیچ‌کسی کمک به تئاتر اندیشه را وظیفه خود نمی‌داند... این شکل تولید تئاتر مناسبات کلی تئاتر را به هم می‌زند! چرا؟ چون از این به بعد هیچ‌کسی قادر به پرداخت دستمزدهایی این‌چنینی به بازیگران و عوامل نیست. پس اگر تئاتر پول داشته باشد و پول، خب موفق خواهد شد و چنانچه به‌جای پول اندیشه وجود داشته باشد، آن را به پشیزی نمی‌خرند. چرا؟ چون قشر لوکس و لاکچری فرصتی برای اندیشه در زمان‌بندی خود ندارد! او خلق شده که تفریح کند و خوش بگذراند و دیگران را تحقیر کند و هنر را به تمسخر و تملک خود درآورد.
کلید حل مشکل اقتصاد تئاتر در دست مدیرکل هنرهای نمایشی است، جایی که او می‌تواند شهرداری تهران را مجاب به همکاری با اداره کل هنرهای نمایشی کند.
مگر قرار نبوده با خصوصی‌سازی تئاتر اتکاء آن به دولت پایان پذیرد؟ مگر در تئاتر خصوصی وابستگی درآمد تئاتر به فروش بلیت منحصر نیست و در واقع روند کالایی شدن این هنر طبیعتا آن را تابع قوانین عرضه و تقاضا نمی‌کند؟ تدوین آیین‌نامه قیمت‌گذاری بلیت تئاتر در شورای صنفی هنرهای نمایشی برای نمایش‌هایی که بودجه دولتی دریافت نمی‌کنند با اصل ۴۴ منافاتی ندارد؟ آیا تمامی تلاش‌ها و سیاست‌گذاری‌هایی که ذیل اجرایی کردن اصل ۴۴ در بحث فرهنگی صورت گرفته و منجر به ورود بخش خصوصی (یا در پوشش بخش خصوصی!) به عرصه تئاتر شده در جهت برپایی تئاتر متکی به ذات! نبوده است؟ آیا بینوایان، فرزند (ناخواسته؟!) و شاخص این سیاست‌گذاری بالادستی و دستوری به ویژه، چند سال اخیر نیست؟
در سال های اخیر با گرته برداری دست چندم از صحنه ها و ایده های آن طرفی ها ، صنعت «مونتاژ تاتری ایرانی» رونق گرفته است و هنرمندان پوشالی متوّهم ،خود را تولید کننده ی اصلی تاترمدرن ایران قلمداد کرده اند.بارها بر این شیوه ها خُرده گرفته ایم و این روش را تقلبی به شمار آورده ایم. هر چند در برخی از اجراها چند تابلوی چشم نواز هم به وجود آمده باشد.
پریسا مقتدی مدیر تماشاخانه سنگلج به مناسبت ۵۳ سالگی این تماشاخانه یادداشتی را منتشر کرده است.
سال گذشته در اعتراض به پروژه «الیورتویست پارسایی» یادداشت «بیچاره الیور، بیچاره تئاتر، بیچاره کودکان ایران» را منتشر کردم. امسال و از روز اولی که خبر اجرای قریب الوقوع پروژه پولدار و پولساز «بینوایان پارسایی» به گوشم رسید عزم جدی داشتم که هیچ واکنشی نشان ندهم. دروغ چرا، مزه مزه می کردم چیزی بنویسم اما خسته بودم. خسته از توهین و وقاحت آشکار آن طرف، خسته از تک صدایی و همصدا نبودن این طرف! ضرورتی برای ادامه دادن بحث نمی دیدم. حرفم را سال پیش زده بودم اما...
یک منتقد سینما و تئاتر با اشاره به اینکه نمایش «صد در صد» برداشتی امیدوارکننده از متن مارکس لید است درباره دیگر ویژگی های این اثر نمایشی نوشت.
جشنواره تئاتر دانشگاهی به یک مصرف کننده‌ی آثار تقلیل یافته است. جشنواره بدل به رقابتی برای کسب جایزه شده است. الگوی تئاتری اغلب دانشجویان، نسل قبل از خود است. برای دبیری جشنواره تنها و تنها سابقه‌ی اجرایی مهم نیست.
