نمایشنامهی باغ آلبالو به نویسندگی آنتون چخوف در تاریخ تئاتر بسیار مهم است. جورجو استرهلر، پیتر اشتاین و پیتر بروک، سه اجرای مشهور از این نمایشنامه را بهصحنه بردهاند. ماریا شِتسُوا و کریستوفر اینِس در کتاب «مقدمهی کیمبریج بر کارگردانی تئاتر» به این موضوع پرداختهاند. ترجمهی این مطلب را در ادامه میخوانید.
اینکه یک سالن خصوصی، در وضعیت اقتصادی که کشور گرفتارش هست و در مشغله های فراوانی چون تخلف در تبلیغات تئاترهای وابسته به باندهای قدرت و سایر گرفتاریهای اینچنینی، دغدغه فرصت دادن به جوانان و جستجوی تئاتر فردا را دارد، اتفاق ارزشمندی است.
برخی هراس دارند که در عصر نویسندگی مجازی تاثیر سابق ژانر نقد کاهش یافته و نسبی شده است. رسانههای مجازی جامعتر، کمهزینهتر و کمتر سلسلهمراتبی هستند. هرچند تجزیه و پراکندگی مخاطب در نتیجهی ترویج رسانهی مجازی ممکن است تاثیر گستردهی ژانر نقد را هم در علم و هم در هنر بکاهد، تغییرات در رویکرد، پلمیک و مباحثات به طور کلی ممکن است لزوماً اهمیت خود را از دست ندهند، چرا که اینترنت چنین اشکالی از ارتباط را بازتعریف میکند، نه حذف. کاربران رسانهی مجازی تولیدکننده نیز هستند و در کنار هم قواعدی را برای خواندن و نوشتن به عنوان موضوع منافع مشترک میسازند. این فرآیندِ ایجاد قواعد جدید، رسانههای پیشین را دگرگون میکند اما تا حدی به آنها تکیه دارد و بیشتر نقش نقد را حفظ میکند. نقد یکی از مستقیمترین ژانرهای نوشتار پلمیک است. چه نقد هنر باشد، چه بررسی آکادمیک یا بازخوانی متون، تولیدات هنری و دیگر تولیدات فکری منتشر شده، نقد عملی بازسازی کننده و برانگیزاننده است. به این معنا، نقد عمل بنیادین برخورد آزاد دیدگاهها، بازسازی و مباحثه است. خود نامش گویای به اجرا درآوردن آزادی مخالفت اندیشهها و علنی کردن استدلالها و اعتراضات برای مخاطب است. به عنوان عرصهی تاثیر همگانی اطلاعات و استدلال، نقش توزیع اجتماعی دانش را نیز بر عهده دارد. در ادامه به بررسی این موضوع خواهم پرداخت که آیا کاهش تاثیر ساختاری نقد منتشر شده در رسانه چاپی لزوماً نقش اجتماعی هنجاری آن را تضعیف میکن
تئاتر ایران سالهاست که در بخش غیرآزاد، درگیر موضوعی به نام فروش شده است. تئاتر که تا اواخر دهه هشتاد با حمایت مستقیم دولت روی صحنه میرفت و عوامل یک نمایش به واسطه اجرا از دولت دستمزد دریافت میکردند، ناگهان به سمت و سوی خصوصیسازی سوق داده شد
داوری امری عرضی نیست بلکه جوهری است و سلب و ایجاب را هم برنمیتابد.
محصولات نمايشخانگي كه يكبار اوايل امسال طعم افزايش قيمت را تجربه كرده بود، هفته گذشته به ناگاه و مجددا سير صعودي ديگر را به خود ديد و شوك عجيبي را به بازار و مصرفكنندگان وارد ساخت.
طراحی موضوعات و درسها در «دوره تخصصی تهیهکنندگی تئاتر در ایران» با هدف شناخت استانداردهای مدیریت شبکه تولید، بهگونهای برنامهریزی شده است که آموختن در فرم گفتوگو رخ دهد و از اینرو میتوان آن را برنامهای سنجیده و به فوریت مورد نیاز نام نهاد.
اين روزها شرايط مالي و اقتصادي مردم با پيچوتاب مواجه شده ولي تئاتر سكوت كرده است؛ ميخواهد بفروشد. پس به سرگرمي بدل ميشود و مخاطب را به انفعال دعوت ميكند. البته كه گويا انفعال تماشاگر شرايط بقاي چنين جريان تئاتري را تضمين ميكند.
نيل سايمون، نمايشنامهنويس و فيلمنامهنويسي كه كمديهاي فناناپذيرش- از جمله «زوج ناجور»، «پابرهنه در پارك»، «پسران آفتاب»، «مرور خاطرات ساحل»- او را به يكي از موفقترين نويسندههاي تاريخ امريكا بدل كرد، روز يكشنبه در ٩١ سالگي درگذشت. طبق گفتههاي مشاور رسانهاي سايمون، او به علت عوارض ناشي از ذاتالريه چشم از دنيا فروبست.
جایزههای خصوصی در جهان سابقه طولانی و البته درخشان دارند. جایزههای خصوصی در طول 100 سال گذشته به معتبرترین جوایز جهان بدل شدهاند که داشتن آن برابر با مشروعیت و قدرت بوده است. جایزه نوبل در عرصه علم برآمده از سرمایه شخصی آلفرد نوبل از سال 1895 میلادی تا به امروز مهمترین معیار ارزشگذاری برای فعالیتهای علمی بوده است. جایزه پولیتزر نیز در حوزه ادبیات خاصیتی مشابه دارد. جوزف پولیتزر با تمرکز بر امر روزنامهنگاری جایزهای طراحی میکند که امروز معیاری بر برترین داستان، نمایشنامه و عکاسی جهان است.
تئاتر هنر جادویی و همگانی است. از پنج قرن قبل از میلاد مسیح تاکنون دربارهی اثرات و کارکردهای شگرف تئاتر در جوامع انسانی سخنان بسیار گفته شده است. تئاترکراسی در یونان باستان به قدرت اجتماعی و سیاسی برابر مردم و اقلیتها و حکمروایی آنان در گردهمآییهای تئاتری اطلاق میشد. هنگام انقلاب مشروطه ایران و در زمانی که تعداد بسیار کمی از شهرنشینان ایرانی باسواد بودند، تئاتر به ایران آمد و ابزار کارآمدی برای اندیشههای رهاییبخش در فرهنگ شفاهی شد. هنرهای نمایشی در خدمت آرمانهای آزادیخواهی درآمد و به نشر آگاهی در میان تودههای مردم در عصر مشروطه پرداخت.(۱)
شنبهها در تهران گونههای دیگری از نمایش اجرا میشود که محصول یک اقتصاد بیمار و تودهای از مخاطبان نیاز به مطالعه است. شنبههای تئاتر تهران بوی تنبلی میدهد. نشستن و خواندن یک متن با حضور چند ستاره که هیچ کمکی به وضعیت هنری کشور نمیکند.
هیچچیز مثل مرگ تازه نیست، گوارای وجودت؛ زندهیاد حمید سمندریان. شهر پر از زمزمه و همهمه و دویدن و سرعت و هجوم وحشت، مملو از آسیبها و دغدغههای اجتماعی و اقتصادی و نبودن روزنهای برای بروز، مدام حرکت و تشنج؛ تنها سبک ثابت زیستن که در میان شهرنشینان قابل تصور است.
زهرا صبري، سرپرست گروه تئاتر «ياس تمام» اعلام كرد كه اين گروه در جديدترين تجربه جهاني خود نمايش «تا يك بشمار» را در فستيوال عروسكي «ئيدا» در كشور ژاپن روي صحنه ميبرد.
«شپش میتواند بنا بر دلیلی کاملا متفاوت و فرامتنی، اتفاق تازهای در روال کاری کورش نریمانی محسوب شود و بنا بر همین دلیل متفاوت، بیش و پیش از آنکه برای تماشاگران عام و خاص دیدنی باشد، برای مدیران تئاتر، اهالی تئاتر، استادان و فعالان و برگزارکنندگان کارگاههای آموزش تئاتر و بازیگری، دیدنی و درسآموز است.
مجید گیاهچی: دوستان ما در خانه تئاتر ۱۸ سال است به حرکتهای حلزونی خو گرفتهاند و نمیتوانند ترک عادت کنند. تکرار مکررات بیحاصل و غیر روشمند بهشدت رایج است.
صنف تهیهکنندگان سینمای ایران تصمیم گرفته است با دستمزدهای نامتعارف بازیگران سینما مقابله کند؛ اما آیا گروهی برای مقابله با دستمزد نامتعارف بازیگران تئاتر هم اقدام میکند؟
اجراي تئاتر در زندان اتفاق تازهاي نيست. براي نمونه سابقه اين شكل از ارايه و اجراي نمايش در ايتاليا به دهههاي ٧٠ و ٨٠ بازميگردد و نتايج اين شيوه تا امروز موفق به جلب نظر نهادهاي دولتي و غيردولتي شده است. تئاتر در زندان در حال حاضر به عنوان يكي از ابزارهاي مرسوم «بازگرداندن فرد به اجتماع» شناخته ميشود. براي نمونه ميتوان به فعاليتهاي گروه «فورتتزا» كه آرماندو پونتزو٭، در سال ١٩٨٨ و در زندان «ولترا» بنيان گذاشت، اشاره كرد. اما مساله اين يادداشت پرداختن به تئاتر زندان و ضرورت توجه مسوولان حوزههاي شهري، سازمان زندانها و نهادهاي دولتي و غير دولتي به موضوع نيست.
شش سال گذشت از روزهای نبودن «حمید سمندریان» هنرمندی که صحنه تئاتر را در ایران جلا بخشید، امروز این هنر با باقی مانده دانشجویانش سرپامانده است.
ایکاش شهرام کرمی تلاشی برای تصویب و انتشار این آییننامه نمیکرد؛ ایکاش جشنواره همچنان هیچ دستورالعملی نداشت. انتشار این آییننامه صرفاً تلاش برای قانونیکردن همه رفتارهای فاقد قانون و گاه حتی فاقد منطق برگزارکنندگان جشنواره بهنظر میرسد.
آرش عباسی در نمایش تازه خود عقبگرد میکند. او لذت دیدن دیالوگهای جذاب را به یک مونولوگ کمتحرک و یک احمد مهرانفر سقوط کرده را از مخاطبش میگیرد. «همه چیز درباره آقای ف» یک عقبگرد برای نویسنده جوانی چون عباسی است.