ارمغان بهداروند در یاداشتی که پس از دیدن نمایش آوانتاژ نوشته از بمباران 4 آذر 1365 اندیمشک و شهدای آن واقعه یاد کرده است.
اینکه یک سالن خصوصی، در وضعیت اقتصادی که کشور گرفتارش هست و در مشغله های فراوانی چون تخلف در تبلیغات تئاترهای وابسته به باندهای قدرت و سایر گرفتاری‌های این‌چنینی، دغدغه فرصت دادن به جوانان و جستجوی تئاتر فردا را دارد، اتفاق ارزشمندی است.
برخی هراس دارند که در عصر نویسندگی مجازی تاثیر سابق ژانر نقد کاهش یافته و نسبی شده است. رسانه‌های مجازی جامع‌تر، کم‌هزینه‌تر و کمتر سلسله‌مراتبی هستند. هرچند تجزیه و پراکندگی مخاطب در نتیجه‌ی ترویج رسانه‌ی مجازی ممکن است تاثیر گسترده‌ی ژانر نقد را هم در علم و هم در هنر بکاهد، تغییرات در رویکرد، پلمیک و مباحثات به طور کلی ممکن است لزوماً اهمیت خود را از دست ندهند، چرا که اینترنت چنین اشکالی از ارتباط را بازتعریف می‌کند، نه حذف. کاربران رسانه‌ی مجازی تولیدکننده نیز هستند و در کنار هم قواعدی را برای خواندن و نوشتن به عنوان موضوع منافع مشترک می‌سازند. این فرآیندِ ایجاد قواعد جدید، رسانه‌های پیشین را دگرگون می‌کند اما تا حدی به آنها تکیه دارد و بیشتر نقش نقد را حفظ می‌کند. نقد یکی از مستقیم‌ترین ژانرهای نوشتار پلمیک است. چه نقد هنر باشد، چه بررسی آکادمیک یا بازخوانی متون، تولیدات هنری و دیگر تولیدات فکری منتشر شده، نقد عملی بازسازی کننده و برانگیزاننده است. به این معنا، نقد عمل بنیادین برخورد آزاد دیدگاه‌ها، بازسازی و مباحثه است. خود نامش گویای به اجرا درآوردن آزادی مخالفت اندیشه‌ها و علنی کردن استدلال‌ها و اعتراضات برای مخاطب است. به عنوان عرصه‌ی تاثیر همگانی اطلاعات و استدلال، نقش توزیع اجتماعی دانش را نیز بر عهده دارد. در ادامه به بررسی این موضوع خواهم پرداخت که آیا کاهش تاثیر ساختاری نقد منتشر شده در رسانه چاپی لزوماً نقش اجتماعی هنجاری آن را تضعیف می‌کن
تئاتر ایران سال‌هاست که در بخش غیرآزاد، درگیر موضوعی به نام فروش شده است. تئاتر که تا اواخر دهه هشتاد با حمایت مستقیم دولت روی صحنه می‌رفت و عوامل یک نمایش به واسطه اجرا از دولت دستمزد دریافت می‌کردند، ناگهان به سمت و سوی خصوصی‌سازی سوق داده شد
داوری امری عرضی نیست بلکه جوهری است و سلب و ایجاب را هم برنمی‌تابد.
محصولات نمايش‌خانگي كه يك‌بار اوايل امسال طعم افزايش قيمت را تجربه كرده بود، هفته گذشته به ناگاه و مجددا سير صعودي ديگر را به خود ديد و شوك عجيبي را به بازار و مصرف‌كنندگان وارد ساخت.
طراحی موضوعات و درس‌ها در «دوره تخصصی تهیه‌کنندگی تئاتر در ایران» با هدف شناخت استانداردهای مدیریت شبکه تولید، به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که آموختن در فرم گفت‌وگو رخ دهد و از این‌رو می‌توان آن را برنامه‌ای سنجیده و به فوریت مورد نیاز نام نهاد.
اين روزها شرايط مالي و اقتصادي مردم با پيچ‌وتاب مواجه شده ولي تئاتر سكوت كرده است؛ مي‌خواهد بفروشد. پس به سرگرمي بدل مي‌شود و مخاطب را به انفعال دعوت مي‌كند. البته كه گويا انفعال تماشاگر شرايط بقاي چنين جريان تئاتري را تضمين مي‌كند.
